Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu, Türkiye’de yeni normal hayata geçilmesinden sonra ilk kez toplandı. Saat 17.00’da başlayan ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın başkanlık ettiği toplantı video konferans yoluyla gerçekleşti. Bilim Kurulu üyeleriyle yapılan toplantının ardından Sağlık Bakanı Fahrettin Koca basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Ülkemizde bu süreci en az hasarla geçirmiştir”
Geçtiğimiz hafta yapılması planlanan Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısını ve basın toplantısı Demokrasi ve Özgürlük Adası’nda gerçekleştirilen açılış sebebiyle yapılamamıştı. Uzun bir aranın ardından kameraların karşına geçen Bakan Koca, yeni normal hayata geçiş ve adaptasyon hakkında uyarılarda bulundu. Bakan Koca, “1 Haziran itibariyle yeni bir sürece girdik. Bu sürece normalleşme süreci diyoruz.
6 Mayıs’ta yaptığım konuşmamda mücadelede birinci dönemi tamamladığımızı söylemiştim ve hastalığa karşı uyarıda bulunmuştum. 1 Haziran gününden başlayan normalleşme süreci başta sağlık alanı olmak üzere büyük bir alanı kapsıyor. Dünyanın şu anki refah düzeyi 6 ay öncesinden çok geriye düşmüştür. Ülkemizde bu süreci en az hasarla geçirmiştir. Salgınla mücadelede tedbirlere uymanın sağlığımız yanı sıra bu bakımdan da önemlidir. Tedbirlere uymak yavaşlayan üretimin hızlanmasına katkı anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
“Şimdi sorumluluğumuz daha büyüktür”
Normalleşme sürecinin eski alışkanlıklara dönüş olmadığının altını çizen Bakan Koca, “Hala sınırlı saatlerde sokağa çıkan yaşlılarımız ve gençlerimiz için sorumluluklarımız var. Özellikle yaşlıların kısıtsız bir şekilde sokağa çıkacağı günleri hep birlikte sağlayacağız. Bugünler için hazırlanmış hastanelerimiz, yatak kapasitemiz ve bilim insanlarımızla dünyada örneği görülmemiş bir başarıyı elde ettik.
Şimdi sorumluluğumuz daha büyüktür. Bugünlerin kendine özgü zorlukları; salgının sona erdiği inancı, tedavide elde edilen başarıya güvenerek hastalığın ciddiyetinin unutulmasıdır, risk grubunda olanların tedbirleri gevşetmesidir. Bu üç zorluk sınavımızdır. Bu sınavlarda başarılı olmalıyız. El temizliğine normalde olduğundan daha fazla önem vereceğiz.
Maske yüzde 100 olmasa da uyum gösterilen bir tedbirdir. Maske takma kurallarına uymayan vatandaşlarımızdan ricam kurallara harfiyen uymalıdır. Normalleşme sürecinin hayat tarzına ‘Kontrollü sosyal hayat’ adı verildi. Süreçte, özlediğimiz hayata ulaşmamız için kurallara uymamız gerekmektedir. Normalleşme süreci eski alışkanlıklarımıza dönüş değildir. Tedbirlere uymazsak başa dönebiliriz” diye konuştu.
“Maske sosyal mesafenin ihlali için gerekçe olmamalıdır”
Bakan Koca, Covid-19 salgını nedeniyle bugüne kadar 4 bin 585 kadar hastanın hayatını kaybettiğini bildirdi. Bakan Koca normalleşme sürecinin önemine vurgu yaparak şu ifadeleri kullandı:
“Hepimizi üzecek bir konuyu açmak istiyorum. Covid-19 salgını sebebiyle bugüne kadar 4 bin 585 hastamızı kaybettik. Hiçbirimiz tedbirlerde daha başarılı olsaydık vefat sayımız yine değişmezdi diyemeyiz. Bundan sonrası için şöyle düşünmek zorundayız. Maske ve bir buçukluk mesafe her ikisi birlikte uyulması gereken tedbirlerdir. İkisinden birisi tek başına koruyucu olmayabilir.
Maske sosyal mesafenin ihlali için gerekçe olmamalıdır. Maske kullanımı daha yaygın iken mesafe kuralına yeteri kadar uyulmadığını bazı kurumlarda ise bu kuralları uygulamanın zor olduğunu biliyoruz. Mesafe kuralına uymanızı kolaylaştıracak bilim kurulumuzun hazırladığı rehberlikler ilgili bakanlıklarımızla yapılmıştır. Normalleşme süreci bildiğiniz gibi kontrollü sosyal hayat gereği ısrarla vurguladığımız maske sosyal mesafe kişisel açıdan temizliğe olan şartlardan çok daha fazla dikkattir. Süreçte özlediğimiz hayatta bu tedbirlerin tavizsiz bir şekilde uygulanmasına bağlıdır.”
“Normalleşme süreci eski yaşantımıza döndüğümüz anlamına gelmez”
Bakan Koca, rehberde yayımlanan kurallara uyulmadığı zaman başa dönebileceklerini belirterek şöyle konuştu:
“İş yerlerinde tedbirlere uymalıyız. Restoranlarda masalarda aynı anda 2-3 kişi oturmamalıyız. Otobüste ve dolmuşta boş koltuk kuralına uymalı maskemizi takmış olmalıyız. Pazar yerine gideceksek en sakin ortamı tercih etmeliyiz. Normalleşme süreci eski yaşantımıza döndüğümüz anlamına gelmez. Kurallara uymasak başa dönebiliriz. Tedbirleri tek başına uymanız yeterli olmayacaktır. Maske ve mesafe kuralı ihlali edenlere sosyal mesafenin ötesinde mesafeli davranmalıyız. Bu hakkı kullanın. Toplum saygı gösteren iş yerlerini, toplum saygı göstermeyen işyerlerini ayırın.
Bugüne kadar toplum olarak büyük bir telaşe gösterdik. Mevcut şartlarda sizlerin salgın ve tedbirler konusundaki ferasetini de dayanak kabul ederek diyebiliriz ki 2’inci dalga beklemiyoruz. Bunda kontrollü sosyal hayatı uygulamaya geçirmemizin rolü büyüktür. Şimdi tedbirlere daha ısrarla uymalıyız. Tedbirlere uymadığımız takdirde hayatın normalleşme sürecinde bulunan her risk alanına dönecektir. Bu dönemde salgının seyri daha çok hastalığı belirtisiz taşıyanların üzerinden gerçekleşecektir. Demek ki hastalık yayılım açısından daha gizli bir imkana sahiptir. Belirti göstermeyen birinden bir başkasına geçen hastalık bulaştığı kişilere ciddi sonuçlara yol açılabilecek.”
“Son vakanın tespit ve tedavisine kadar risk devam edecektir”
Bakan Koca konuşmasında AVM’lerde vatandaşların girişlerde ateşlerinin ölçülmesi ve hastalık belirtilerinin gösteren kişilerinin alınmamasını ve AVM’lerde 3 saatten fazla kalınmamasını önemine vurgu yaptı.
Hastanelerin artık normal hizmetlerine döneceğini açıklayan Bakan Koca, “Normalleşme süreci sağlık hizmetleri acısından önemli sonuçlar doğurmaktadır. Hastanelerimiz artık olağan hizmetlerine geçmeye başlıyor, polikliniklerimiz her zamanki hastalıklar ve hastalarla daha çok ilgilenecek, ertelenmiş tedaviler için randevu verecekler.
Hastanelerimiz ve sağlık çalışanlarımız içinde gerekli rehberi yayınladık. Uyulması gereken tedbirler zor değildir. Özünde kolaydır. Her zamanki el temizliğine önem maske ve bir buçuk metre mesafe. Tedbirlerin kolaylığını neye bakarak söylüyoruz. Riske, hastalığın meşakkatine bakarak söylüyoruz. Normalleşme sürecinde bize kılavuzluk edecek gerçek şudur: Son vakanın tespit ve tedavisine kadar risk devam edecektir. Son vakayı en kısa zamanda görmek tedbirlerle uymakla mümkündür. Bu savaşı kazanacağımıza inancımız tamdır. Kara görünmüştür ama deniz durulmuş değildir. Yakalanmaktan kaçınacağımız olası dalgalar var” dedi.
65 yaş üzeri vatandaşlara sevindirici haber yolda
65 yaş üstü ile 18 yaş altı vatandaşlar için sokağa çıkma kısıtlamasının devam edeceğini aktaran Bakan Koca, hafta sonu sokağa çıkma kısıtlamasına da açıklık getirdi. Koca, “Sokağa çıkma kısıtlaması 15 ilimizde gerçekleşmişti. İllerdeki geçişlerin kısıtlandığı durumda daha çok uygulandı. Önümüzdeki dönemde hafta sonu sokağa çıkma kısıtlamasıyla ilgili şu an genel bir düşünce yok. İl bazında, illerde, vakaların dağılımında değişiklik olursa illerde karar almak mümkün olabilir. Şu an bütün Türkiye veya en son uygulandığı illerle ilgili bilim kurulunun önerisi olmadı.
65 yaş üstü ve gençlerimiz en çok fedakarlık gösteren grup oldu. Hala sokağa çıkma noktasında kısıtlamaları var. Bilim Kurulunda bu konu da gündeme geldi. Daha çok büyüklerimizin hareket kısıtlılığı ve benzeri sorunları nedeniyle bu iznin arttırılmasının doğru olacağı yönünde yaklaşım var. Düzenlemeyle ilgili önümüzdeki hafta muhtemelen gündeme gelmiş olur. Bilim Kurulun önerisi önümüzdeki günlerde Bakanlar Kurulunda görüşüp açıklama yapılır. Gelecek hafta netleşmiş olur” ifadelerini kullandı.
“Vatandaşımız da tedbirlere uyumda kararlı davranırsa son derece mutlu oluruz”
Yeni dönemde sağlık hizmetlerinde de normalleşmeye geçileceğini aktaran Koca, “Özellikle bu dönemde acil olmayan vakalar eklendi. Acil olan vakalar hiçbir zaman bırakılmadı. Bu süreçte yine zorunlu olmadıkça hastanelere müracaat edilmemesini özellikle öneriyorum. Çünkü hastane ortamlarının riskli olduğunu hepimiz biliyoruz. Özellikle randevu sistemiyle çalışılmasını esas kıldık. İhtiyacı olan hastamıza daha iyi zaman ayırabilmek için bu dönemi götürelim istiyoruz. Hastanelerde hangi kurallara uyulması gerektiği de yayımlandı. Vatandaşımız da tedbirlere uyumda kararlı davranırsa son derece mutlu oluruz” şeklinde konuştu.
“Mesafe kuralını ihmal etmememiz gerekiyor”
Şehir içi ve şehir dışı toplu ulaşım araçlarıyla ilgili gelen soruya ise Koca, “Bilim Kurulumuz, bir rehber yayımladı. Hangi kurallara uyulması gerektiğini net bir şekilde ifade etti. Mesela şehirler arası otobüslerde yüzde 50 kuralı kalkmadı, oran düştü. İki koltuk yan yana ise o koltuk boş kalacak, tekli koltuğa oturulabilecek. Şehir içinde koltuk sayısından fazla kişi alınmayacak. Bu kuralın uygulanamadığı zorunlu olan durumlarda Valiliklere yetkiler verildi. Duraklar dahil olmak üzere mesafe kuralını ihmal etmememiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Hastane yoğunluğu ve vefat oranımız düşmeye devam ediyor”
Mart ayındaki vaka sayısıyla günümüzdeki vaka sayısının benzer olduğuna dikkat çekilmesi üzerine Bakan Koca, “Mart ayında bizim vakaların yüzde 23’e yakını yatırdığımız hastalardı. Şimdi ise yatırdığımız hasta oranı yüzde 2,31. Yani o dönem olan vaka sayısıyla hastane yükü daha yoğun. Daha çok servise, yoğun bakıma giden bir hasta yoğunluğumuz vardı. Bunu da erken tespit etmemiz ve erken tedaviye başlamış olmamızdan kaynaklandığını söyleyebilirim. Şu dönemde hastane yoğunluğumuz ve vefat oranımız düşmeye devam ediyor” diye konuştu.
“Plazma uygulamasına devam ediliyor”
Kök hücre ve plazma tedavisi hakkında konuşan Koca, kök hücre tedavisinin devam etmeyeceğini vurguladı. Koca, “Kök hücreyle ilgili epey vakamız oldu. Sonuçları yakında yayınlanacak. Ama şunu erkenden aktarabilirim kök hücre uygulamasının başarılı olmadığını söyleyebilirim. Plazmadan ise fayda görüyoruz. Plazma uygulamasına devam ediliyor” dedi.
“Sınavlarda sosyal mesafe uygunsa maskenin çıkarılmasını uygun gördük”
LGS ve YKS’yle ilgili gelen soruya ise Koca, “Sınavlarla ilgili uyulması gereken kuralları Bilim Kurulu belirledi ve ilgili birimlere gönderdi. Gençlerimizin sınavlara maskeli gitmelerini, sırasına oturduğunda mesafe kuralı da uygunsa maskenin çıkarılmasını uygun gördük. Bu anlamda uyulması gereken kuralları ÖSYM ve ilgili kuruluşlara ilettik” açıklamasında bulundu.
Emin Kuvat - Mehmet Kalay
