Organize Sanayi Bölgesi Üst Kuruluşu (OSBÜK) ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından düzenlenen ‘OSBÜK 7. OSB Enerji Zirvesi’ , Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın katılımlarıyla gerçekleştirildi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, OSB ve endüstri bölgelerinde planlı sanayileşmenin teşvik edilmesi, ekolojik dengenin korunması, verimlilik ve istihdam artışları bakımından sürdürülebilir kalkınmada önemli rol oynadığına değindi. Bakanlık olarak ilgili bölgelerde kamu kaynaklarının daha etkin kullanılması için çalışmalar yürütüldüğünü belirten Varank, “Bugüne kadar tüzel kişilik kazandırdığımız 315 OSB’de, yaklaşık 2 milyon kişi istihdam ediliyor. İşte OSBÜK de; OSB’lerin yaşadığı sorunları çözmek ve sanayicilerin önündeki engelleri kaldırmak adına Bakanlığımızın önemli bir paydaşı. Sanayi büyüyüp geliştikçe, enerjiye olan talep de artıyor. Tabi enerjiyi ne denli verimli kullanıyorsanız, bu talep artışını da o derece efektif karşılayabiliyorsunuz. Geçtiğimiz 17 senede, Türk sanayisinin enerji talebi 2 kattan fazla arttı. Bu artış gelecekte de hızlı bir şekilde devam edecek” ifadelerini kullandı.
“Model Fabrikaları bu sene: Gaziantep, Mersin, Konya ve Kayseri’de açacağız”
Enerjinin yoğun olarak kullanıldığı sanayi kollarında iyileştirmeler yapmanın önemini vurgulayan Varank, “Sanayinin daha düşük karbon oranlarında ve kaynakları daha verimli kullanacak şekilde büyümesini sağlayacak stratejik adımlar atıyoruz. Sanayicilerimize yalın üretimi ve dijital dönüşümü, uygulamalı olarak öğretmek için Model Fabrikalar kuruyoruz. Ankara ve Bursa’da faaliyet gösteren model fabrikalarımız var. Bu sene Gaziantep, Mersin, Konya ve Kayseri’de yeni merkezlerimizi açacağız. Hâlihazırda bu dört ilimizde, makine ve ekipmanların alım süreçleri devam ediyor. Ayrıca bu merkezlerde görev yapacak mühendis ve uzmanların eğitimine de başladık. Yılın ilk yarısında, buralarda örnek yalın üretim uygulamalarının başlamasını planlıyoruz” şeklinde konuştu.
“Yeşil OSB vizyonumuzu sürdürüyoruz”
Sanayi tesisleri kurulurken teknolojik dönüşümlerin yanı sıra çevreci dönüşümleri de oldukça önemsediklerine değinen Bakan Varank, “Türkiye, endüstriyel çıktı başına malzeme, enerji ve kirlilik yoğunluklarını azaltmak için önemli bir potansiyele sahip. Bu konudaki çalışmaları ‘Yeşil OSB’ vizyonumuzla sürdürüyoruz. OSB’leri, çıktıların girdiye dönüştüğü, enerjisini kendi karşılayan, kaynak verimliliği yüksek, eko-endüstriyel parklara dönüştürmek istiyoruz. Bu proje kapsamında Dünya Bankasıyla beraber çalışıyoruz. İlk aşamada; Adana, Ankara, Bursa ve İzmir’den birer OSB ile başladık. Kaynak verimliliği, endüstriyel simbiyoz ve yeşil altyapı konularında analiz çalışmaları gerçekleştirdik. Temel eksiklikleri belirleyip, her bir OSB için Eylem Planları hazırladık. Ayrıca tüm Türkiye geneli için de bir Yeşil OSB Çerçevesi oluşturduk. Şu an projenin ikinci aşaması, yani uygulama safhasını yürütüyoruz” diye konuştu.
“Sanayide kullanılan elektrik motorlarının yüzde 90’ı maalesef verimsiz”
Sanayide verimlilik odaklı bir yaklaşımı hâkim kılmak için de çalışmalar yürütüldüğünü söyleyen Varank, “Ülkemizde net elektrik tüketiminin yüzde 47’si sanayi sektörüne ait. Buna karşın sanayide kullanılan elektrik motorlarının yüzde 90’ı maalesef verimsiz. Dolayısıyla bu motorların, daha yüksek teknolojili ve daha verimli olan yeni motorlarla değiştirilmesi gerekiyor. Eğer bu dönüşümü gerçekleştirebilirsek, imalat sanayi elektrik tüketiminde kayda değer bir düşüş yakalayacağız. Bakanlık olarak; Organize Sanayi Bölgeleri, OSBÜK ve KOSGEB’in katkılarıyla 7 ildeki 7 OSB’de pilot projemizi başlatıyoruz. Bu noktada biraz proje detaylarına girmek istiyorum. Türkiye’de KOBİ’lerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi (TEVMOT) Projesi; Gebze, İzmir Kemalpaşa, Antalya, Uşak, Adana Hacı Sabancı, Bursa ve Ankara Sanayi Odası 1. OSB’yi kapsayacak. Biz burada KOSGEB’in İşletme Geliştirme Desteği ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Fonu şemsiyesinde bir finansman mekanizması da geliştirdik. Bu sayede sanayiciler, doğrudan finansal ve teknik desteğe erişebilecekler. 2 senede 1 buçuk milyon dolarlık bir kaynak bu iş için kullanılacak” müjdesini verdi.
“İlk uygulama önümüzdeki hafta başlıyor”
Sistemin nasıl işleyeceğine dair bilgiler de sunan Varank, “Diyelim ki saydığım OSB’lerde çalışan firmalardan birisiniz. İlk aşamada, konunun uzmanı danışmanlardan oluşan bir ekip tesisinizin detaylı enerji etüdünü yapacak. Eğer verimsizlik tespit ederse ve bunun çözümü tesisinizdeki elektrik motorlarının dönüşümü ise, bunu size teklif edecek. Diyelim ki bu dönüşüm için kullanılacak motorların maliyeti de 100 bin lira. İşte bu 100 bin liranın yüzde 60’ını, yani 60 bin lirayı biz sanayicimize hibe olarak vereceğiz. Yani sanayicinin cebinden çıkacak tutar sadece 40 bin lira olacak. Eğer alacağınız enerji verimli motorlar, Yerli Malı belgesine sahipse, bu sefer 100 bin liranın yüzde 75’ini hibe olarak vereceğiz. Yani yerli malını tercih ederseniz, 100 bin liralık motorlara sadece 25 bin lira ödeyeceksiniz. İlk uygulamaya inşallah önümüzdeki hafta başlıyoruz” diye aktardı.
“Toplam sayı 92 OSB’ye ulaşmış oldu”
Bakanlık olarak 2020 yılı Yatırım Programına 21 yeni OSB projesi teklif ettiklerini vurgulayan Varank, “Toplam sayı 92 OSB’ye ulaşmış oldu. Bu sene ayrıca 10 bin vatandaşımıza istihdam imkânı oluşturacak 7 OSB’yi daha tamamlayıp, sanayicilerimizin hizmetine sunacağız. Geçtiğimiz sene OSB’lerle ilgili kritik düzenlemeleri hayata geçirdik. Yaptığımız yönetmelik değişikliğiyle birlikte, OSB’lerin daha yatırımcı dostu olmasının önünü açtık, keyfi uygulamaları engelledik. Spekülatif arsa tahsis ve satışlarının önüne geçmek için, OSB’lerin tahsis edilmemiş parsel bilgilerini eksiksiz ve doğru bir şekilde paylaşmasını sağlayacak mekanizmayı kurduk. Yatırımcıların arsa tahsis başvuruları artık en geç 30 gün içinde sonuçlandırılmak zorunda. OSB’lerde teknik altyapı ihtiyacının karşılanması noktasında, arsa mülkiyet devrinin önünü açtık. OSB’lerin ihtiyaç duyduğu doğalgaz altyapısının dağıtım şirketleri marifetiyle tesis edilmesinin önünü açtık” ifadelerini kullandı.
“Sanayiciler, kendi ihtiyaçları için RES’ten de faydalanabilecek”
Doğalgaz altyapısını kendisi işletecek OSB’lere ilişkin usul ve esasların hazır olduğuna değinen Bakan Varank, yakın zamanda konuyu açıklayacaklarını belirtti. Yurtdışında OSB açılmasına ilişkin uygulama yönetmeliği üzerinde çalışmalarında bittiğini açıklayan Varank, “OSB’lerin altyapı çalışmalarına katkılarımız devam edecek. Üst yapı, özellikle emek yoğun sektörlerin ihtiyaç duyduğu kapalı alanların kurulmasına ilişkin bir kredi modeli üzerinde de çalışıyoruz. Yine rüzgar enerjisi santrallerine (RES) ilişkin bir düzenlememiz de yolda. Böylece sanayicilerimiz kendi ihtiyaçları için RES’ten de faydalanabilecekler. En kısa zamanda yönetmeliğimizi yayımlayacağız” diye konuştu.
Emin Kuvat - Nurullah Geylani - Mehmet Kalay
