Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Arş. Gör. Eda Balcı, şeker türleri ve bu türlerin sağlık açısından farklı etkilerine dair önemli uyarılarda bulundu. Şekerin, çoğu bitkinin bünyesinde bulunduğunu belirten Balcı, “Tükettiğimiz birçok besinde şeker bulunmaktadır. Bu şekerin bazı türleri, insan vücudu için sağlıklı iken bazı türleri obezite başta olmak üzere kalp damar hastalıkları, diyabet ve kanser gibi ciddi kronik hastalıklara neden olmaktadır. Bu sebeple hangi tür şekerin bizim için faydalı, hangisinin zararlı olduğunu bilmek ve bilinçli tüketmek gerekmektedir” dedi.
‘‘İki türlü şeker var’’
Şeker türlerini temelde iki gruba ayırılabileceğinden bahseden Balcı, “Bunlardan birincisi doğal şekerler, ikincisi ise rafine (işlenmiş) şekerlerdir. Doğal şekerler, meyvelerin veya bitkilerin yapısında doğal olarak bulunan şeker çeşididir. Başlıca doğal şeker türleri; glikoz, fruktoz, galaktoz, laktoz ve sakkarozdur. Rafine şekerlere örnek olarak ise beyaz ve kahverengi şeker ve yüksek fruktozlu mısır şurubu (HFCS) verilebilir. Rafine şekerler mısır, şeker kamışı ve şeker pancarı gibi gıdalarda bulunan şekerin çıkarılıp işlenmesiyle yapılır ve esas kullanım amaçları yiyeceklere lezzet katmaktır. Ayrıca; koruyucu olarak reçel ve marmelatlarda kullanılır” ifadelerini kullandı.
‘‘Esmer şeker daha sağlıklı değil’’
Şeker türleri sağlık açısından değerlendirildiğinde, beyaz şeker ve kahverengi şekerin arasında önemli bir farklılık olmadığını söyleyen Balcı, “Kahverengi şekerin daha az işlem görmesi dolayısıyla bu şekerin sağlıklı olduğunu düşünmek son derece yanlıştır. Çünkü kimyasal olarak kahverengi ve beyaz şeker aynı içeriğe sahiptir. Vücudumuza girdiğinde iki şeker de aynı işlemlerden geçer. Aynı zamanda bunların gram bazında enerji miktarları da hemen hemen aynıdır. Rafine şekerlerden beyaz şeker, çay şekeri olarak da bilinir. Beyaz şekerin hammaddesi olarak şeker pancarı çok daha yaygın olarak kullanılır. Üretimindeki saflaştırma işlemi sonucunda beyaz rengini alır. Esmer şeker olarak da bilinen kahverengi şeker ise beyaz şekerden bazı yönleriyle ayrılır. Kahverengi şekerin renginin sebebi içerisindeki melas maddesinden kaynaklanmaktadır. Bu madde sadece rengini etkilemekle kalmaz aynı zamanda şekerin tadı ve kokusunu da etkiler” diye konuştu.
‘‘Rafine şekerden uzak durun’’
Aralarındaki küçük farklılıklara bakıldığında, beyaz şekerde vitamin ve mineral bulunmadığını, kahverengi şekerde ise melas içermesinden dolayı eser miktarda da olsa vitamin ve mineral bulunduğunu söyleyen Balcı, sözlerini şu şekilde noktaladı:
“Bu şekerlerin mineral oranlarının yanında insan sağlığına verdiği zararlara bakıldığında içeriğindeki vitamin ve minerallerin bulunmasının çok da bir önemi bulunmamaktadır. Beyaz şeker, kahverengi şeker veya diğer rafine şekerleri her yaştan insanların çok dikkatli tüketmeleri gerekmektedir. Bunların fazla tüketimi birçok hastalığa neden olmakta ve bunun sonucunda insanların yaşam kalitesi ciddi oranda düşmektedir. Mümkün olduğu kadar rafine şekerlerden uzak durmak sağlığımız için atacağımız en büyük adımlardan biridir.”
