Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan zekâsı ve cesareti ile meşhur Zerdava cinsi köpekler, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) en büyük köpek eğitim merkezi olan Bursa Gemlik Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığında üretilip, aynı zamanda eğitiliyor. Mayın, bomba, narkotik madde arama ve canlı kurtarma operasyonları için eğitilen ilk yerli ırk olma özelliğine sahip Zerdava cinsi köpekler, eğitimlerde gösterdikleri üstün başarılarla yabancı ırkların önüne geçmiş durumda.
Bursa’nın Gemlik ilçesindeki Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığında 2016 yılında başlatılan projeyle genellikle Trabzon’da av ve çoban köpeği olarak kullanılan yerli ırk Zerdava’nın askeri alanda eğitilmesine başlandı. Alınan ilk yavruların ardından eğitimleri 2018’de tamamlanan köpekler mayın, bomba, narkotik madde arama ve canlı kurtarma köpeği olarak kullanılmaya başlandı. Gemlik Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığında üretilip terör bölgelerinde görevlendirilen 500’e yakın köpekten 60 kadarı sınır ötesi operasyon bölgelerinde görev yaparken, 10’un üzerinde eğitimini tamamlamış Zerdava cinsi köpek bölgeye takviye olarak gönderildi. Zerdavalar'ın bölgede görev yapan yabancı ırklara nazaran kondisyonunun çok daha yüksek olması onu farklı kılan en büyük özelliği.
Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Komutanı Doktor Veteriner Yarbay Melih Sayın, TSK’nın terörle mücadele ve sınır ötesi harekât bölgelerinde bomba arama ve mayın arama faaliyetlerinde sadece yabancı ırk köpekler kullanılmaktayken, 2018 yılı itibarıyla ilk defa yerli bir ırk olan Zerdava’nın başarıyla görev yapmaya başladığını söyledi. Taburda 7 farklı alanda köpek üretildiğini belirten Sayın, "Köpekler yavruluktan itibaren kapsamlı bir şekilde eğitilmektedir. Göreve hazır gelen köpekler, ardından ihtiyaca göre sevk edilirler. Fırat ve Zeytin Dalı Harekâtı’nda bu köpekler başarıyla görev aldılar" dedi.
Bugüne kadar hep yabancı köpek ırklarının kullanıldığı mayın arama, bomba arama, takip, arama kurtarma ve narkotik madde arama branşlarında ilk defa yerli ırk olan Zerdava’nın kullanılacağını belirten Köpek Üretim ve Bakım Bölük Komutanı Veteriner Üsteğmen Zafer Şafak ise, yapılan eğitimlerde Zerdava cinsi köpeklerin kondisyon olarak diğer yabancı ırklara nazaran üstün olduğunu belirtti. Şafak, "Zerdava, zeki, çevik, koku alma kabiliyeti yüksek bir ırktır. Özellikle Trabzon bölgesinde av ve bekçi köpeği olarak kullanılmaktadır. Bu özelliklerinden dolayı askeri maksatla kullanılabileceğini değerlendirdik ve 2016 yılında ilk damızlık Zerdava cinsi köpeklerimizi aldık. Bu anne babalardan ürettiğimiz köpeklerimize çeşitli eğitim testleri uyguladık. Yaptığımız bu testlerde mayın arama, bomba arama, takip, arama kurtarma ve narkotik madde arama köpekleri olarak görev yapabileceklerini gördük. Bu yönde eğitimlerimizi sürdürüyoruz" diye konuştu.
Zerdava tüm etapları başarıyla tamamladı
Eğitimi devam eden Zerdava cinsi köpeklerin gösterileri ise nefes kesti. Eğiticilerine olan itaat ve hünerlerini sergileyen köpeklerin verilen komutlara harfiyen uyması, gösterdikleri itaat ve sadâkat hayrete düşürdü. 4 bin 400 dönüm alan üzerine kurulu Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) en büyük köpek eğitim merkezi olan Bursa Gemlik Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığında birbirinden zorlu etapların olduğu kondisyon parkurunu büyük bir başarıyla tamamlayan Zerdava cinsi köpekler, enkaz altına saklanan bakıcılarının da kısa sürede yerlerini tespit etti. Bilhassa sınır ötesi harekâtlarda meskun mahal operasyonlarında Türk askerinin vazgeçilmezi olan Zerdava cinsi köpekler, iz sürme ve takip konusunda da ne kadar başarılı olduklarını açık arazide yaptıkları iz sürme eğitimiyle gözler önüne serdi. Geniş arazide saklanan uzman eğiticilerinin izini rotasından sapmadan bulan takip köpeklerinin yeteneği havadan drone ile de görüntülendi.
Uğur Uslubaş - Hakan Gönül
