Denizli Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği (DENTUROD) Başkanı Gazi Murat Şen, Hristiyanlığın ilk kiliselerinden birinin de bulunduğu Laodikya Antik Kenti'nin istenen ilgiyi bir türlü yakalanamadığını belirterek, “Pamukkale’ye gelen 2 milyon 189 bin ziyaretçiden sadece 70 bini Laodikya’yı ziyaret etti. Laodikya inanç turizmi açısından çok önemli bir noktadır. Eğer bu kilise Vatikan’dan gelecek yüksek düzeyde bir kişi tarafından açılırsa ve bir tören düzenlenirse bu buranın tanıtımında çok büyük rol oynayacaktır” dedi.
M.Ö. 261-263 yılları arasında II. Antiokhos tarafından kurulan ve Antiokhos'un karısı Laodike'nin adı verilen Laodiya Antik Kenti’nde 2002 yılında başlatılan kazı çalışmaları devam ederken, çalışmalarla kent adeta yeniden ayağa kalktı. Dünya tarihine ışık tutacak bilgilere ulaşılan kazı çalışmalarında açığa çıkarılan en önemli keşiflerden biri ise Küçük Asya’nın 7 ünlü kilisesinden birinin bu kentte bulunması oldu. Hristiyanlığın ilk kiliselerinden biri olduğu kabul edilen kilisenin bulunduğu Laodikya’da bir başka önemli yapı olan büyük tiyatro, Grek tiyatrosu tipinde araziye uygun olarak Roma inşa tarzında yapılmış. Sahnesi tamamen yıkılmış olup, cavea ve orkestrası oldukça sağlam durumda olan kilise yaklaşık 20 bin kişilik. Kentte bunun yanında ayrıca çeşitli dönemlere ait heykeller, stadyum ve bir de küçük tiyatro bulunuyor.
Dünyanın ilk antik kentlerinden birisi olmasına ve İncil’de de adı geçen 8 ayak üzerine oturtulmuş 2 bin metrekare alana sahip Hristiyanlığın ilk kiliselerinden birinin olmasına rağmen Laodikya yine de istenilen ilgiyi bir türlü yakalayamadı.
“Laodikya Antik Kenti'ne gelen ziyaretçi bir sonraki yıl geldiğinde yeni eserlerin çıktığını görebilir”
Denizli Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği (DENTUROD) Başkanı Gazi Murat Şen, İhlas Haber Ajansı'na (İHA) yaptığı açıklamada Laodikya Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının 2002 yılında başladığını ve Pamukkale Üniversitesi tarafından devam ettirildiğini belirtti. Şen, “Türkiye’deki örnek kazı çalışmalarından bir tanesi Laodikya Antik Kenti'nde yapılmaktadır. Hem kazı hem de restorasyon çalışmasının yapıldığı, 12 ay boyunca kazıların devam ettiği tek noktadır. Baktığınız zaman bir önceki yıl Laodikya Antik Kenti'ne gelen ziyaretçi bir sonraki yıl geldiğinde yeni eserlerin çıktığını, yeni restorasyon çalışmalarının yapıldığını görmektedir. Bu başka bir ülkede olmuş olsa bu kazı ve restorasyon çalışmaları özel alanlarda insanlara izlettirilip bir gezi alanında düzenlenebilir ama bizim ülkemizde maalesef bu yapılamamaktadır” dedi.
“Laodikya UNESCO Dünya Kültür Mirası asıl listesine alınmalı”
Laodikya’nın UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınması gerektiğine vurgu yapan Şen, kentin ayrıca ziyaretçi noktasında da gereken ilgiyi bir türlü yakalamadığını belirtti. Şen şunları söyledi:
“Dünya Kültür Mirasında geçici miras listesindedir. Geçici miras listesinden asıl listeye geçmesi için de özellikle derneğimizin çalışmaları da devam etmektedir. Bununla ilgili Pamukkale Üniversitesi, Kültür Turizm Bakanlığımızla iletişim halindeyiz. Kültür ve Turizm Bakanımız Ersoy’a da bunu ilettik. Eğer UNESCO Dünya Kültür Mirası’na da Laodikya Antik Kenti alınırsa Pamukkale ile beraber birbirine yakın 8 kilometre içinde UNESCO Dünya Kültür Mirası’na sahip iki alana Denizli sahip olacak. Bununla beraber ziyaretçi sayılarının da ciddi anlamda artacağını biz bekliyoruz. Laodikya Kenti maalesef yeterince ziyaretçi alamıyor. Baktığımız zaman 2018 yılı içinde Pamukkale Antik Kenti Hiarapolis’e 2 milyon 189 bin ziyaretçi geldi ama Leodikya Antik Kenti'ni yaklaşık 70 bin kişinin ziyaret ettiğini görüyoruz. Bu da Pamukkale Örenyeri'nin ziyaret edeninin yaklaşık yüzde 3’ü gibi bir rakama tekabül ediyor ki bu da bizim bölgemizde iyi tanıtımı yapamadığımızın bir kanıtıdır.”
“Laodikya Antik Kilisesi özellikle Vatikan’dan gelecek yüksek düzeydeki bir kişi tarafından açılmalı”
Laodikya Antik Kenti içerisinde bulunan ve Hristiyanlık için çok önemli sayılan kilisenin açılışı ile ilgili de sıra dışı bir öneride bulunan Şen, kilisenin Vatikan’dan gelecek önemli bir isim tarafından açılmasının tanıtıma büyük katkı sağlayacağını söyledi. Şen, “Özellikle Bakanlığın Laodikya ile ilgili tanıtım kampanyalarına hız vermesi gerekmektedir. Efes Antik Kenti'ni ziyaret ettikten sonra orada kiliseyi ziyaret ettikten sonra Laodikya’ya da gelirlerse ve biz bunun tanıtımını yapabilirsek oradaki ziyaret Hristiyanlar hacı oluyorlar. Bu da bence çok çok önemli. Bunu da çok iyi kullanabilmemiz lazım. En azından biz Pamukkale’ye gelen ziyaretçi sayısının en az yarısının Laodikya Antik Kenti'ni de ziyaret etmesini hedefliyoruz. Laodikya Antik Kenti inanç turizmi açısından çok önemli bir noktadır. Laodikya Antik Kenti'nde bulunan Laodikya Kilisesi Hristiyanlık için çok önemlidir. İncil’de de geçmektedir. İncil’de geçen Ege’deki 7 kiliseden bir tanesidir ve burada M.S. 3. yüzyılda yapılan Hristiyanlığın kurallarının yazıldığı konsül burada yapılmıştır ve burada alınan kararlar Hristiyanlığın en önemli parametreleri olmuştur. Eğer Laodikya Antik Kilisesi özellikle Vatikan’dan gelecek yüksek düzeydeki bir kişi tarafından açılırsa ve burada bir tören düzenlenirse mutlaka bu uluslararası basında da yer alacak ve buranın tanıtımında da çok büyük rol oynayacaktır” diye konuştu.
Öte yandan, İhlas Haber Ajansı (İHA) tarihi antik kent Laodikya’yı havadan görüntüledi. Drone ile yapılan çekimlerde antik kentin görkemi ve zarafeti gözler önüne serildi. Ziyaretçi noktasında şanssız olan Laodikya’nın aslında ne kadar etkileyici bir yapıya sahip olduğu ve herkes tarafından gezilip görülmesi gereken bir yer olduğu drone görüntüleri ile net bir şekilde de açığa çıkmış oldu.
Refik Fidan - Semih Can Yılmaz
