Beypazarı'nda yaklaşık 10 bin yerli, 4 bin ise Suriyeli işçinin çalıştığı havuç üretimi, Türkiye'nin havuç ihtiyacının yaklaşık yüzde 40'ını karşılıyor. Beypazarı'nda sabah erken saatlerde tarlaya ulaşan işçiler havuç sökümü yapıyor. Tarlada toplanarak çuvallara doldurulan havuçlar, yıkama tesislerine gönderiliyor. Tesislerde önce geniş bir havuzda kaba temizliği yapılan havuçlar, daha sonra yıkama makinesinden geçerek, genellikle bayanların çalıştığı paketleme kısmına ulaşıyor. Sebze halleri ve marketlerde Beypazarı havucu ismi ile yer alan havuçlar, ev hanımlarınca özellikle tercih ediliyor.
Beypazarı'nda 20 bin dekar havuç ekili alan bulunuyor. Havuçların bir kısmı günlük kullanıma, bir kısmı kuyulamaya, bir kısmı da soğuk hava depolarına kaldırılıyor. Kuyulardaki havuçlar şubat-mart aylarına kadar, soğuk hava depolarına koyulan havuçlar ise mayıs-haziran aylarına kadar sevkiyatı yapılıyor.
“Bir işçi günlük 500 kilogram havuç çıkarıyor”
Havuç üreticisi Hüseyin Bozkaya, havuç yetiştirmenin zahmetli bir iş olduğunu ifade etti. Bozkaya, “Havuç, ekmek için 1 ay süreyle tarlayı hazırlıyoruz. Toprağı ince eleyerek un şekline getiririz. Kışlık havuçları haziran ile temmuz arasında ekimini yapıyoruz. Her hafta aralıklarla su veriliyor. Yaklaşık olarak havuç 120 günde yetişiyor. Yetişme aşamasına geldiği zaman işler sökme işine başlar. Havaların durumu iyi olduğu dönemde makine ile söküm yapılıyor. Kış dönemi geldiği zaman makine çalışmaz oluyor. İşçiler tek tek elle söküyor. Günlük bir işçi yaklaşık 500 kilogram havuç söküyor. Şu anda çalışan işçinin yarısını Suriyelilerden oluşuyor. Havuçları 6 ay süreyle pazara sunuyoruz” dedi.
Havuç çıkarma işinde 7 yıldır çalışan Fadime Tor, yaz aylarının sıcak olması kış aylarının ise soğuk olmasından dolayı havuç çıkarmanın zor olduğunu belirtti. Hatice Pazarcık ise 10 yıldır havuç çıkarma işinde olduğunu ve kış aylarında erken saatte mesaiye başlamaları nedeniyle don olaylarının olduğunu bu yüzden ellerinin üşüdüğünü söyledi. Diğer bir kadın işçi Nuray Güneş, eşinin emekli olmasından dolayı ona destek çıktığını, çalışmaktan gurur duyduğunu ve insanların zorlukları yenerek bir yerlere gelebileceğini ifade etti.
“Günlük 25 ton havuç üretiliyor”
Beypazarı'nda üretilen havucu ihraç eden Kadir Turan, havucun tezgahta yerini alma sürecini anlattı. Turan, şunları kaydetti:
“Tarladan kazılan havuçlar traktör veya kamyonlarla yıkama havuzuna geliyor. Yıkama havuzuna boşaltılmasının ardından makinelerle 20 dakika kadar yıkanıyor. Havuçların yıkanmasının ardından kalibre makinesinden geçiyor. Çıtır, iri ve kasaya gidecek tüketime sunulacak ürünler işçiler tarafından değerlendiriliyor. İşçilerimiz kasaya girecek olan havuçları boy boy ayırarak hallere gönderiyoruz. Yaklaşık olarak günde 20-25 ton havuç üretimimiz var. 25 çalışanımız ile 12 ay boyunca Beypazarı’nda havuç üretimine devam ediyoruz."
Havuç işletmesinde çalışan kadın işçi Gülay Küre, 2,5 yıldır havuç işleme görevi yapıyor. Küre, havucun tezgahta yerini alması yaklaşık 1 yılı bulduğunu aktardı.
Ayrıca, havuçtan yapılan ürünler havuç lokumu, havuç suyu, havuçlu dondurma ve havuç döneri, ilçeye gelen yerli ve yabancı turistler tarafından büyük ilgi görüyor.
Ömer Çetin - Cem Geçim - Kaya Güneş
