Doğa fotoğrafçıları, gördükleri telli turnalar karşısında şaşkınlıklarını gizleyemediler.
Türk kültürünün hüzün taşıyan kanatlısı telli turnalar, eskiden olduğu gibi artık Anadolu’nun dört bir tarafında yaşamıyor. Telli turnalar bolluk ve bereketin simgesi olarak biliniyor.
YAKLAŞIK 40 YILDIR KORUMA AVLANMASI YASAK
Doğa Fotoğrafçısı Cebrail Keleş tarafından birkaç gündür Kastamonu semalarında uçan telli turnaları fotoğraflamayı başardı. Kaçak avcılık, besin azlığı ve tarımda kullanılan kimyasal ilaçlar nedeniyle nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalan telli turnalar, Doğal Hayatı Koruma Vakfı Türkiye (WWF) tarafından koruma altına alındı. Türkiye’de 1977 yılından itibaren avlanması yasak olan bu kuşlar, yapılan tüm uyarılara rağmen halen kaçak olarak avlanıyor.
10 FARKLI TÜRÜ BULUNUYOR
Koruma altına alınan telli turnaların yok olması durumunda doğal zincirin, doğadaki dengenin bozulacağı ve bunun diğer türlere birebir etki etmesi bekleniyor. Dünyada ortalama 10 farklı turna türü bulunuyor. Bu türlerden allı turna (flamingo), telli turna, Anadolu turnası ve dağ turnaları Türkiye’de yaşıyor ve kuluçkalarını Muş’un Bulancık Ovasında tamamlıyor. Ancak bu turnalardan telli turnalar, yok olma sınırında bulunuyor. Avrupa ve Ön Asya’da yalnızca Muş Bulanık Ovası’nda görülebilen telli turnalar, Kastamonu bölgesinde de sürü halinde gezerken görüldü.
“TELLİ TURNA, 5 YIL SONRA İLK KEZ KASTAMONU’DA GÖRÜLDÜ”
Dünyada nesli tükenme tehlikesi altında olan ve Türkiye’de 2010 yılından sonra görülemeyen telli turnalar, Kastamonu semalarında sürü halinde gezerken fotoğraflandı. Çalılık ve sulak alanlarda sürü halinde gezen telli turnaları, Doğa Fotoğrafçısı Cebrail Keleş fotoğraflarını çekti.
Kastamonu’da doğa fotoğrafçılığı yapan Doğa Fotoğrafçısı Cebrail Keleş, “Özellikle hafta sonları Kastamonu ve civarındaki doğal hayatı fotoğraflamaya çalışıyorum. En son fotoğrafladığımda kuş türü olarak Telli Turna kuşunu fotoğrafladık. Daha sonra Telli Turna kuşunun ülkemizde çok önemli bir kayıt olduğunu ornitolog (kuş uzmanı) arkadaşlarımız belirtti” dedi.
“BÖYLE GİDERSE TELLİ TURNALAR SADECE TÜRKÜLERDE UÇACAK”
Fotoğrafladığı kuşların yapılan incelemeler sonucunda telli turna olduğunu tespit ettiğini ifade eden Keleş, “Telli turnalar, en son 2010 yılında ülkemizde görülmüş ve koruma altına alınmış telli turna kuşunun olduğunu gördük. Türkiye’nin Kuşları adlı internet sitelerinde yaptığımız araştırmalarda, Muş’un Bulancık Ovasında 11 tane telli turna, üreme alanı seçiyor. Telli turnalar, dünyada nesli tükenmekte olan kuşlardan bir tanesidir. İlerideki nesle, sadece şarkılarda veya türkülerde duydukları Telli Turna’yı bugün Kastamonu’da canlı olarak görmek bizleri, çok mutlu etti. Doğaseverler, bu kadar yoğun bir popülasyonu olmasını büyük bir sevinçle karşıladılar” diye konuştu.
2010 yılından bu yana Türkiye’de telli turnaların kaydının alınmadığını öğrendiklerini açıklayan Cebrail Keleş, “Yani Telli turnaya ülkemizde, 2010 yılından bu tarafa rastlanılmamış. Bir fotoğrafçı olarak Telli Turna’nın bu kadar yoğun ve en az bizim gözlemlediğimiz kadarıyla 200’ün üzerinde Telli Turna kuşunun olması, bizleri büyük şaşkınlığa ve sevince boğmuştur. Ülkemizde Telli Turna’nın sadece doğu bölgelerimizde çok nadir görülmesi ve 2010 yılına kadarda ülkemizde hiç görülmemesi bugün için bizim şaşkınlığımızı bir kat daha arttırdı. Elimizde şu anda Telli Turna ile ilgili çok fazla sayıda görüntü var. Bilimsel araştırma yapılması için yetkilileri, Kastamonu ve civarındaki Telli Turna popülasyonunu araştırmaya davet ediyorum” şeklinde konuştu.
Türk kültürünün hüzün taşıyan kanatlısı telli turnalar, “Havalanma telli Turnam/Uçup gitme yele karşı/Zülüflerin tel tel olmuş/Döküp gitme yele karşı...” gibi türkülere konu olmuştu.
VEDAT YUNUS İKİZOĞLU
