Ülkeler yeni tip koronavirüse (COVİD-19) karşı savaşını sürdürüyor. Virüs, Çin’de ortaya çıkıp kıtalararasında yayıldı. Vaka sayısı bazında ABD, koronavirüsün merkezi konumuna geldi. Dünyayı tehdit eden virüs için Türkiye’de ciddi önlemler alındı ve alınmaya devam ediliyor. Uzmanlara göre virüsün yayılma hızını en fazla etkileyen unsurların başında temas sayısının fazla olması geliyor. Vaka saptanan kişi ile en son temas etmiş kişi ve kişiler sıkı bir şekilde incelemeye alınıyor.
Temaslı kişiler listeleniyor
Bu noktada Bilim Kurulu çalışması kapsamında oluşturulan yeni tip koronavirüs (COVİD-19) rehberinde hastalığın yayılım hızının önüne geçmek için ‘temaslı’lara karşı alınan önlemler yer alıyor. Buna göre ‘temaslı’ tanımına uyan kişiler İl Sağlık Müdürlüğünce tespit edilip, tespit edilen kişiler liste haline getirilerek, son temaslarından sonraki 14 gün boyunca özellikle ateş ve solunum semptomları açısından telefon aracılığıyla takip ediliyor. Gerekirse ev ziyaretleri de yapılabiliyor.
Olası koronavirüs enfeksiyonu olan bir kişi tespit edildiğinde bu kişi ile temas etmiş kişiler ve temasın özellikleri (yakın temas kriteri olup olmadığı) belirlenerek iletişim bilgileri kayıt altına alınıyor. Olası olgunun test sonucu çıkana kadar yakın temaslılara yönelik herhangi bir önlem alınmıyor ve test sonucu negatif gelirse temaslılarla ilgili herhangi bir işlem yapılmıyor.
Yakın temaslı, temaslı ve uçak temaslı grupları oluşturuluyor
Vaka şüphelisi üzerinde yapılan test sonucu pozitif gelirse, yakın temaslılar, temaslılar ve uçak temaslısı olarak 3 grupta incelemeler başlıyor. Bu evrede hastalığı taşıyan kişinin çevresi dahil kullandığı toplu ulaşım aracı, beklediği herhangi bir kapalı alandaki kişiler incelemeye dahil ediliyor.
Koronavirüs testi pozitif çıkan hastanın uçak temasları da araştırılmaya başlanıyor. Bu noktada hasta ile aynı uçakta seyahat etmiş olan yolculardan iki ön, iki arka, iki yan koltuktaki yolcular temastan iki hafta sonrasına kadar takip ediliyor.
Temaslı algoritması
Yayınlanan rehberde yer alan kısımlarda tüm yakın temaslı/uçak temaslısı tanımına uyan kişilerin İl Sağlık Müdürlüğünce tespit edileceği, tespit edilen kişilerin liste haline getirilerek, son temaslarından sonraki 14 gün boyunca telefon aracılığıyla takip edileceği belirtiliyor.
Ayrıca temaslı incelemesi amacıyla HSGM resmi internet sayfasında yer alan ‘Temaslı İzlem Formu’ vakanın her bir temaslısı için ayrı ayrı doldurulacağı bildirilirken, belirlenen temaslıların başka bir nedenle hastaneye yatışı gerekmiyorsa 14 gün boyunca evde kalması ve toplu alanlardan uzak durması isteniyor. Toplu alanlara gitmesinin zorunlu olduğu hallerde ise tıbbi maske takması konusunda telkinde bulunuluyor.
Ali Canberk Özbuğutu
