Yoğun bir şekilde çaresizlik hissetme, dehşet ve utanma gibi duygulara yol açan travmatik olaylar, kişinin bedensel ve ruhsal bütünlüğüne de zarar veriyor. Her insanın yaşamı boyunca en az bir kere travmatik olay yaşadığına değinen İstanbul Gelişim Üniversitesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Erkal Erzincan, Travma Sonrası Stres Bozukluğunun (TSSB) kronik bir hastalık olduğunu vurguladı. Dr.Erzincan,“24 ülkeden toplamda 68 bin 894 yetişkin katılımcı ile yürütülen bir çalışmada katılımcıların yüzde 70'inden fazlasının en az bir travmatik olaya; yüzde 30,5’inin ise dört veya daha fazla travmatik olaya maruz kaldığı bildirilmiştir. Travmatik olayların bu kadar yaygın olmasına karşın her travmatik olay sonrasında Travma Sonrası Stres Bozukluğu gelişmemektedir. Sanılanın aksine travmatik olay sonrasında en çok ortaya çıkan ruhsal bozukluk da Travma Sonrası Stres Bozukluğu değil, majör depresif bozukluktur ve yine sanılanın aksine travmatik olay karşısında en çok görülen durum ruhsal bir bozukluğun ortaya çıkması değil, psikolojik dayanıklılık ile sağlıklılığın devamıdır” dedi.
Travmatik olayların tahmin edilenden daha yaygın olduğunu belirten Erzincan, ilgili koruyucu ruh sağlığı uygulamalarının yapılması özellikle günümüzdeki gibi riskin fazla olduğu dönemlerde oldukça hayati olduğunu da vurguladı.
Bunlardan birini yaşadıysanız, travmatik olay geçirmiş olabilirsiniz
Dr. Öğr. Üyesi Erkal Erzincan, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’a (DMS) göre aşağıda yer alan maddelerden en az birini, kişi kendinde fark ediyorsa daha önce travmatik bir olay geçirmiş olunabileceğini ifade etti. O maddeler ise şu şekilde;
1- Doğrudan örseleyici olay(lar) yaşama.
2- Başkalarının başına gelen olay(lar)ı, doğrudan doğruya görme (bunlara tanıklık etme).
3- Bir aile yakınının ya da yakın bir arkadaşının başına örseleyici olay(lar) geldiğini öğrenme. Aile bireyinin ya da arkadaşının gerçek ölümü ya da ölüm ihtimali kaba güçle ya da kaza sonucu olmuş olmalıdır.
4- Örseleyici olay(lar)ın sevimsiz ayrıntılarıyla, yineleyici bir biçimde ya da aşırı bir düzeyde karşı karşıya kalma (Örneğin insan kalıntılarını toplayan ilk kişiler, çocuk sömürüsünün ayrıntılarıyla yeniden karşılaşan polis memurları).
“Rusya-Ukrayna savaşı insanlık üzerinde ruhsal travmaya sebep oldu”
Son dönemde yaşanan savaş durumu sadece Rusya ve Ukrayna’yı etkilememiş, dünyanın dört bir yanından insanları etkilediğini ifade eden Erzincan, “Aynı zamanda bu savaş, insanları ‘Metaverse’ rüyasından uyandırarak gerçek dünyanın tehlikelerle dolu bir yer olduğunu hatırlattı. Rusya’nın nükleer silah kullanımı ile ilgili tehditleri ve üçüncü dünya savaşının başlayabileceği yönündeki senaryolar tüm insanlığı kaygılandırdı. Ek olarak savaş ile ilgili görüntüler, sosyal medya aracılığı ile çok hızlı ve kontrolsüz şekilde yayıldı. Bu süreç başta Ukrayna’daki halk olmak üzere dünya genelinde pek çok insanın ruhsal travma ile tekrar tanışmasına yol açtı” dedi.
