4.2 ton ağırlığındaki uyduyu hareket ettiren elektrikli itki motoru, yönü ve konumunu tespit eden yıldızizler, uydunun yön değiştirmesini sağlayan tepki tekeri, Türkiye’nin sahip olduğu insan kaynağı ile hayata geçiriliyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, 2023’de uzay yolculuğuna başlaması planlanan TURKSAT 6A’nın yerli ve milli komponentlerini tek tek incelerken “Türkiye’yi uydu alanında teknoloji ihraç eden, entegre sistemleri dahil olmak üzere uydu satışı yapan bir ülke konumuna getirmek için çabalarımızı sürdüreceğiz” dedi.
2023’te yörüngede
Türksat A.Ş. için TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) liderliğinde, TAI, ASELSAN ve C-tech gibi şirketlerin katılımıyla geliştirilen TÜRKSAT 6A uydusu, 2023 yılında yörüngedeki yerini alacak. Bakan Varank, test ve entegrasyon işlemleri devam eden TÜRKSAT 6A’yı yerinde inceledi. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) bünyesindeki Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi’ni (USET) ziyaret eden Bakan Varank’a TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, TÜBİTAK UZAY Enstitü Müdürü Mesut Gökten eşlik etti.
300 kişi çalışıyor
İncelemeler sırasında Bakan Varank’a TÜRKSAT 6A’nın Mayıs ayında işlevsel ve çevresel testlere başlayacağı bilgisi verildi. Varank, uzaya gönderilecek uydu için daha önce 2 uydu yapıp testlerden geçirilmesi gerektiğini söyleyerek projede kaç kişinin çalıştığını sordu. Yetkililer, yükleniciler ve alt yükleniciler ile birlikte ortalama 300 kişinin projede görev yaptığını ifade etti.
Yıldızizler ve tepki tekeri
Varank, TURKSAT 6A’da kullanılacak yerli ve milli komponentleri de tek tek inceledi. Yıldızizlerin yıldızlara bakarak uzayda yön bulduğu, Dünya’nın nerede olduğunu anladığı kaydedilirken tepki tekerinin uydunun açısal momentumunu koruyarak istenen yöne bakmasını, yönünü değiştirmesini sağladığı belirtildi.
“Yetişmiş insan kaynağı" vurgusu
Varank, “Ülkede sıkıntılar var uzay çalışması yapılacak zaman mı” eleştirileriyle muhatap olduklarını aktararak “Ben onlara şu cevabı veriyorum. O kadar yetişmiş insan kaynağımız var. Biz onlara sadece yurt dışına gitme alternatifi mi sunacağız veya alanı dışında çalışma alternatifi mi sunacağız? Şimdiye kadar uydularımız olmuş ama tamamını yurt dışından satın almışız. Bu geliştirdiğimiz uydularla hem katma değeri burada bırakmış oluyoruz hem de bu kabiliyetini kazanmış oluyoruz” dedi.
Dünyada 5-6 ülke yapabiliyor
TÜRKSAT 6A’daki en önemli yerli ve milli teknolojilerden bir tanesinin elektrikli itki motoru olduğunu anlatan Varank, “Kimyasal yakıt kullanmadan elektrikli itki teknolojisiyle uyduyu yönlendirdiğiniz bir teknoloji bu. Bunu dünyada yapabilen 5-6 ülke var. TÜRKSAT 6A’ya entegre ettiler. İMECE’de de bu teknoloji kullanılacak” diye konuştu.
Yakıt tankı İzmir'den
Varank, sadece TÜBİTAK UZAY ile teknoloji geliştirmediklerini, yerli tedarikçileri de devreye soktuklarının altını çizerek “Böylece onlara da ekonomik anlamda yeni fırsatlar sunmuş oluyoruz. Bu yakıt tankını İzmir’deki bir firmamız geliştirdi. Daha önce bu alanda hiçbir faaliyet göstermemiş firmamız yakıt tankını uzayda kullanmış olacak. Elektrikli itki motoruyla 4.2 tonluk haberleşme uydusunu şu gördüğünüz itki motoruyla hareket ettirmek mümkün hale geliyor” dedi.
Daha sonra ziyarete ilişkin değerlendirmelerde bulunan Varank, şunları söyledi:
"2023’te uzaya fırlatılacak: Türkiye’nin yerli ve milli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A’yı üreten arkadaşlarımızı ziyarete geldik. 2023 yılında uzaya fırlatılacak olan kendi geliştirdiğimiz uydumuzun önünde bulunuyoruz. Uzay alanı, ülkelerin büyük yarış ve rekabet içinde oldukları bir alan. Dünyadaki ekonomik ve askeri yarış şu anda uzaya taşınmış durumda.
Milli Uzay Programı: Türkiye olarak, Milli Uzay Programımızla önümüzdeki 10 yılda Türkiye’nin hangi alanlarda kabiliyetler geliştirmesi gerektiğini ilan etmiştik. Uydu geliştirme de önem verdiğimiz alanlardan bir tanesi. Gerek İMECE uydumuz gerekse TÜRKSAT 6A, bu alanda yetişmiş insan kaynağı ve aynı zamanda yeni yetiştirilecek olan insan kaynaklarımız açısından önemli projeler.
36 bin km yükseklikte: TÜRKSAT 6A yerden 36 bin kilometre yükseklikte bir haberleşme uydusu olarak kullanılacak. Bu uyduyu geliştirirken kendi ürettiğimiz yerli ve milli komponentlerin bir listesi var. Uydu çok farklı yapılardan oluşuyor. Biz daha önce kendi uydumuzu test ve entegre etme kabiliyetine sahip bir ülkeydik.
Bütün entegre sistemleri yerli: TURKSAT 6A ile birlikte tepki tekerlerinden, güneş algılayıcı ve yıldızizlere kadar komponentleri, kendi mühendislerimiz ve teknisyenlerimizle birlikte tamamen yerli ve milli olarak gerçekleştirdik ve uydumuzu inşa etmiş olduk.
Teknoloji ihraç eden Türkiye: Uydumuzu 2023 yılında uzaya göndermemiz bize çok iyi kabiliyetler sağlayacak. Türkiye’yi uydu alanında teknoloji ihraç eden, entegre sistemleri dahil olmak üzere uydu satışı yapan bir ülke konumuna getirmek için çabalarımızı sürdüreceğiz."
2023’te yörüngedeki yerini alacak
TÜRKSAT 6A uydusu 2023 yılında yörüngedeki yerini alacak. Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu olacak TURKSAT 6A’da RASAT ve GÖKTÜRK-2 projelerindeki tecrübelerden yararlanıldı. Uydu, 42 derece doğu boylamında yer sabit yörüngeye yerleştirilecek. TÜRKSAT 6A, Türkiye’nin yanı sıra Avrupa, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Asya kıtasının büyük bir bölümündeki son kullanıcılara hizmet edecek.
Yerli komponentler
TURKSAT 6A’da kullanılan yerli ve milli komponentler şöyle: Uçuş Bilgisayarı, Güç Dağıtım Birimi, Elektrikli İtki Motoru, Yakıt Tankı, Güç İşleme ve Kontrol Birimi, Yakıt Besleme Birimi, Yıldızizler, Güç Düzenleme Birimi, Güneş Algılayıcı, Tepki Tekeri, Kimyasal İtki, Isıl Kontrol, Tepki Tekeri Arayüz Birimleri.
Oğuzhan Halil Özbek - Ali Nargüner
