Van Gölü havzasındaki sulak alanlarda uygulanan sıkı koruma tedbirleri, bu alanları kullanan başta Dikkuyruk olmak üzere çok sayıda türün sayılarında artış yaşanmasını sağladı. Van-Özalp karayolu üzerinde bulunan ve birçoğu nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan kuşların yaşam alanı olan Erçek Gölü’nün su seviyesi havaların ısınması ve karların erimesiyle bu yıl geçen yıllara oranla hem erken hemde daha fazla yükseldi. Türkiye’de bulunan 450 kuş türünden yaklaşık 234’ünün yaşadığı Van’daki Erçek Gölü’nün su seviyesi bu yıl karların hızlı erimesiyle erken yükseldi. Kuş izleme kuleleri, telefon direkleri suların içinde kalırken, bu durumun en çok o bölgede yaşayan ve göçmen olarak gelen kuşlara yaradı. Havzada, aralarında nesli tükenmek üzere olan türlerinde bulunduğu 234 önemli türe ev sahipliği yapan Erciş Çelebibağ, Muradiye Bendimahi, Karasu Deltası, Akgöl, Erçek, Çaldıran Kaz Gölü, Hıdır Menteş Gölü, Van Kalesi Sulak Alanı, Gevaş Göründü, Dilkaya ve Reşadiye Sazlığı, sıkı denetimlerden yana bu yıl da büyük artış yaşıyor. Van Gölü’nün hemen doğusunda lavların yığılmasıyla oluşan, 99 kilometre karelik alanıyla havzadaki en büyük ikinci göl olan Erçek Gölü Havzası da koruma tedbirleriyle kuşlar için adeta özel alan haline geldi. Birçok kuş türünün, Asya ve Kuzey Afrika'dan İran'a uzanan yolculuğunda en önemli göç rotalarından biri olan Van Gölü Havzası, yılın her döneminde yüzlerce kuş türüne ev sahipliği yapıyor. "Kesin korunacak hassas alan" ilan edilen göl ve sulak alanları bünyesinde barındıran havzada yürütülen çalışmalar sonucu kuş popülasyonu her geçen gün artıyor. Nesli tükenme tehlikesi altındaki birçok kuş türünün yaşam alanı olan havza, yeni tip korona virüs tedbirleri kapsamında uygulanan kısıtlamalarla insan hareketliliğinin azalması ve yaban hayatının korunmasına yönelik çalışmalar sayesinde en canlı dönemini yaşıyor. Başta flamingo ve dikkuyruk olmak üzere bahri, uzun bacak, balıkçıl, elmabaş, kılıç gaga, halkalı cılıbıt, su tavuğu ve sakar meke gibi birçok kuş türünün sayısında artışın yaşandığı havza, doğaseverlerin ve fotoğraf tutkunlarının ilgisini çekiyor.
“Kuşlar güvenlikli ve yiyebileceği bir ortam bulursa orayı tercih ederler”
Konuyla ilgili İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine bilgi veren Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof. Dr. Lokman Aslan, “Türkiye'deki sulak alanlarının beşte birinin Van Gölü havzasında olması münasebetiyle kuş göç yollarının üzerinde olması birleştiği zaman birçok kuş türü yaban hayvanı hem burada konaklayan hem de göçmen kuşlar Van Gölü havzasında belirli alanlarda yerleşmekte. Burada bazen hem üreme faaliyetlerini sürdürüp yoluna devam etmekte bazen de konaklama amacıyla Van Gölü havzasındaki sulak alanlarını doldurmaktalar. Tabii ülkelerde ve dünyadaki bazı gelişmeler de bazı zamanlarda göçmen kuş popülasyonu veya yerleşik kuş popülasyonunu sayısında artış meydana gelmekte. Bu sene önceki yıllara göre Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Rehabilitasyon Merkezi’ne gelen hastalara bakıldığı zaman veyahut bizim ornitolog arkadaşlarla yaptığımız konsültasyonlarda ve bu sulak alanlarda ki yaptığımız incelemelerde bu sene ülkemizde bulunan birçok kuş türünün bölgemize de gelmeye başladı. İlk defa görünen kuşların olduğu, sayılarının arttığını tespit ettik. Onun sebeplerinin araştırılması gerekir ama son zamanlarda güvenlik ortamının sağlanılması önemli bir etken. Bazı bölgelerdeki sulak alanlarının kurumasının buranın avantajlarını daha çok ilerlemesine bağlı olarak birçok kuş türünde göçmen olarak da yerleşik olarak da sayıca artış meydana gelmektedir. Bunu bir sebebe bağlamak uygun değil. Sulak alanlarının güvenlikli kontrol edilmesi gibi sebeplerin bir katkısı var. Bir canlının bir yere gitmesi için bir güvenlik, bir de gıda sorunu mevcut. Eğer güvenlikli bir ortamsa yiyebileceği de ortam varsa kuşlar artık orayı tercih etmekte ve bura veya yaban hayvanları gelmekte. Van Gölü havzası da yaban hayvanı yönünden hem sucul, hem karasal hayvanlar yönünden çok zengin. Bu kuş türleri olarak da bayrak türlerde buralarda mevcut. Son yaptığımız Van Gölü havzası çevresinde ki hem sulak alanlarda hem göllerde herhangi bir sorun olmadığı ve her çeşittir kuşun sayılarının artarak rahat bir şekilde yerleştiği görülmektedir” dedi.
Şükrü Akyüz - Yunus Tuğrul
