ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) düzenlediği fotoğraf yarışmasında ismini duyuran dünyanın en büyük sodalı gölü olan Van Gölü’nün su seviyesinde, küresel iklim değişiminin bir sonucu olarak buharlaşmanın yüksek olması ve yağışların oldukça azalması nedeniyle gerileme yaşandı.
Özelikle Van Gölü’nü besleyen önemli akarsuların bulunduğu doğu bölgesinde yağışın düşmemesi ve düşen yağışın da buharlaşması havzayı olumsuz etkiledi. Yağışın azalması ve buharlaşmanın katlanarak arttığı Van Gölü Havzası’nda bazı göller tamamen kururken, bazı göllerde de bu oran yüzde 80’lere kadar düştü.
Van Gölü de kuraklıktan nasibini aldı
Dünyanın en büyük sodalı gölü olan Van Gölü de kuraklıktan dolayı nasibini almaya başladı. Gölün bazı kıyı bölgelerinde sular çekilirken ortaya batık tekneler ve kurak alanlar çıktı. Yaşanan buharlaşmanın yağışlara oranla 4 kat artması ise bilim insanlarını endişelendirmeye başladı.
“Isınmada ciddi bir artış var”
İHA muhabirine konuşan Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası’nın kapalı bir havza olduğunu anımsattı. Kapalı havzalara dışarıdan su aktarımının zor olduğunu ve bu nedenle kendine göre bir yönetim modeli olması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Van Gölü Havzası’na yağışın düştüğü kısımlar güney, batı ve kısmen de kuzeydir. Oysa havzanın önemli bir kısmını oluşturan doğudaki alan yağışın en az düştüğü kesimdir.
Mevcut göllerin ve sulak alanların önemli bir kısmı da doğu alanındandır. Diğer taraftan gölü besleyen akarsular da bu alandadır. Şehrin içme suyunu sağlayan, ekilen alanların sulamasını karşılayan akarsuların önemli bir kısmı hep doğudadır. Dolayısıyla yağış bu alanda zaten azdı. Yeni süreçle birlikte bu yağış giderek azalmaya başladı. Isınmada ciddi bir artış var. Bu durum da sadece Van Gölü Havzası’na has değil, Türkiye ve dünyanın tamamında yaşanan bir durumdur. Sıcaklıklardaki artıştan Van Gölü Havzası da olumsuz etkileniyor” diye konuştu.
“Bu süreç iyiye doğru gitmeyecek”
Havzaya düşen yağışların önemli bir kısmının buharlaştığının altını çizen Alaeddinoğlu, “Isınmadaki bu artış beraberindeki en büyük sorun olarak gördüğümüz buharlaşmayı getiriyor. Buharlaşma düşen yağışın 4 katından bile fazladır. Düşen yağışların önemli bir kısmı buharlaşıyor. Bu süreçte de birçok gölümüzün koruduğuna tanıklık ettik.
Bazı göllerimizde seviyelerin yüzde 70-80 oranından azaldığını görüyoruz. Bu süreç önümüzdeki yıllar düşünüldüğünde iyiye doğru da gitmeyecek. Dünyada var olan küresel ısınma ve bunun sonucunda ortaya çıkan değişkenler bize sürecin daha da olumsuz bir şekilde kötüye gideceğini gösteriyor” şeklinde konuştu.
Yılmaz Sönmez - Yunus Tuğrul
