Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, Türk Yükseköğretim sistemini daha güçlü bir şekilde yarınlara hazırlayabilmek adına hazırlanan yeni düzenlemeleri açıkladı. Saraç, resmi sosyal medya hesabı üzerinden yeni düzenlemeleri, “Yükseköğretimimizi Covid-19 salgını sonrasındaki küresel değişime, yeni ve zorlu sürece hazırlamak ve özellikle uluslarasılaşmada son yıllarda katettiğimiz büyük mesafeyi kaybetmemek amacıyla bir dizi kararlar aldık” ifadeleriyle duyurdu.
Yurtdışında eğitim gören Türk öğrenciler için yapılan düzenlemeler kapsamında YÖK, yurt dışında okuyan, fakat Covid-19 küresel salgını dolayısıyla okuduğu üniversiteye dönemeyen veya okuduğu ülkedeki salgına ilişkin riskler yüzünden üniversitesine dönmek istemeyen öğrencilerin için bir dizi önemli kararlar aldı.
YÖK, yurtdışında okuyan öğrencilerin salgın sonrasında öğrenimlerini Türkiye'de sürdürmek istediklerini bildirmeleri üzerine, bu öğrencilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaları nedeniyle küresel salgın dönemindeki sağlık endişelerini dikkate alarak yeni düzenlemeler yaptı.
Covid-19 Küresel Salgını dolayısıyla sadece 2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılı güz dönemi yatay geçiş işlemlerine mahsus olacak, öğrenci merkezli düzenlemelerin ana hatları ise şu şekilde:
“Yurtdışı yatay geçiş kontenjanları artırıldı, kısıtlar kaldırıldı. Yükseköğretime girişte başarı sıralaması şartı bulunan ‘Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Hukuk, Öğretmenlik, Mühendislik ve Mimarlık’ programları dışındaki yükseköğretim programlarının yurt dışı yatay geçiş kontenjanlarındaki yüzde 50 kısıt kaldırılarak, bu programlara yurt içi yatay geçiş kontenjanı kadar yurt dışı kontenjan ayrılabilmesine imkan tanındı. İlk binde yer alan üniversitelerde eğitim görenlere ek fırsat verildi.
Üniversite sıralamalarında ilk binde olan üniversitelerde okuyan öğrencilere ayrıca yeni bir imkan daha tanındı. Başarı sıralaması şartı bulunan ‘Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Hukuk, Öğretmenlik, Mühendislik ve Mimarlık’ programları için olan yurt dışı yatay geçiş kontenjan kısıtlaması, Yükseköğretim Kurulunca belirlenmiş olan sıralama kuruluşları tarafından yapılan dünya üniversite sıralamalarının herhangi birinde ilk binde yer alan üniversitelerin programlarındaki öğrenciler için, geçerli olmayacak.
Dolayısıyla ilk binde yer alan üniversitelerde okuyan Türk öğrencilere ülkemizde eğitim ve öğretim görebilmeleri için yeni bir fırsat penceresi açılmış oluyor. Bu düzenleme yurtdışına giden ve üstün nitelikli üniversitelerde okuyan başarılı öğrencilerin tekrar Türkiye’deki üniversitelerimize kazandırılmasının yolunu da açacak.”
Türkiye'deki açık öğretim programlarından herhangi birine yatay geçiş imkanı da bu kapsamda açıklanan yenilikler arasında. 2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılına mahsus olmak kaydıyla, ÖSYS/YKS Puanına veya muadil belgelere sahip olmak koşulunu sağlamaları halinde dileyen öğrenciler, Türkiye'deki açık öğretim programlarından herhangi birine yatay geçiş başvurusu yapabilecek. Bu durumda ilgili üniversiteler bu öğrencilerin programa intibaklarını gerçekleştirecek.
Yatay geçişler her sınıfa yapılabilecek
Küresel Salgın dolayısıyla ve 2020-2021 eğitim öğretim yılı güz dönemi ile sınırlı olmak üzere öğrenciler, birinci sınıf ve son sınıf da dâhil bütün sınıflara yatay geçiş başvurusu yapılabilecektir. Bu şekilde yurt dışında okuyan tüm öğrenciler, okudukları sınıf ne olursa olsun belli şartlar dâhilinde Türk yükseköğretim sistemine dâhil olabilecek. Bilindiği üzere mer'i mevzuata göre ilk ve son sınıflara yatay geçiş yapılamamaktadır.
Dolayısıyla bu düzenlemede küresel salgın dönemine mahsus olmak üzere geniş bir imkan sunulacak
YÖK Başkanlığı tarafından, Covid-19 Küresel salgını dikkate alınarak sadece “2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılı güz dönemine mahsus olmak" üzere Türkiye’deki üniversitelere yatay geçiş hususları ise şu şekilde aktarıldı:
“Ülkemizdeki üniversitelere yatay geçiş kontenjanları artırıldı, İlk bindeki üniversitelerden yatay geçiş talep edenler için yeni imkanlar sunuldu, birinci ve son sınıfa da yatay geçiş başvuru imkânı sağlandı, şartları sağlayan ve dileyen öğrenciler için de açıköğretim programlarına geçiş yapabilmelerinin yolu açıldı.”
Türkiye’deki üniversitelerin, yurt dışındaki üniversiteler ile yürüttükleri ortak programlardaki Türk öğrenciler için yeni düzenlemeler de açıklandı. Bu kapsamda seçenekler program özelinde ve öğrenci merkezli değerlendirilerek karar alınacak. Covid-19 salgını nedeniyle yükseköğretim kurumlarının yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla ortak yürütmekte olduğu önlisans ve lisans programlarında kayıtlı olan öğrencilerden, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında yurt dışındaki üniversitede eğitim alması gerekenler için de YÖK kolaylaştırıcı bazı kararlar aldı.
Salgın nedeniyle üniversitelerdeki yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla açmış oldukları ortak programlarda okuyan öğrencilerden yurtdışına gitmek istemeyen öğrenciler için alınan karar uyarınca yükseköğretim kurumları bu öğrenciler ile ilgili olarak, “Yurt dışındaki yükseköğretim kurumundan dijital imkanlarla ve uzaktan öğretim ile ders alabilmesi, iki yükseköğretim kurumunun da uygun görmesi halinde öğrencilerin Türkiye'de kayıtlı oldukları yükseköğretim kurumunda eğitim alabilmesi, Türkiye'deki yükseköğretim kurumundan aldıkları derslerin yurtdışındaki üniversite tarafından sayılabilmesi, yurt dışında eğitim almaları gereken dönemlerin değiştirilebilmesi, öğrencilerin talebi halinde ortak programdan çıkarak kayıtlı olduğu yükseköğretim kurumundaki eşdeğer programa geçebilmesi, seçeneklerinden birisini, program özelinde ve öğrenci merkezli değerlendirerek karara bağlayabilecek” ifadelerine yer verildi.
Yurtdışından gelecek uluslararası öğrencilerin sayısını artırmak için yeni düzenlemeler yapıldı. Türkiye’nin yabancı öğrenciler için cazibe merkezi olmaya devam etmesi de sağlanacak hususlar arasında. Son yıllarda YÖK'ün başlatmış olduğu ‘Hedef Odaklı Uluslarasılaşma Projesi’ kapsamında beş yıl önce 48 bin olan yabancı, uluslararası öğrenci sayısı olağanüstü bir artış ile 180 bine ulaşmıştı.
YÖK, bu başarının salgın sonrasında da kaybolmaması ve Türkiye’nin yabancı öğrenciler için cazibe merkezi olma durumunun devam etmesi için bu yıla mahsus olmak üzere yeni düzenlemeler gerçekleştirdi. Bu doğrultuda YÖK Başkanlığı, “Geç mezuniyet durumlarına yönelik yeni haklar tanındı.
Salgın dolayısıyla pek çok ülkede lise mezuniyet sınavlarının sonbahara ertelenmesi, geç mezuniyet ile salgın nedeniyle alınan tedbirler dolayısıyla ülkemizde eğitim görmek isteyen uluslararası öğrenci adaylarına ‘2020-2021 akademik yılı güz dönemine mahsus olmak üzere’ bazı yeni imkânlar tanındı. Adaylar ön kayıt yaptırabilecek, ayrıca başvuru ve kayıt süreci 15 Aralık 2020 tarihine kadar uzatılarak geç kayıt yapılabilecek. Eğitim ve öğretime başladıktan sonra kayıt yaptıranlara hızlandırılmış telafi eğitimi verilebilecek.
Geç kayıt yaptıran öğrenciler güz döneminde kayıt dondurarak eğitime bahar döneminde başlayabilecek. Eğitim ve öğretim dönemi başladığında kayıt yaptırmış, ancak ülkemizde veya kendi ülkelerinde alınan tedbirler nedeniyle gelemeyen öğrencilere, bu tedbirler kalkıncaya kadar 2020-2021 eğitim ve öğretim yılı güz döneminde dersleri dijital imkânlarla uzaktan öğretimle verilebilecek. Uluslararası öğrencilerin klinik alanlar dışındaki lisansüstü programlara, YÖK'ten bir günde alınabilen ‘Okul Tanıma Belgesi’ ile kayıt yaptırılabilmesine de imkân tanındı” açıklamasında bulunuldu.
Bu düzenlemeler ile küresel salgın sürecinde üniversitelerin yurtdışından öğrenci kaydetmeleri teşvik edilecek ve yükseköğretim bölgesi için çekim merkezi olması durumunun devam etmesi hedefleniyor.
Yükseköğretim sanal fuarları gerçekleştirilecek
Yükseköğretim Kurulu küresel salgın müddetince kısıtlanan hareketliliğinin olumsuz etkilerini azaltmak ve bu süreçte Türk yükseköğretiminin yurtdışında dijital ortamlarda da tanıtılabilmesini sağlamak için harekete geçti. Bu kapsamda ise, ‘Yükseköğretim Sanal Fuarları’nın yapılması için hazırlıklara başlandı.
Türkiye'deki bütün yükseköğretim kurumlarının uluslararası platformlarda yabancı uyruklu öğrencilere tanıtımı amacıyla dijital ortamlarda gerçekleştirilecek olan Sanal fuarlar için üniversiteler diğer ilgili kamu kurumları ile de iş birliği içinde olacak.
Bu kapsamda üniversiteler, bünyelerindeki fakülteleri, programları ve öğrencilere sundukları bütün imkanları tanıtarak, eş zamanlı olarak yabancı uyruklu öğrencilerin kendi yetkilileri ile doğrudan iletişim halinde olmalarına imkân sağlayacak.
Emin Kuvat
