Azerbaycan’da 1990’da Sovyetler Birliği ordusunun sivilleri katlettiği "20 Ocak Katliamı"nın acı anısı, aradan geçen 30 yıla rağmen tanıkların hafızasında tazeliğini koruyor. Azerbaycan Devlet Haber Ajansı Türkiye Büro Başkanı Sabir Şahtahtı, Sovyetler Birliği’nin çöküşü ve bağımsızlığın kazanılmasında önemli bir dönüm noktası kabul edilen "Kanlı Ocak" olaylarının, aynı zamanda Azerbaycan tarihinin şanlı bir sayfası olarak görüldüğünü söyledi.
Her milletin tarihinde, milli mücadele günleri, şanlı bir sayfa olarak önem kazandığını, 1990 yılının 19 Ocak’ı 20 Ocak’a bağlayan gecenin, Azerbaycan halkının milli tarihindeki kanlı sayfalardan biri olduğunu vurgulayan Şahtahtı, "O gün Azerbaycan’ın başkenti Bakü ve önemli merkezleri, 60 bin kişilik eski Sovet ordusu tarafından işgal edilmiştir. Son 30 yılda Azerbaycan halkı bugünü kanlı bir gece olarak anmakta, aynı zamanda bir kahramanlık tarihi olarak yaşamaktadır. Şehitlerimizin kanıyla, devletimizin tarihine yazılan bugünün önemi, zaman geçtikçe daha da iyi anlaşılmaktadır. Bu hareket, Sovyetler Birliği silahlı kuvvetlerinin kendi halkına karşı işlediği bir katliamdır. Bu senaryo hiçbir siyasi ve ahlaki mantığa uymamaktadır. Bağımsızlık ateşi ile yanan Azerbaycan halkının üzerine özel üretilmiş mermiler yağdırılmış, yüzlerce Azerbaycan Türk’ü katledilmiş, yüzlercesi de yaralanmıştır. Burada silahlı Ermeniler kullanılarak, cinayetlerine ortak edilmiştir. Bu kanlı olay “Kanlı Yanvar" veya “Kanlı Ocak" olarak Azerbaycan tarihine geçmiştir. İşgal aniden gelişmiş, Bakü kamu düzeninin korunmasında gerekli önlemler alınmamıştır. Televizyon, radyo ve hastanelerin elektrikleri kesilmiş, bazılarının personeli tutuklanmış, ambülanslara ateş açılmıştır" diye konuştu.
SSCB’nin son başkanı olan M. Gorbaçov ve Kremlin’in diğer Sovyet ekibi 20 Ocak askeri cinayetine birlikte sevk ve idare ettiklerini sözlerine ekleyen Azerbaycan Devlet Haber Ajansı Türkiye Büro Başkanı Sabir Şahtahtı şunları söyledi:
"Onlar Azerbaycan’da halkın mücadele azmini kırıp onu sarsmak, ülkeyi askeri rejim altında tutmak, Ermeni saldırganlığını desteklemek, Azerbaycan’da sahte seçimlerle yeni bir parlamento kurmaya çalışmak; Böylece de ülkede anarşi ve kaos oluşturmak istiyorlardı. Bütün bunlarla, Ermenilerin Dağlık Karabağ’daki asılsız iddialarına zemin hazırlamak amacı hedefleniyordu. Bakü’den başka bölgelerde de katliamlar yapıldı. 25 Ocak’ta Neftçala’da, 26 Ocak’ta Lenkeran’da 8 kişi daha öldürülmüş ve onlarca insan yaralanmıştır. Birkaç günde ölü sayısı 146’ya, yaralı sayısı 744 kişiye ulaşmış olurp, 841 kişi ise tutuklanmıştır. Ölenler arasında çocuklar, kadınlar ve yaşlı insanlar da bulunuyordu. Bu arada Sovyet askerlerinin hain saldırıları ile 200 ev, 80 otomobil, ve çok sayıda ambülans yakılarak kullanılamaz hale getirilmiştir. Azerbaycan’ın egemenliği ve anayasası ihlal edilmiş, ulusal kurtuluş mücadelesine darbe vurulmuştu. Bu yıl 20 Ocak faciasının 30’uncu yıl dönümüdür. 1918 yılı mart ayında Azerbaycan halkına karşı yapılan soykırım gerçeği, 1920 yılın nisan ayında Kızıl Ordu tarafından Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin işgal edilmesi, Zengezur’un, Azerbaycan topraklarından koparılarak Ermenistan ile birleştirilmesi, 20 Ocak 1990 faciası ve nihayet 26 Şubat 1992’de Hocalı’da yapılan soykırım, Azerbaycan topraklarının işgali, binlerce kişinin göçe zorlanması ve öldürülmesi, değişik zamanlarda yapılsa da aynı amaca hizmet etmiştir. Bütün bu kanlı olayların bir amacı vardı: Azerbaycan topraklarında bir Ermeni devleti kurmak, Bu devletin topraklarını Müslüman Türklerden temizlemek ve topraklarını daha da genişletmektir."
Milli lider Haydar Aliyev ailesi ile birlikte 21 Ocak 1990 günü Azerbaycan’ın Moskova’daki Daimi Temsilciliği’ne gelerek yaşanan facia ile ilgili olarak Azerbaycan halkına başsağlığı dilediğini sözlerine ekleyen Şahtahtı, Aliyev’in büyük bir cesaretle 20 Ocak faciasına ortak olan Gorbaçov ve Azerbaycan’daki destekçilerini sert bir dille kınadığını bildirdi.
Bu facianın sebebi Azerbaycan halkının anayasal haklarına tecavüz ve Azerbaycan toprağının haksız yere Ermenistan’a kazandırılması olduğuna değinen Şahtahtı, "Olayların gerçek nedeni ise; Azerbaycan halkının, elinden alınan vatan toprağının korunmasında gösterdiği haklı tepkidir. Bu yolda ölenler Şehit, yaralananlar Gazi, bu mücadeleye katılan herkes kahramandır. Şehitler, Bakü’nün Azadlık Meydanı’nda toplanan bir milyon kişi tarafından şimdiki Şehitler Hıyabanı ismi verilen şehitliğe getirilerek yan yana defnedildi. Ruhları şad olsun" dedi.
