Yrd. Doç. Dr. Alper Özkılıç, bebeklerin kafatasındaki şekil bozukluklarının geneli deformasyona bağlı ya da diğer adıyla pozisyona bağlı olarak meydana geldiğini, ancak deformitenin oluşmasında birincil sebep, bebeklerin yatış pozisyonu olmayabildiğini söyledi.
Medicana Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Alper Özkılıç yenidoğan kafatası şekil bozuklukları hakkında bilgi verdi. Kafatası şekil bozukluklarının yenidoğan bebeklerin değişik sebeplerden dolayı kafataslarında görülen yamukluk, düzlük ya da asimetriye dendiğini söyleyen Yrd. Doç Dr. Özkılıç, "Plagiosefali, brakisefali ve skafosefali gibi türleri vardır. Bebeklerin kafatasındaki şekil bozukluklarının geneli deformasyona bağlı ya da diğer adıyla pozisyona bağlı olarak meydana gelmektedir. Ancak, deformitenin oluşmasında birincil sebep, bebeklerin yatış pozisyonu değildir. Daha doğum öncesinde başlayabilen başka sebeplerin de birleşmesi ile kafatasında deformite oluşmaktadır. Sutürü açık olan bu bebeklerdeki bozukluklar ameliyat edilmeden egzersiz ve ortez kask tedavisi ile düzeltilebilmektedir" dedi.
Bebekleri beşikte tek tarafa doğru uzun süre yatırmak kafatası şekil bozukluğuna sebep oluyor
Kafatası şekil bozukluğunun bir ya da birkaç nedenin bir araya gelmesiyle oluştuğunu belirten Dr. Özkılıç, "İkizlerde ve erkek bebeklerde görülme olasılığı daha fazladır. Tortikolis rahatsızlığıolan hastalarda görülme riski çok yüksektir. Bebeklerde doğum öncesi anne karnındaki duruş, sezeryan doğum, prematüre ya da zor ve uzun geçen doğumlar kafadaki şekil bozukluğu riskini artırıcı etkenlerdir. Bu nedenlerin yanında beşikte bebeklerin kafasının tek tarafa doğru uzun süre yatması, uzun süreli araba koltuğunda duruş, yine uzun süreli sallanan beşik ve çocuk arabası kullanımı vb. diğer faktörler de şekil bozukluğunun ilerlemesine katkı sağlar" diye konuştu.
Dr. Özkılıç, "Diğer bir çeşit kafatası bozuklukları da kraniosinostoza bağlı olarak meydana gelmektedir. Kraniosinostoz, kafatasındaki bir ya da daha fazla kemiğin birleştikleri yerlerden (sutür) erken kapanmasıdır. Genellikle cerrahi müdahale edilmesi gerekir. Bu tip bozukluklar çok daha nadirdir. Doğum sonrası ilk 3 ayda erken teşhis edilmesi hayati olabilmektedir" dedi.
Bebeğinizi emeklemesi, nesneleri itip-çekmeleri ve tutmaları için cesaretlendirin
Dr. Özkılıç, "Amerikan Pediatri Akademisinin tavsiye ettiği gibi; bebeğinizin güvenliği için her zaman sırt üstü yatırın. Uyanıkken belli sürelerle dik pozisyonda kalmasını sağlayın. Değişik pozisyonlarda olmasını sağlayacak oyunlar geliştirin ve farklı pozisyonlarda tutun. Gece yatarken başının yönünü değiştirin, düzlük olan yerin tersi yönde sırt üstü yatırın" diye bilgilendirdi.
Dr. Özkılıç, "Bebekleri emeklemeleri, sırt üstü dönmeleri, nesneleri itmeleri, çekmeleri, yakalamaları ve tutmaları için cesaretlendirin. Sizin yanınızda ve kontrolünüzde uyanık iken gün içinde birçok kez bebeğinizle yüzüstü aktiviteler yapın" diye ekledi.
Dr. Alper Özkılıç kafatası şekil bozuklukları için alınabilecek diğer önlemleri şöyle sıraladı:
"Eğer ki bebeğinizin boyun kası kısa (tortikolis) ve bu yüzden başı sadece bir yöne yatık yatıyorsa, bir fizyoterapistten yardım alın.
Çocuk arabası, araba koltuğu, beşik ve sallanan beşik gibi araçların kullanımını sınırlı ve kısa tutmaya çalışın.
Kafanın yönünü değiştirme ve yüzüstü aktivitelerin, bozukluğun düzelmesine katkısının yeterince olmadığı durumlarda ortez kask uzmanına başvurun".
Doğumdan sonra fark edilen kafatası şekil bozukluklarında erken teşhis önemli
Doğumdan sonra fark edilen kafatası şekil bozukluklarının bir kısmı kalıcı olabildiğini, bunun için erken teşhisin çok önemli olduğunu söyleyen Dr. Özkılıç sözlerine şöyle tamamladı: "Doğum sonrası bebekleri aylık takip eden pediatrist hekim, kafası yamuk olan bebeklerde öncelikle kranyosinostozu ekarte edebilmelidir. Bebekte kranyosinostoz varsa, ilgili çocuk beyin cerrahı doğum sonrası ilk 3 ayda acil endoskopik ameliyat yapar ve ameliyat sonrasında deformasyonun tam düzelmesi için yine kask tedavisi desteği gerekir. Kranyosinostozu ekarte ettikten sonra pediatri hekimi, ilk aylarda kafa yamukluklarını takibe almalı,pozisyon verme ve aile eğitimi ile sonuç alamıyorsa 3 aylıktan itibaren ortez uzmanına göndermeli. Orada 3-D tarama test ölçümlerinde 3-6 ay arası bebeklerde orta şiddetteki deformitelerde poziyon değiştirme ve yüzüstü aktiviteler ile bebek takibe alınır. Orta üstü olan deformitelerde ölçümlere göre kask yaptırılarak tedaviye başlanır. 6 ay üstü bebeklerde orta ve üstü derecedeki deformasyonlara direk kask tedavisi uygulanır.Kask tedavisi ortalama 3-4 ay, günde 23 saat kullanılır. 12’nci ay ve sonrasında kask tedavisine başlanması büyümenin ciddi olarak yavaşlaması ve sutürlerin iyice kapanmasından dolayı tavsiye edilmemektedir".
