ÇEVRE - 19 Nisan 2024 Cuma 14:23

Bulut tohumlama ekosistemi bozuyor

A
A
A

Kurak bölgelere yağmur yağdırmak için geliştirilen Bulut tohumlama yöntemi ekosisteme zarar verebiliyor. Meteoroloji Mühendisi Dr. Güven Özdemir, “Bulut tohumlama kurak araziler için çözüm olarak geliştirilen bir proje fakat yağış için yapılan tohumlama sonrası durumu kontrol edebilmek mümkün değil. Bu yapılan eylem ekosisteme zarar verebilir” dedi.

Son yıllarda kurak bölgelerde yağışların artırılması amacıyla ‘bulut tohumlama’ yönteminin kullanıldığı konuşuluyor. Geçtiğimiz günlerde Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) yoğun yağış sonrası can kayıplarının yaşandığı sel olayının perde arkasında ‘bulut tohumlama’ yönteminin bulunduğu öne sürüldü.

Söz konusu yöntemle ilgili bilgi veren Meteoroloji Mühendisi Dr. Güven Özdemir, “Bulut tohumlama yöntemi yağışın az olduğu bölgelerde kuraklığa çözüm olması için geliştirilen bir proje. Uçaklar sayesinde bulutlara enjekte edilen gümüş iyodür veya kuru buz bulutun sıcaklığını düşürüp yağmur sularını bırakmasını sağlıyor. Fakat bu durumun mega kent üzerinde veya şehir merkezi üzerinde denenmesi olumsuz sonuçlar getirebiliyor. Yağış sağlandıktan sonra yağışı kontrol altına almak mümkün değil. Bu da ekosistemi veya doğanın düzenini bozabiliyor” dedi.

Bulut tohumlama ekosistemi bozuyor

“Bulut tohumlama, kuraklığı önlemek için geliştirilen bir proje”

Meteoroloji Mühendisi Dr. Güven Özdemir, “Bulut tohumlama 1940’lı yıllardan itibaren bilim adamlarının kuraklıkla ilgili nasıl geliştirebiliriz tatlı suya nasıl ulaşabiliriz nasıl etkili bir su rejimi sağlanabilir diye çalıştıkları bir bilimsel çalışma. Tabi ki uzun yıllardır çalışmalara rağmen güvenilirlik kazanmış değil. Bulut tohumlama bulut içerisine tabi ki her bulut değil nemi yüksek olan ve yağmaya elverişli olan bulut sıcaklığını düşürülerek yoğunlaşma çekirdeklerinin bulut içerisine enjekte edilmesi. Tabi yoğunlaşma derken kuru buz gibi gümüş iyodür gibi sıcaklığı eksilerde olan -80 ile -150 arasında derecesi olan bu şeylerin bulut içerisine enjekte edilmesi. Nasıl enjekte edildiğini sorarsanız bunlar uçaklar ve dronelar sayesinde yapılıyor. Uçakların kanat kısmına takılan fişekler kuru buz veya gümüş iyodür gibi kimyasal maddelerin bulut sıcaklığını düşürebilecek maddeleri enjekte eder. Belli yükseklikte bulutun üst kısmından içine doğru veya aşağıdan yukarıya doğru roket şeklinde atılarak yapılır” dedi.

“Faydası olduğu kadar zararı da var”

Özdemir, “Bir alanın, şehrin, su birikintisinin veya barajların üstünde bulunan bulutlara enjekte edilip su damlacıklarının üstüne yapışarak havada bulunan damlacıkların yere yağış olarak düşmesi sağlanıyor. Fakat bu yapılan olayın bir kontrolü yok. Yani tohumlama yapılıp yağış sağlanabiliyor fakat bu yağışı kontrol altına almak mümkün değil. Bu yapılan tohumlama kent üzerlerinde yapılmaması gerekiyor. Tohumlama açık alanlarda yapılması gerekiyor. Tabi ki bunlar yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli konu doğanın bir düzeni var ve bir ekosistemi var bu ekosistemi bozabilir. Bu yüzden yağış yapılacak yerin sele neden olmayacak orman veya göl üstlerinde yapılması gerekir. Yağışı yapabildiğiniz fakat kontrolünü sağlayamadığınız bir durumda şartlar kötüye gidebilir. En güzel örneği Dubai’de yapılan tohumlama sonucu hemen ardından selin etkili olması. Şu anda da yağışı kontrol almaları mümkün görünmüyor. Tabi ki faydası var kuraklığa bir çözüm fakat olumsuz etkilerini de düşünmek gerekir. Dubai’de 1 metrekare alana düşen miktar çok yüksek. Örnek verecek olursam 1 yılda Dubai’ye düşen yağış miktarı 10 santim civarında fakat pazartesi günü yaşanan yağışta 24 saatte 1 metrekare alana 15 santim yağış düştü. Bu bakıldığında çok büyük bir miktar. Bu yüzdende Dubai şuan sele çözüm arıyor. Yani mega kentlerde ve yerleşim yerlerinde bu bulut tohumlama yöntemi yapılmaması gerekir” şeklinde konuştu.

“Bulut tohumlama yöntemi doğanın dengesini bozabilir”

Özdemir, “Tohumlama yaparken bulutun sıcaklığı, rüzgar yönü ve şiddeti çok önemli. Bunların mutlaka çok iyi bilinmesi gerekiyor. Doğanın kendine ait bir düzeni var ne kadar kontrol edilip tohumlama yapılsa da bir anda rüzgar tersine döner ve beklenmedik sonuçlar ortaya çıkarır. Bu yöntem zamanında Türkiye’de denendi fakat pek faydası olmadı. Deniz üzerine birkaç kez denendi fakat pek fayda alınamadı. Sonuçta bu yapılan eylemde bulutun tohumlama sonrası ne kadar yağış bırakır teorik olarak hesabı yapılıyor fakat uygulamaya geçtiğinde bu tahminler farklı çıkabiliyor. Doğaya kontrolsüz bir güç vermiş oluyorsunuz. Tabi ki bu yöntem ilerde geliştirilecektir. Tabi ki bu yöntem için daha çok para harcanması lazım. Bulut tohumlama yöntemi için belli bir yatırım gerekiyor. Mesela BAE bu tohumlama için yaklaşık 15 milyon dolar yatırım harcadı. Tabi ki bu yatırım yapılacak yer, alan, bölgeye ve ne kadar yağış istendiğine göre değişkenlik gösterebilir. Ayrıca tohumlama yapılacak yılında buna etken olduğunu söyleyebiliriz. Net bir fiyat vermemiz uygun olmayacaktır” diye konuştu.

Furkan Serttaş

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Manisa Kooperatif ortakları oyladı, seçim talebi reddedildi Kula Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi’nin mali kongresi gerçekleşti. Esnaf ve aynı zamanda kooperatif ortaklarından biri olan Mustafa Ali Tezcan’ın divan başkanlığına sunduğu seçim önergesi, salonda bulunan ortakların çoğunluğunun oyuyla reddedildi. Kula Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi’nin Mali Kongresi, Kula Belediyesi Düğün Salonu’nda gerçekleştirildi. Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan kongrenin divan başkanlığını Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Bölge Birliği Başkanı Recep Çınar, divan üyeliklerini ise Salihli Esnaf Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Erdal Tunca ile Kula Belediyesi eski başkanlarından Halil Gülcü yaptı. Kongrenin başlangıcında gündem maddeleri görüşüldüğü esnada mobilyacı esnafı ve aynı zamanda kooperatif ortaklarından biri olan Mustafa Ali Tezcan, seçim yapılması için Divan Başkanlığı’na bir önerge sundu. Sunulan önergenin kabul ya da reddedilmesi için salonda bulunan ortaklar arasında oylama yapıldı. Divan Başkanı Recep Çınar ve Bakanlık Temsilcisi Hüseyin Kartal’ın önderliğinde yapılan oylamada, ortakların çoğunluğu seçim yapılmaması yönünde oy kullandı. Alınan bu sonuca göre gündem maddesine seçim eklenmedi. Kooperatifin mali gelir ve giderlerinin okunup ortaklar tarafından onaylanmasının ardından kongre sona erdi.
Denizli Merkezefendi’de Demokrasi Anıtı yarışmasında üç eser ikinci aşamaya kaldı Merkezefendi Belediyesi, Selçukbey Mahallesi’ndeki meydana dikilmek üzere gerçekleştirdiği ulusal çaptaki ’Demokrasi Anıtı’ yarışmasında üç eser ikinci aşamaya geçmeye hak kazandı. Merkezefendi Belediyesi, Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana Türkiye’nin demokrasi serüvenini yaşatmak ve güçlendirmek amacıyla Selçukbey Mahallesi’nde ulusal çapta ‘Demokrasi Anıtı’ temalı heykel yarışması düzenledi. 29 Ekim 1923’te milletimizi Cumhuriyet’le buluşturan Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün mirasıyla ilçenin tarihine estetik ve anlamlı bir katkı sunacak. Türkiye genelinde düzenlenen ‘Demokrasi Anıtı’ temalı heykel yarışmasında ilk aşama seçici jüri üyelerinin katılımlarıyla tamamlandı. Yarışmanın ilk aşamasında seçici jüri üyeleri; Resim - İş Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı Güzel Sanatlar Eğitimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Feryal Beykal Orhun, Gazi Eğitim Fak. Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı Prof. Dr. Mutluhan Taş, Güzel Sanatlar Fak. Heykel Bölümü Heykel Bölüm Başkanı Prof. Dr. Oğuz Yurttadur, Güzel Sanatlar Fak. Heykel Bölümü Doç. Dr. Özcan Özkarakoç, Eğitim Fak. Güzel Sanatlar Anabilim Dalı Resim Bölümü Doç. Dr. Serdal Yerli, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Barış Bozok, Merkezefendi Belediyesi Başkan Yardımcısı Zeynep Elif Çeşme, Merkezefendi Belediyesi Park Bahçeler Müdürü Elif Dilmen Sorkun ve Mimar Tuğçe Samanlıoğlu’nun katılımıyla Selçukbey Mahallesi’nde gerçekleşti. Düzenlenen ulusal çaptaki yarışmanın ardından 17 çalışma arasından seçilen üç eser ikinci aşamaya kaldı. Seçilen üç eserin sahibinden maket çalışmaları talep edilerek yapılacak olan değerlendirme sonuçlarına göre 24 mart 2025 tarihinde ‘Demokrasi Anıtı Heykel Yarışması’ sonuçları kazanan adayların birinci ikinci ve üçüncü olarak derecelendirilmesiyle açıklanacak.
Trabzon Ahmet Suat Özyazıcı kabri başında anıldı Trabzonspor’un eski teknik direktörlerinden Ahmet Suat Özyazıcı, ölümünün 2. yıl dönümünde Trabzon Sülüklü Mezarlığı’ndaki kabri başında anıldı. Anma törenine, Trabzonspor Asbaşkanı Zeyyat Kafkas, yönetim kurulu üyeleri ve Teknik Direktör Şenol Güneş’in yanı sıra, Divan Başkanlık Kurulu Başkanı Mahmut Ören, kurul başkan ve temsilcileri ile Ahmet Suat Özyazıcı’nın ailesi ve sevenleri katıldı. Anma töreninde konuşan bordo-mavili kulübün asbaşkanı Zeyyat Kafkas, "Ahmet Suat Özyazıcı, efsane teknik direktörümüz ve kulübümüz tarihine ismini altın harflerle yazdırmış bir şahsiyettir. Kendisi sadece bir teknik adam değil, aynı zamanda bir ekol, bir karakter ve Trabzonspor’un öz kimliğinin şekillenmesinde önemli rol üstlenmiş bir liderdir. Kendisini, Trabzonspor devrimine verdiği katkılarla, yetiştirdiği oyuncularla ve kazandırdığı şampiyonluklarla nesiller boyunca hep anacağız. Minnetle, saygıyla. Ruhu şad olsun" dedi. Trabzonspor’un Teknik Direktörü Şenol Güneş ise, "Hem şehrimize hem Trabzonspor’a hem de şehirdeki tüm dostlara katkılarından dolayı Ahmet Suat Özyazıcı’ya teşekkür ediyoruz. Her zaman ilk günkü heyecanla yanımızda olmasını istediğimiz Suat Abi aramızdan ayrıldı. Hepimiz bir gün ayrılacağız. Bu güzelliklerin ve birlikteliklerin devam etmesini dilerim, çünkü Suat Abi’nin bize öğrettiği en büyük şey bir aile, bir dostluk ve takım ortamı oluşturmaktı. O, çok sıcak bir abi, bir baba gibiydi. Hocalığı bir yana, onun samimiyetini ve sevgisini kolay kolay göremeyiz. Bugünlerde bile buna çok daha fazla ihtiyaç duyuyoruz. Müthiş bir zekâya sahip, çok değerli bir abimizdi. Şehrimizin imkânsızlıklar içinde olduğu bir dönemde imkân oluşturan, dar alanda yetişip Trabzonspor’u uluslararası arenaya taşıyan büyük bir değerdi. Sportif başarılarının yanında, şehrimize sosyal anlamda da katkılar sunmuş bir büyüğümüzdü. Hakkını helal etsin, biz zaten helal ettik" diye konuştu. Merhum Özyazıcı için dualar edilerek kabri başına çiçek bırakıldı.
İstanbul Esenyurt Belediyesi’nden özel çocuklara bilim atölyesi Esenyurt Belediyesi, özel çocukların gelişimlerine katkı sağlamak için Bilim Atölyeleri’ni hayata geçirdi. Özel bireylerin sosyal yaşama uyumunu desteklemek amacıyla çalışmalar yürüten Esenyurt Belediyesi, yeni bir projeye daha imza attı. Engelliler Koordinasyon Merkezi, özel çocukların gelişimlerine katkı sağlamak için Bilim Atölyeleri’ni hayata geçirdi. Atölyelerde, haftanın 5 günü eğitim veriliyor. Uzman eğitmenler eşliğinde özel çocuklar, Güneş sistemi, gezegenler, besin zinciri ve asteroitler gibi birçok farklı bilimsel konuda bilgi edinme fırsatı buluyor. Ayrıca, uygulamalı deneylerle çocuklar öğrendiklerini pekiştiriyor ve bu süreçte bilimin eğlenceli yönlerini keşfediyor. Bu eğitimler, özel çocukların hem zihinsel gelişimlerine katkı sağlıyor hem de sosyalleşmelerine imkan tanıyor. "Özel gereksinimli öğrencilerimizin yanındayız" Özel çocukların aldıkları eğitim sayesinde sosyal hayata daha çabuk adapte olduklarını söyleyen Fen Bilgisi Öğretmeni Aslı Duygu şöyle konuştu: "Çocuklarımız, kaynaştırma öğrencisi olarak eğitimlere katılıyor. Burada, diğer arkadaşlarıyla birlikte hem eğitim alıyorlar hem de çeşitli aktiviteler, deneysel çalışmalar ve soru çözümleriyle sosyalleşme imkânı elde ediyorlar. Okuldaki öğretmenlerimizden ve velilerimizden çok olumlu geri dönüşler alıyoruz. Bu da bizi çok mutlu ediyor. Esenyurt Belediyesi olarak her zaman özel gereksinimli öğrencilerimizin yanındayız ve destekçisiyiz."