SAĞLIK - 24 Mayıs 2025 Cumartesi 12:23

İklim değişikliği beslenme alışkanlıklarımızı etkiliyor

A
A
A
İklim değişikliği beslenme alışkanlıklarımızı etkiliyor

İklim değişikliği, insan sağlığını doğrudan tehdit eden aşırı sıcaklık dalgalarının sıklığını ve şiddetini artırırken, bu dalgaların yalnızca fizyolojik etkilerle sınırlı kalmadığını, bireylerin beslenme davranışlarını da önemli ölçüde etkilediğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Ece Çelik Atalay, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

İstanbul Aydın Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ece Çelik Atalay, 2018-2021 yılları arasında Kore Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Araştırması kapsamında toplanan 24 saatlik diyet kayıtlarının analiz edildiği bir çalışmayı örnek göstererek, "Soğuk hava şartları bireylerin enerji, protein, yağ, doymuş yağ ve sodyum alımını artırabiliyor. Buna karşılık sıcak hava dalgaları, sıvı alımında artış ve iştah azalması gibi davranışsal değişikliklerle kendini gösteriyor" dedi.

"Kalp sağlığı için iklim dostu beslenme benimsenmeli"

Dr. Ece Çelik Atalay, sıcak hava dalgalarına karşı kırılgan bireylerin korunması için bireysel, toplumsal ve sistem düzeyinde çok katmanlı yaklaşımlar gerektiğini vurgulayarak, "Beslenme, bu stratejilerin önemli bir parçasıdır. Kalp sağlığını destekleyen bitki temelli beslenme modelleri ve Akdeniz diyeti; hipertansiyon, insülin direnci, abdominal obezite ve hiperlipidemi gibi kardiyometabolik risk faktörlerinin azaltılmasında etkili olabilir. Bu nedenle, çevresel stres faktörlerine karşı direnç geliştirmek adına iklim-dostu ve kalp dostu beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi, halk sağlığı perspektifiyle ele alınmalıdır" ifadelerini kullandı.

"Bebekler, yaşlılar ve açık alanda çalışanlar yüksek risk altında"

Aşırı sıcaklıkların toplumun tüm kesimlerini etkileyebileceğini ancak bazı bireylerin fizyolojik yapıları veya sağlık durumları nedeniyle daha yüksek risk altında olduğunu belirten Dr. Atalay, bebekler, yaşlılar ve açık alanlarda çalışanların risk altına olduğunu belirterek, "Sıcak dönemlerde en çok yanlış bilgiye maruz kalan gruplardan biri 6 aydan küçük bebeklerdir. Bu yaş grubunda yalnızca anne sütüyle beslenen bebeklere ek su verilmesine gerek yoktur. Gereksiz sıvı takviyesi, özellikle yeni doğanlarda elektrolit dengesizliği ve beslenme bozukluklarına neden olabilir. Yaş ilerledikçe susuzluk hissi azalır ve terleme mekanizması zayıflar. Bu da sıvı kaybına bağlı sağlık sorunlarının görülme riskini artırır. Diyabet, hipertansiyon ve kalp hastalıkları gibi kronik rahatsızlıkları olan bireyler, ter ve idrar yoluyla kaybettikleri elektrolitleri yerine koymadıklarında ciddi komplikasyonlar yaşayabilir. Bu bireylerin günde en az 8-10 bardak su tüketmeleri sağlanmalı, diüretik ilaç kullananlar ise doktor kontrolünde takip edilmelidir" uyarısında bulundu. Tarım işçileri, inşaat gibi açık havada uzun süre çalışan bireylerde de sıvı ve sodyum kaybının oldukça fazla olduğun belirten Atalay, "Bu kayıpların yerine konmaması, ısı bitkinliği ya da sıcak çarpması riskini artırır. Bu nedenle saat başı 200-250 mL su tüketilmeli, tercihen hafif tuzlu ayran ya da maden suyu gibi içeceklerle tuz ve sıvı dengesi sağlanmalıdır" şeklinde konuştu.

"Sıcak havalarda sağlığı korumanın ilk yolu yeterli sıvı alımı"

Dr. Öğr. Üyesi Ece Çelik Atalay, aşırı sıcak havalarda sıvı alımının sağlık için temel öncelik olduğunu belirterek, "Terleme yoluyla kaybedilen sıvılar yalnızca suyla değil, gerektiğinde maden suyu veya elektrolit içeriği dengeli içeceklerle de yerine konmalıdır. Sıvı alımı ihmale gelmez; sıcak hava şartlarında sağlığımızı korumanın ilk adımı budur" dedi.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Aydın Kontrolden çıkan tırın raylara uçtuğu kazada tren seferleri durduruldu: 1 ölü Aydın Efeler ilçesinde seyir halindeki bir tır otoban çıkışı döner kavşaktan düz gidip yaklaşık 40 metre uçtu. Demiryolu üzerinde askıda kalan tırın sürücüsü hayatını kaybetti, kaza nedeniyle Aydın-Denizli arasındaki tren seferleri karşılıklı olarak durduruldu. Kaza saat 23:40 sıralarında Efeler İlçesi Aydın-Denizli otoyolu Pınardere Kavşağında meydana geldi. Edinilen bilgiye göre; 35 BHM 182 plakalı dorseyi taşıyan Yunus Uğurlu (28) yönetimindeki 45 AKC 644 plakalı tır, otobandan çıkıp Aydın-Denizli karayoluna gireceği sırada Pınardere Kavşağından dönmeden direk tren yoluna uçtu. Önce yol kenarındaki demir bariyerleri kıran tır ardından karayolu ile demir yolu arasındaki yaklaşık 3 metre yüksekliğinde 15 metre uzunluğundaki çukuru adete uçarak geçti. Demiryolu raylarına takılarak durabilen tırın dorsesinde bulunan tonlarca ağırlığındaki yük kupayı kağıt gibi ezdi. Kazayı gören vatandaşların durumu 112 ihbar hattına bildirmesi üzerine bölgeye sağlık, itfaiye ve AFAD ve güvenlik ekipleri sevk edildi. Kısa sürede olay yerine gelen sağlık ekipleri tır sürücüsü Yunus Uğurlu’nun hayatını kaybettiğini tespit etti. Talihsiz gencin cenazesi itfaiye ve AFAD ekipleri tarafından kısa sürede sıkıştığı yerden çıkarıldı. Bu sırada tırın bir kısmının demiryolu üzerinde kalması nedeniyle Aydın-Denizli arasındaki tren seferleri iptal edildi. Bölgedeki elektrik hatlarındaki akım kesildi. Kurtarma çalışmaları tamamlanıp hasar gören raylar tamir edilinceye kadar Aydın-Denizli arasındaki tren seferlerinin iptal edildiği duyuruldu.