Makina Mühendisleri Odası’ndan baca uyarısı

Makina Mühendisleri Odası (MMO) Konya Şube Başkanı Ömer Erdoğan Duransoy, kışla ilgili yapılması gereken hazırlıklardan birinin bacaların temizlenmesi ve sobaların düzgün kullanımı olduğunu belirterek, "Bacalarınızı temizletin, kendinizi riske atmayın” dedi.
MMO Konya Şube Başkanı Ömer Erdoğan Duransoy, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, kış ayının yaklaşmasıyla birlikte, kışla ilgili hazırlıkların da şimdiden yapılması gerektiğini belirterek, "Bu hazırlıklardan
bir tanesi de bacaların temizlenmesidir. Karbonmonoksit zehirlenmesinden hayatlarını kaybeden insanların haberlerini geçmiş yıllarda gazetelerden çokça okuduk. Her kış bu haberler tekrar tekrar gazete sütunlarını işgal eder. Düzenli olarak temizlenmeyen bacalar iyi çekmez, uzun süre temizlenmemiş bacalar ise kurum (is) birikmesi dolayısıyla tıkanır. Tıkanan bacalar, içerisinde bol miktarda karbonmonoksit gazı bulunan dumanı geri teper ve içeri verir. Bu gazı belirli bir süre solunum yoluyla ciğerlerine alan canlılar hayatlarını kaybederler. Bunun iki ana sebebi vardır. Birincisi nizami ve standartlara uygun inşa edilmemiş bacalar ikincisi ise temizlenmemiş bacalardır. Bu tip üzücü olayların olmaması ve önlenmesi için, 19 Aralık 2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de ‘Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’ adı altında bir yönetmelik yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğin 58.Maddesi ise şu şekildedir: ’Baca tesisatının, ilgili Türk Standartlarındaki (TS 11382, TS 11384, TS 11385, TS 11386, TS 11387, TS EN 1443) esaslara uygun olması şarttır. Her kazan için tercihen ayrı bir baca kullanılır, soba ve şofben boruları kazan bacalarına bağlanamaz. Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılır. Baca çekişinin azalmaması bakımından, bacaların mümkün ise, komşu yüksek binalardan en az 6 metre uzaklıkta yapılması ve ait olduğu bina mahyasının en az 0.8 metre üzerine kadar çıkarılması gerekir. Kazana ait baca duvarları 500 C sıcaklığa dayanıklı olan malzemeden yapılır ve yapılmasında delikli tuğla ve briket kullanılamaz. Sıcak baca gazlarının yaladığı baca iç yüzeylerinin sıvanmaması halinde, projelendirmede en uygun derzlendirme biçiminin seçimi gibi tedbirler alınır. Baca duvarlarının dış yüzeyleri uygun şekilde sıvanır. Sıvı ve katı yakıtlı kazanların bacalarının altında bir kurum temizleme menfezi bulunması ve yılda en az iki defa yetkili kişilere temizlettirilmesi gerekir. Bacaların temizliğinden bina sahibi ve yöneticisi sorumludur. Isıtma aracı olarak soba kullanılan yerlerde soba, tahta ve boyalı kısımlara zarar vermeyecek şekilde, altına metal kaplı tabla, mermer veya benzeri malzeme konularak kurulur. Taban beton ise, bu tedbirlerin alınması mecburi değildir. Bağdadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti hasıl olursa, duvarın yağlı boya veya ahşap gibi çabuk yanıcı kısmına künk veya büz yerleştirilir ve boru bu delikten geçirilir. Odada baca yok ise soba borusu, sac konan pencereden çıkarılıp, saçaktan 25 santimetre açıkta ve 50 santimetre yüksekte ve ucunda şapka kullanılarak kurulur. Boruların birleştiği yerler çember ile kapatılıp, bu çemberden duvar ve tavana bağlanmak suretiyle, birbirinden ayrılması ve devrilmesi önlenir. Kullanım sırasında soba kapakları açık bırakılmaz, altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit, benzin, gaz ve benzeri yanıcı ve parlayıcı madde bulundurulmaz. İçindeki ateş, gerektiğinde kapaklı mangala alınır. Sobanın, kullanılmadığı mevsimde kaldırılması gerekir. Sobanın kaldırılmadığı yerlerde, kapaklar açılmayacak şekilde telle bağlanır. Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldığı takdirde, borular ayda bir, bacalar ise iki ayda bir temizlenir. Baca temizliği, mahallin itfaiye teşkilatı tarafından yapılır. Ancak, bu konuda itfaiye teşkilatından aldığı izin ile ve belediye encümeninin belirlediği fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar var ise, temizlik onlara da yaptırılabilir’ denilmektedir. 09 Eylül 2009 tarihinde 27344 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle bu maddelere ilave olarak; ’Doğal gaz kullanılan kombi ve şofbenlerin bacaları ile cihazları bacaya bağlayan boruların paslanmaz çelik ve birleşme noktalarındaki kelepçelerin sızdırmaz olması gerekir. Bacaların yapımı, yıllık bakımı ve temizliği gaz dağıtım şirketlerinin belirleyeceği uzman ve eğitimli kişiler tarafından yaptırılır ve bu kişiler tarafından bacalar ve temiz hava girişleri kontrol edilir. Baca gazı sensörü olmayan cihazların kullanılmasına izin verilmez’ maddesi de eklenmiştir. Bu sebeplerle; doğal gaz bacaları yılda bir, normal bacalar yılda iki, lokanta ve yemek fabrika bacaları ise 15 günde bir defa yetkili ve ehliyetli firmalara temizlettirilmelidir. Çatlak bacalar tamir ettirilmeli, tıkalı bacalar ise mutlaka açtırılmalıdır. Mutfak aspiratörü ve bacalarda biriken is ve kurumlar zaman zaman tutuşur ve potansiyel yangın tehlikesi oluştururlar. Oluşan bu kurumların tutuşmasına baca yangınları denir ve baca yangınları kolayca çatı yangınlarına, çatı yangınları da bina yangınlarına dönüşür. Bacalar kalifiye elemanlar tarafından hassas bir şekilde temizlendiği zaman, bacanın çekişi çok iyi olacaktır. İyi çeken bir baca yakıtı tam yakacağından, hem daha az yakıtla daha çok ısınma sağlanmış olacak, böylelikle de baca temizliği için yapılan masraf da fazlasıyla geri kazanılacaktır. Bunun yanı sıra hem karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı hayatımızı emniyete almış, hem de çevremizi kirletmemiş, bu sayede de hem huzur içinde yatacak, hem de tasarruf etmiş olacağız” dedi.