Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Mahir Uğur, engellilik nedenlerinin önemli bir bölümünün kaçınılabilir ve önlenebilir nedenler olduğunu söyledi.
Medova Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Mahir Uğur engellilerin, doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yetilerini çeşitli derecelerde kaybetmiş ve bu nedenle her türlü desteğe ihtiyacı olan insanlar olduğunu söyledi.
“Türkiye’de nüfusun yüzde 12.29’unun engelli olduğu bulunmuştur”
Engellilerin, normal yaşamın gereklerine uyamayan ve bu nedenle de korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiler olduğunu ifade eden Prof. Dr. Mahir Uğur, “Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’u engelli olarak kabul edilmektedir. Ülkelerin engelli oranı büyük farklılık göstermekte ve yüzde 1-30 arasında değişiklik göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde bu oranlar daha yüksek seyretmekte olup bunun nedeninin de gelişmiş ülkelerde çocukluk çağında bakım imkanlarının daha iyi olmasından ve yaşam sürelerinin daha uzun olmasından kaynaklanmaktadır. Ülkemizde de yapılan bir araştırmada bölgesel değişiklik göstermekle birlikte bu oranın ortalama yüzde 12.29 olduğu bulunmuştur. Ortopedik, görme, işitme, dil ve konuşma ile zihinsel engelli oranının nüfusun yüzde 2.58’ini oluşturduğu ve ortopedik engelli grubunun toplam yüzde 1.25 ile en yüksek sıklığa sahip olduğu bulunurken kronik bir hastalığa sahip olan ve buna bağlı engelliliği bulunanların oranının da yüzde 9.7 olduğu bildirilmiştir” dedi.
Prof. Dr. Mahir Uğur, engellilerin ortopedik engelliler, görme engelliler, işitme engelliler, zihinsel engelliler, özgül öğrenme güçlüğü olanlar spastik engelliler, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olanlar, yaygın gelişimsel bozukluğa sahip olanlar, dil ve konuşma bozukluğu olanlar, süreğen bir hastalığa bağlı engelliliği olanlar ayrıldığını belirtti.
“Doğum yaşının 17’nin altında olması bebeklerde engelliliğe neden oluyor”
Türkiye’de engelliliğe yol açan en sık nedenlere değinen Prof. Dr. Mahir Uğur, “Doğum öncesi nedenler; akraba evliliği, kan ve RH uyuşmazlığı, ilaç kullanılması, doğum yaşının 17’nin altında veya 36 yaşın üzerinde olması, annenin sigara, alkol, uyuşturucu kullanması, röntgen ışınlarına maruz kalma, yetersiz beslenme, ateşli, bulaşıcı hastalık geçirme, hamilelik sırasında kaza, aşırı stres, zehirlenme ve travmaya maruz kalma, alınması gereken folik asit gibi vitamin ve minerallerin eksikliği, çok sayıda ve sık hamile kalınması veya doğum yapılması, annenin yüksek tansiyon, kalp hastalığı, şeker hastalığı gibi hastalıklarının bulunması sayılabilir” diye konuştu.
Doğum anına ait nedenlere de değinen Mahir Uğur, “Doğumun bir sağlık kuruluşunda sağlık elemanlarınca gerçekleştirilmemesi, doğumun beklenen süreden önce ve güç olması, bebeğin düşük doğum ağırlığı ile doğması, doğum esnasında bebeğin travmaya maruz kalması, doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması olarak sayılabilir. Doğum sonrası nedenler de çocuğun ağır hastalık geçirmesi, yeni doğan bebeğin sağlık kontrolünden geçirtilmemesi ve gerekli testlerin yaptırılmaması, bebeğin aşılarının düzenli olarak yaptırılmaması, ağır doğum sarılığı, çocuğun yetersiz beslenmesi, ev kazaları, iş kazaları, trafik kazaları, zehirlenmeler, doğal afetler, terör eylemleri ve savaş olarak söylenebilir” şeklinde konuştu.
“Asıl hedef engelliliğin oluşmasını önlemek olmalıdır”
Engelliliğin nedenlerinin önemli bir bölümünün kaçınılabilir ve önlenebilir nedenler olduğunu anlatan Uğur, “Engelli sorunlarına eğilirken asıl hedef engelliliğin oluşmasını önlemek olmalıdır. Bu nedenle doğum öncesi ve doğum esnasında oluşabilecek problemleri engellemek amacıyla nedenleri önlenmeli ve erken tanı amacı ile sağlık taramaları ve eğitim programları geliştirilmeli, kayıt sistemleri iyileştirilmeli, sağlıklı çevre bilincinin oluşturulması ve altyapı hizmeti veren kuruluşlar ile koordinasyon sağlanmalıdır. Doğum sonrasında kazanılan engellilik nedenlerinin önlenebilmesi için de insana değer veren bir anlayışın toplumda yerleştirilmesi gerekmektedir. Engellilik kaçınılmaz bir kader değildir” ifadelerini kullandı.
“Toplumla bütünleşmelerinin önündeki engellerin de kaldırılması büyük önem arz ediyor”
Engellilerin topluma kazandırılması ve toplumla bütünleşmelerinin önündeki engellerin de kaldırılmasının büyük önem arz ettiğini kaydeden Uğur, “Bu engeller; yoksulluk, eğitim, istihdam sorunu, rehabilitasyon eksikliği, engellinin aile yaşamı ve özel yaşamı ile ulaşım, fiziksel çevre ve konut problemleridir. Engellilerin topluma kazandırılmasında başvurulan yöntemlerin başında rehabilitasyon gelmektedir. Rehabilitasyon imkanlarından faydalanamama ve araç-gereç gereksiniminin yeterince karşılanamaması da engellilerin toplumla bütünleştirilmesinin önündeki en büyük engellerden birisidir. Rehabilitasyon sürecinden geçmemiş olan birey topluma ve içinde yaşadığı aileye yük olmaktan kurtulamayacaktır” dedi.
Engellilerde rehabilitasyon alanları kapsamı içerisine; yetişkin ve çocuk engellilerde gerek ortopedik gerekse nörolojik ve pediatrik alanlarla, diğer birçok alanlar girmekte ve rehabilitasyon uygulamaları ile bireylerin yeniden topluma kazandırılmaya çalışıldığını söyleyen Uğur, “Hastanemiz bünyesinde bulunan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kliniğimizde tecrübeli hekimler ve fizyoterapistler eşliğinde engelli hastalarımız için rehabilitasyon uygulamalarıyla hizmet vermekte ve onları topluma yeniden kazandırmak hedeflenmektedir” ifadelerine yer verdi.
