Kanuni Sultan Süleyman’ın 1521 yılında Rodos seferini gerçekleştirirken karadan giden askerlerin geçiş güzergâhlarında su ihtiyacının karşılanması için yaptırılan tarihi su sarnıçları, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemleri Merkezi tarafından üç boyutlu olarak dijital ortama aktarılıyor. Muğla genelinde bine yakın su sarnıcının önce fotoğrafları çekiliyor, ardından üç boyutlu dijital ortama aktarılıyor.
Üniversite Coğrafi Bilgi Sistemleri Merkezi Müdürü Doç. Dr. Ceyhun Özçelik başkanlığında yürütülen çalışmada, yöredeki tüm sarnıçların yerleri tespit edilerek kayıt altına alındı. Kayıt altına alınan sarnıçların ilk etapta fotoğrafları çekiliyor ve ofis ortamında bilgisayarda üç boyutlu hale getiriliyor. Sarnıçlar son durumu ile envantere kaydedilirken, ileriki yıllarda olası yıkılma ve tahribatlar üç boyutlu ortamda ilk hali ile izlenebilecek.
“Yerinde ölçümler yapıyoruz”
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemleri Merkezi Müdürü Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, Büyük Menderes ile Dalaman Çayı arası Karya Bölgesi olarak bilinen bölgedeki tarihi su sarnıçlarının coğrafi bilgi sistemlerinin analizini yaptıklarını belirterek, “Bildiğiniz gibi Muğla Türkiye’nin Rize’den sonra en büyük yağış alan şehri. Burada geçmiş yüzyıllardan beri yağmur suları derlenerek insanların kullanımına açılıyor. Sarnıçlar da bu amaçla yağmur sularını derleyen yapılar. Geçmişten günümüze bu suların alınması ve insanların kullanımına sunulması amacıyla inşa edilmiş yapılardır. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman geçiş güzergahında bu sarnıçlardan çokça inşa ettiği bilinmektedir. Bizim yaptığımız burada bu sarnıçları gelecek kuşaklara aktarabilecek insanların evlerinde oturduğu yerde üç boyutlu ortamda gerek sarnıçların tarih dokusu, gerek fiziksel özelliklerini aktaracağımız bir alansal bilgi sistemi oluşturuyoruz.
“Turizme de katkısı olacak”
Yaptıkları araştırmanın bilimsel bir araştırma olduğunun altını çizen Özçelik, önemli olanın Turizm Bakanlığı veya Valilik kanalıyla bunların yaşayan alansal bilgi sistemi ile hizmet vermesinin önemli olduğunu söyledi. Özçelik, “Birincisi bölge hidrolojisinin, geçmiş yıllardaki yağışlardan içme suyu temin etme noktasında çok büyük bir öneme sahip. İkincisinin ise kültür envanterinin gelecek kuşaklara aktarılması. Bir diğer noktası ile Muğla turizminin çeşitlendirilmesi ve insanların oturduğu yerde evlerinden Muğla’nın tarihi güzelliklerini, özellikle sarnıçlar örneğinde görebilmelerine imkân sağlayacak bir yapı. Umut ediyoruz ki, bu yanının bilimsel amacının dışında da Turizm Bakanlığı ve Valilik eliyle sürekli çalışan, yaşayan bir alansal bilgi sistemi olarak hizmet vermesi” dedi.
Binden fazla antik su sarnıcı var
Muğla üzerinde binden fazla antik su Sarnıcı bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Özçelik, sarnıçlar hakkında muhtarlarla iletişim kurarak hangi bölgede ne kadar var yerinde bilgilendiklerini söyledi. Belli bir plan çerçevesinde Sarnıçların bulunduğu alanları gezerek bunları kayıt ortamına aktardıklarını açıklayan Özçelik, 500 yıl önce, Bin yıl önce insanların yağmur sularından faydalandıklarını bu çalışmanın bir amacının da bu yağmur sularının nasıl derlenebilirliğini aktarabilmek olduğunu söyledi. Özçelik, günümüzde yağmur suyundan gerekli verimin alınamadığını da sözlerine ekledi.
