Niğde’de Ömer Halisdemir Üniversitesinde ’aeroponi’ adı verilen topraksız tarım tekniğiyle patatesin toprak altındaki kısmının genetik mekanizması çıkarılıyor.
Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan, kampüs içindeki serada gazetecilere yaptığı açıklamada, ’Aeroponi’ adı verilen topraksız tarım tekniğinin genellikle mini yumru elde edilmesinde kullanıldığını söyledi. Toprakta yetiştirilen patates bitkisinden ortalama 5-6 mini yumru alınabildiğini anlatan Çalışkan, topraksız tarım tekniğiyle 40’a kadar mini yumru elde edilebildiğini aktardı. Çalışkan, aeroponi sistemiyle patatesin toprak altı organlarının genetik mekanizmasını anlamaya çalıştıklarını ifade ederek, şunları söyledi:
"Bunu toprakta yetişen bitkiden yaptığımız zaman köklerin tamamını ölçmemiz mümkün değil. Ama bu sistemde kökler boşlukta büyüdüğü için daha kolay. Burada 200 farklı genotip var. Biz bunların kök büyüklüklerini, kökün genişliğini, dallanmasını, stolon oluşumunu, stolon dallanmasını ve yumru oluşumunu kaydettikten sonra gen dizilimine bakarak kök büyümesini etkileyen genler var mı, bunlar genetik olarak mı düzenleniyor, yoksa çevreden mi kaynaklanıyor, bunları ortaya koyacağız. Bu dünyada yapılan ilk çalışma. Bu proje, bir arkadaşımızın doktora tezi olarak yürüyor.”
Bu sistemde genotik yapısı birbirinden farklı birçok patates çeşidini yan yana ekebildiklerini vurgulayan Çalışkan, "Aeroponi sistemde kök sistemini bütün boyutlarıyla daha net görebildiğimiz için bu çeşitlerin önce kök verilerini elde ediyoruz. Büyüklüklerini, uzunluklarını, ağırlıklarını, daha sonra da bunları elimizdeki genetik verilerle karşılaştırarak aralarındaki ilişkiyi ve kökün büyümesinden, stolonun büyümesinden sorumlu hangi genler, bunlar bitkinin hangi kromozomunda bulunuyor bunu ortaya koymuş olacağız" ifadelerini kullandı.
Çalışkan, yaklaşık 4 yıldır kullandıkları sistemin tohumluk amacıyla kullanıldığında toprağa dikilen sisteme göre 10 kata kadar fazla mini yumru elde edilebildiğini dile getirerek, verimliği daha önce yaptıkları çalışmalarda ortaya koyduklarını sözlerine ekledi.
