Geçtiğimiz yıl çay üreticilerinden 753 bin ton çay alan Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) bu yıl daha çay sezonu bitmeden bu rakamı geride bırakarak üreticiden bugün itibariyle 776 bin ton yaş çay aldı.
Temmuz ve Ağustos aylarında yaşanan sel felaketlerinde fabrikaları olumsuz yönde etkilense de sorunu kısa sürede hallederek mağdur etmediği üreticinin elinde çay bırakmayan ÇAYKUR, imparatorların çayı olarak bilinen ve bu yıl üreticiden kilogram fiyatı 700 lira olarak alınan Beyaz Çay’da geçtiğimiz yıl ki satışların fazla olması nedeniyle stoklarını eritti. Bu yaz hava şartlarının kötü olması nedeniyle güneşli havada toplanması gereken Beyaz Çayı çok toplamak mümkün olmazken, vatandaştan bu yıl sadece 270 kilogram beyaz çay tomurcuğu alındı. ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim Beyaz Çay’ın bu yıl az olması nedeniyle “İnşallah yoka düşmeyiz” dedi.
"Geçen yılın yaş çay alımı ton bazında şimdiden geçildi"
Geçtiğimiz yıl 3 sürgün boyunca üreticiden aldığı 753 bin ton çayın daha çay kampanyası bitmeden 776 bin ton ile üzerine çıktıklarını dile getiren ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, kuru çay satışlarında da geçen yılın üzerine çıkmayı hedeflediklerini söyledi. Alim “Bu yıl ki yaş çay kampanyasında 1. Ve 2. Sürgün bitti, 3. Sürgünün ise ortalarındayız. Bugün itibariyle 165 bin ton yaş çay almış bulunmaktayız. Hatta 1-2 gün içerisinde çayını bitiren birkaç fabrikamız üretime kapanacak. Geçtiğimiz yıla göre bu yıl daha çok çay aldık. Mesela geçtiğimiz yıl Mayıs ayında 246 bin ton aldığımız yaş çayı bu yıl 314 bin 500 ton aldık. Geçtiğimiz yıl yine 2. sürgünde 272 bin ton yaş çay almıştık, bu yıl 296 bin ton yaş çay aldık. Geçtiğimiz yıl 2. Sürgünde de 233 bin ton yaş çay almıştık muhtemelen bu yıl onun da üzerine çıkacağız. Geçen yıl 753 bin ton toplamda çay almıştık, bu yıl bugün itibariyle 776 bin ton yaş çay aldık. Muhtemelen 850 bini geçeceğiz gibi gözüküyor. Geçen yıla göre bu yıl üreticiden aldığımız çayın çok daha üzerine çıkmış olduk. İnşallah bu yıl ilk defa kuru çay satışında da eski yılların çok çok üzerine çıkmış olacağız” şeklinde konuştu.
"Hiç kimseyi mağdur etmeden çay alımına devam ettik"
Temmuz ve Ağustos aylarında Rize’de şiddetli sağanak yağış nedeniyle meydana gelen sel ve heyelanlardan etkilenen fabrikalar olduğunu fakat fabrikaların kısa sürede yeniden hizmete açılarak vatandaşı mağdur etmemek için ellerinden geleni yaptıklarını ifade eden Alim “Temmuz, Ağustos aylarında hava artları hep yağmurlu geçince selden zarar gören fabrikalarımız oldu. Ama biz bunu hiç üreticimize yansıtmadan 1-2 günlük kısa bir süre içerisinde onarımı tamamladık ve hiç kimseyi mağdur etmeden çay alımına devam ettik” diye konuştu.
3. Sürgünün rahat geçtiğini, vatandaşların ilk 2 sürgünde de acele etmemesi halinde ÇAYKUR’a rahatlıkla çay satabileceğini dile getiren Alim “3. sürgünde şuan da hiçbir sıkıntı yok. Kontenjan 50 kilo, 100 kilo. Bazı yerlerde çok yoğun bir durum var ise 30 kilo. Buna rağmen biz istediğimiz çayı yine de bulamıyoruz. Diğer çaylarda da bu şekilde fazla acele etmeden, telaşa kapılmadan, bu şekilde gitsek ÇAYKUR olarak biz bir çok çayı almış olacağız” ifadelerini kullandı.
‘Her ne yapıyorsak üreticinin menfaatine yapıyoruz’
ÇAYKUR’un özel sektör çay firmalarına toptan kuru çay satmasına yönelik eleştirilere de değinen Alim, özel sektöre satılan çay sayesinde vatandaştan daha fazla yaş çay alabildiklerini belirterek "Özel sektöre çay satılıyor, onlar da üreticiden çay almıyor’ deniliyor ama normalde bizim özel sektöre sattığımız kuru çay karşılığında en az 100 bin ton daha fazla yaş çay alıyoruz. Üretici o 100 bin ton çayı ucuza verecekti ama bize veriyor. Yani üreticinin menfaatine olmuş oluyor. Her ne yaptıysak üreticinin menfaatine yapıyoruz. İnşallah bu yılın daha iyi olacağını düşünüyorum. Daha çok çay aldık, bir de satışımız güzel giderse seneye daha farklı daha güzel şeyler olacak diye düşünüyoruz” dedi.
‘Kalite her zaman kendisini sattırır’
Pandemi nedeniyle yabancı işçilerin Rize’ye gelememesinden ötürü bir çok çay üreticisinin kendi bahçesine girmek zorunda kaldığını hatırlatan Alim "Çay üreticilerinin kendisinin çay toplaması nedeniyle ise kalitede gözle görülür bir yükselme meydana gelse de kalitenin yine istenilen seviyede olmadığını ifade eden Genel Müdür Alim “Eski yıllara göre, üretici kendi çayını kendi topladığı için çayda az da olsa bir kalite artışı var. Ama bizim normal şartlarda istediğimiz kalite bu değil tabi ki. Daha da üzerine çıkmamız lazım. Hani zaman zaman diyoruz ya ‘ÇAYKUR neden zarar ediyor’. İşte biz istediğimiz kaliteye ulaşamadığımız için maalesef sonuçlar böyle kötü oluyor. Biz aslında daha da kaliteli çay aldığımızı düşünelim, o zaman çayın kalitesine göre satışı da farklı olacak. Kalite her zaman kendisini sattırır. Bu konuda taviz vermeyeceğimizi açık açık söylüyoruz” şeklinde konuştu.
"Pandemi çay tüketimini arttırdı"
Pandemi nedeniyle kısıtlama kararlarından kaynaklı vatandaşların evlerinde kalmasının çay tüketimine, dolayısıyla ÇAYKUR’un çay satışına yaradığını da ifade eden Alim “Geçtiğimiz yıl açık yerler kapanınca insanlar evlerinde kaldı. Türk Milleti olarak dünyada çay tüketiminde birinciyiz. Kişi başına 3 buçuk kilogram çay tüketiliyor. Herkes evlerinde kalınca da çay almak zorunda kaldı. Kesin ihtiyaç maddesi olarak tüketimi yapıldı. Bu anlamda tüketim de güzel oldu. Bu yılda aynı şekilde olacağını düşünüyorum” dedi.
"Budama 10’da 1’den 7’de 1’e çıkarıldı"
10 yıllık olan çay bahçelerinin budanması projesinin bitmesinin ardından yeni budama projesinin başladığını dile getiren Alim “Budama 10’da 1’di. Şimdi yazı geldi 7’de 1 oldu. 2022’den itibaren olmak üzere budama işlemleri aynı şekilde devam edecek. Burada uyulması gereken bir kural var. En son budanan yerler veya tekrar tekrar budanan yerler değil, 10 yıl önce budanan arazi neresiyse oradan başlayacağız. 7 yılda aynı yere geleceğiz. Bu da çayın gençleştirilmesi, verimin artması ve kalitenin artması anlamına gelir” ifadelerini kullandı.
Çay ihtisas üniversitesi unvanına sahip olan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nin de budama yapılması gerektiği konusunda görüşleri olduğunu sözlerine ekleyen Alim “Çay ihtisas üniversitesi bizim üniversitemiz olduğu için öncelikle biz üniversiteye yazdık. ‘10’da 1’lik budama projesi bitti, tekrar devam etmesinin çay bitkisine faydası var mı?’ diye görüş aldık. Onların da görüşleri budamanın bitmesinden yana oldu. Verimlilik ve kalite anlamında bizde onların görüşleri bakanlığa yazdık. Yani görüşü oradan alarak yola çıktık” dedi.
Beyaz çay yok sattı
Bu yıl 3 sürgün boyunca üreticiden 270 kilogram beyaz çay alan ÇAYKUR’un tüm beyaz çay stoklarının eridiğini dile getiren Alim “Beyaz çay bu yıl az oldu. İnşallah yoka düşmeyiz diye düşünüyorum. Geçen yıl stokları boşaltabilmek için çok uğraştık. Hatta bazı kurumlar yıl sonunda hediyelerini bizim çaylarımız ile yaptılar. 40 bin paket onlara verdik. Bu yıl şuan öyle bir şey yok” ifadelerini kullandı.
