Rize’nin Kalkandere ilçesine bağlı Çayırlı köyünde çay üreticisi Aydın Yavuz geliştirdiği devrim niteliğindeki sistemle çay kesmeyi, kesilen çayları taşımayı artık daha zahmetsiz gerçekleştiriyor.
İsmini ‘Vakkum çay toplama makinesi’ verdiği icadı ile kestiği çayı vakumlu sistem sayesinde doğrudan evinin önüne kadar plastik borularla taşıyan Aydın Yavuz, bu şekilde hem zamandan kar etti hem de işçi derdinden kurtuldu.
Korona salgını bu makineyi yapma sürecini hızlandırdı
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yıllardır Gürcistan’dan gelen çay işçileri tarafından toplanan yaş çayın bu yıl Korona Virüs salgını tedbirleri kapsamında sınır kapılarının kapatılması sonucu yöre insanı yaş çay sezonu öncesi endişeli bir bekleyiş içine girmişti. Salgın sürecinde alınan tedbirler nedeniyle "Çayı toplayacak işçi bulabilecek miyim?, Çayı nasıl toplayacağım?" endişesi Rizeli çay üreticisinin yıllardır düşündüğü ve kafasında tasarladığı sistemi hayata geçirmesini sağladı.
Yıllardır makaslarla toplanan çaylar, makasın torbası dolduğunda önce toplayan kişinin yanında taşıdığı bir torbaya dökülüyor daha sonra o torba dolunca çay arazisinin bir yerine yerleştirilen bezlere boşaltılıyordu. Bezler dolduktan sonra bağlanarak insan gücü ile sırtta veya ilkel teleferikler ile taşınıyordu. Çay toplama makasının torba kısmına yerleştirdiği bir metale bağladığı spiral boru ile çayı sabit borulara kadar vakum ile taşıyan mucit, evinin önüne kadar uzattığı boruların hemen ucunda bulunan vakum makinasının altına serdiği bezi çay dolduruyor. Kalkandereli mucit Aydın Yavuz’un kurduğu sistem ile çay makası, çay torbası, çay bezi, taşıma ve ilkel teleferik artık tarih oluyor.
"Çay toplama sorunu tarih olacak"
Kurduğu sistem ve icatla Rize’de kriz haline gelen çay toplama sorununun artık tarihe karışacağını belirten Aydın Yavuz “Her yıl çay sezonu geldiğimizde ‘İşçi bulabilecek miyiz?’ diye düşünüyorduk. Bu pandemi süreci de işin gerçeği bu işi körükledi. Buna istinaden de yaklaşık 2 yıldır Ar-Ge’sini tasarladığım bir çay toplama makinası yaptık. İsmini de ‘Vakkum çay toplama makinası’ olarak ben koydum. 300 metreden, 500 metreden çayı kestiğimiz gibi evin yanına getiriyoruz. Yani çayı kestiğimiz esnada evin yanına iniyor. Çayın torbası oldu bir başka torbaya boşaltayım derdin yok, o doldu bir beze boşaltayım derdin yok, onu sırtıma alayım yola veya en yakın yere taşıyayım derdin yok, olduğu gibi evin yanına çayımız iniyor. Sadece bir paketlemesi kalıyor, arabaya konulup çay alım yerine getiriliyor” ifadelerini kullandı.
Vakkum çay toplama makinesine bağladığı borular ile kurduğu sistem sayesinde zaman kayıplarından da kurtulduklarını dile getiren Yavuz “Çay topladığımız çay makasının torbası dolduktan sonra bir başka torbaya konuluyor. Sonra o torba dolduğunda bir beze dökülüyor. Yaklaşık 3-4 torba çay konulduktan sonra o bezler ya teleferik sistemine konuluyor veyahut da sırta iple alınıyor. Bunların hepsi bu sistem ile artık ortadan kalkmış oluyor. Tamamen çay kesmeye odaklanıyoruz ve bütün bu zaman kayıplarından kurtulmuş oluyoruz” dedi.
"Bu sistem ile yabancı işçilere verilen para da yurdumuzda kalacak"
Kurdukları sistem ile 1 kişinin üretim gücünün 4 kattan daha fazla arttığını ifade eden Yavuz şunları söyledi:
“Bizim ürettiğimiz sistem ile yapılan kesimle zaman kaybı olarak günde 1 kişi 350 ile 400 kilogram arasında çay toplayabiliyorken bu makine ile yaklaşık 2 ton çay kesebiliyor. Ekonomi olarak yabancı işçilerin gelip bizim paraları yurt dışına çıkarmaları gibi bir derdimiz var. Bu kardeşlerimiz Türkiye’ye gelerek burada çalışıyorlar ve burada kazandıkları paraları yurt dışına çıkartarak oralarda harcıyorlar. Bu sistem ile bunun da önüne geçebileceğimizi düşünüyorum. 10 tonluk çay kesen bir çay müstahsilinin 1 yıllık işçi maliyeti ile kurabileceği bir sistem bu.”
Aydın Yavuz, Vakkum çay toplama makinesinin hijyen kurallarına da uygun olduğunun altını çizerek sistemi daha da geliştireceğini belirtti. Yavuz “Tamamen gıda hijyenine uygun, kromdan yapılmış, hıfsısha özelliğine sahip muhteşem bir çalışma oldu. boruların hepsini yer altına alacağız. Kesim yapılacak çaylık alanlarda musluk gibi bir alan olacak. Keseceğin alanda kapağını açacaksın, borunu yerleştireceksin orada kesimini yapabileceksin. Orada işin bittikten sonra hemen geçeceksin üst kısma orada kesimini yapacaksın. Bir nevi kanalizasyon sistemi gibi bir boru sistemi olacak ve dışarıdan gözükmeyecek. Bakım olarak da hiçbir masrafı yok, sadece yağını değiştiriyorsunuz, ufak tefek bakımlarını yapıyorsunuz o kadar” dedi.
