Sivas’ta bulunan Çifte Minareli Medreseyi benzeri tüm eserlerden ayıran en büyük özellik 37.5 metre yükseklikteki taç kapısı, Anadolu’da bu yükseklikte başka bir taç kapı bulunmuyor.
Sivas’ta bulunan Çifte Minareli Medrese ihtişamı kadar az bilinen farklı özellikleriyle de dikkat çekiyor. 1271 yılında İlhanlılar Veziri Şemseddin Cüveyni tarafından yaptırılan medresenin kapalı alanları tamamen yok olurken taç kapısı ve minarelerinin bulunduğu ön cephesi günümüze kadar ayakta kalmayı başardı. Kalan kısmının Timur tarafından fillerle yıkıldığı ileri sürülse de bu yönde hiçbir tarihsel kayıt ve delil bulunmuyor. Çifte Minareli Medreseyi Anadolu’da ki diğer tüm eserlerden ayıran ve tek kılan en önemli özelliği ise 37.5 metre yükseklikteki taç kapısı. Anadolu’da hiçbir eserde bu yükseklikte kapı bulunmuyor.
Aynı yerde üç medrese
Konuyla ilgili açıklama yapan Sanat Tarihçisi Onur Aydın, Sivas’ta Selçuklunun ardından İlhanlıların varlıklarını ortaya koyma adına ihtişamlı yapılan inşa etmek istediklerini belirterek, “ Sivas Orta Çağ döneminde önemli bir yer. 1271 yılı Sivas için önemli bir tarih. Dönemin Moğol baskısı Sivas halkını çok bunaltıyor. Ekonomik sorunlar, Moğolların ekonomik baskısı sonucu Sivas’ta siyasi karışıklık mevcut. O dönemlerde sıcak savaş dönemi sona erdi ve daha sormasında Sivas’ta bir İlhanlıların ‘ Biz buradayız’ demek istedikleri an geliyor. Buda Çifte Minareli Medresenin ortaya çıkmasını sağlıyor. Sıcak savaş döneminden kültür savaşın dönemine doğru geliyoruz. 1271 yılında Sivas’ta 3 tane medrese yapısı aynı anda inşa edilmeye başlanıyor. Bunlardan birisi Çifte Minareli Medrese, Buruciye Medresesi diğeri de Selçuklunun önemli vezirlerinden Sahip Ata Fahrettin’in yaptırdığı Gök Medrese. Bu üç yapı 1271 yılında aynı anda inşa edilmeye başlıyor, 1272 yılının sonlarına doğru inşaları tamamlanıyor. “dedi.
Bu kapının eşi benzeri yok
Aydın, Çifte Minareli Medresenin 37.5 metre yükseklikteki taç kapısının en yüksek kapılardan birisi olduğunu belirtip, “Bu yapının en büyük özelliklerinden biri taç kapısının çok devasa ve anıtsal olması, minarelerinin bulunması. Minareleri gören çoğu kişi cami yapısı sanıyor ama burası medrese yapısı. Taç kapının yüksekliği yaklaşık 37.5 metre yüksekliğe sahip olduğu söyleniyor ve bu özellik dönemin şartlarına baktığımız zaman en yüksek girişli medreselerden birisidir bu yapı” dedi.
Altı asır sonra Timur’u savundu
Sanat Tarihçisi Onur Aydın, Sivas’ta ki Selçuklu ve İlhanlı yapımı eserlerin Timur tarafından yakılıp yıkıldığı iddialarına katılmadığını ifade ederek, “Çoğu yayınlara konu olan bir söylem var ‘Timur’un Sivas’ı yakıp yıktığı ama Çifte Minareli Medresenin taç kapısına zarar vermediği’ gibi söylemler var. Ben olsam bir şehri ele geçirdiğimde öncelikle askeri tarafa yönelirim, bir zarar vereceksem kale surunu yıkarım ama gelip eğitim yapısına, kültür yapısına önemli iz bırakmış yapıya zarar vermem. Bunun ben çok doğru olduğunun düşünmüyorum. Gelip te Timur’un burada bu yapıya zarar verebileceğini. Bu benim şahsi fikrimdir.” dedi.
