BAŞKANLIK SİSTEMİ TARTIŞMALARI

CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, bugünkü parlamenter sistemin eksikliğinin, cumhurbaşkanının olmaması gereken yetkilere sahip olması gerektiğini belirterek, ancak bunun çözümünün başkanlık sistemi değil, tam tersine parlamenter sisteme sahip çıkmak olduğunu söyledi.
Hamzaçebi, Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ`ın `yeni Anayasa sürecinde başkanlık sisteminin tartışılması gerektiğine` yönelik açıklaması ile ilgili Meclis`te değerlendirmelerde bulundu. Bozdağ`ın bugünkü açıklamasıyla 2007 yılındaki `cumhurbaşkanı seçimi ve görevleri`ne ilişkin yapılan değişikliğin yanlış olduğunu itiraf ettiğini belirten Hamzaçebi, Bunun anlamı budur. Türkiye`nin Kanuni Esasi`den bu yana parlamenter sistemi benimsediğini söyledi. Kurtuluş Savaşı özel koşullarında uygulanan 1921 Anayasası
dışında 1924, 1961 ve 1982 anayasalarının parlamenter sistemi esas aldığını söyledi.
Hamzaçebi, 1924 anayasasının TBMM`nin üstünlüğünü esas almış olsa da uygulamada parlamenter sistem gibi işlediğini belirterek, 1961 anayasasında da özellikle yürütmenin yasama ve yargı karşısındaki olağanüstü gücünü dikkate alarak onu daha dengeleyen bir yaklaşımla yine parlamenter sistemin benimsendiğini anlattı. Bu çerçevede Cumhuriyet Senatosu`nun ve Anayasa Mahkemesi`nin kurulduğunu ifade eden Hamzaçebi, amacın yürütmenin gücünü dengelemek olduğunu söyledi.
1982 Anayasası`nın ise 1961 anayasasının eksikliklerini dikkate alarak parlamenter sisteme bir başka bakış açısı getirdiğini belirten Hamzaçebi, "Bu anayasanın parlamenter sistem açısından eksik ve yanlış bir model olduğunu konuşuyoruz. CHP olarak görüşümüz de budur. Buradaki cumhurbaşkanı tarifi de doğru değildir. Parlamenter sistemde cumhurbaşkanı değil, başbakan daha güçlüdür. Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu vardır, cumhurbaşkanı bir denge makamıdır, dengeyi sağlayan bir kurumdur. Cumhurbaşkanlığının bu
çerçevede yapılandırılması gerekir" diye konuştu.
"PARLMAMENTER SİSTEMDEN VAZGEÇİLMEMELİ"
"Türkiye`nin tartışmazsı gereken başkanlık sistemi değildir; Türkiye parlamenter sistemden vazgeçmemelidir" diyen Hamzaçebi, eğer parlamenter sistemde bir yanlışlık, bir tıkanma varsa, hükümet sistemi işlemiyorsa ve bir şekilde yasa değişikliğiyle bunlar aşılamıyor ise, Başkanlık sisteminin Türkiye Türkiye gündemine alınabileceğini söyledi. Namzaçebi, "Ama böyle bir tablo yok. Bugüne kadarki bütün tecrübelerde, sistemin eksiklikleri giderilmeye çalışılmıştır. Sistemde yine eksikler olabilir, ki vardır.
Cumhurbaşkanının bir parlamenter sistemde olmaması gereken yetkilere sahip olması bugünkü sistemin eksikliğidir. Bunun çözümü başkanlık sistemine adım atmak değil, tam tersine buradan geriye gidip parlamenter sisteme sahip çıkmak, sarılmaktır. Cumhurbaşkanını daha sembolik yetkilere sahip bir denge kurumu olarak tanımlamaktır" dedi.
Bir gazetecinin, "Başbakanın Köşk formülü ile bu öneri paralellik arz ediyor mu sizce?` sorusu üzerine Hamzaçebi, kimsenin Çankaya Köşkü`ne, kimin çıkacağını şimdiden tahmin edemeyeceğini söyledi. Cumhurbaşkanlığı seçimleri iki turlu yapılacak olursa bu makama oturacak kişinin toplumun tamamını kucaklayacak bir kişi olacağını belirten Hamzaçebi, "AK Parti`nin bugünkü açıklamaları, açılımları, onların toplumun tamamını kucaklayacak bir profili Cumhurbaşkanı adayı olarak çıkarmaya yetmeyecektir,
yetmemektedir" dedi.