Yozgat Şehir Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Burak Hasgül, havaların soğuması ile birlikte kullanımı artan sobadan kaynaklı oluşabilecek korbonmonoksit zehirlenmesine karşı halkı uyardı.
Yozgat Şehir Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Burak Hasgül, her yıl özellikle kış aylarında sobaların, kombilerin ve şofbenlerin yanmasıyla birlikte çok sayıda karbonmonoksit zehirlenmesi yaşandığını belirterek, alınacak önlemler konusunda halkı bilgilendirdi.
Uzm. Dr. Hasgül, kış mevsiminde her yıl yüzlerce kişinin yaşamını yitirdiğini, bir o kadarının da sakat kaldığını belirterek, “ Özellikle soba dumanına bağlı karbonmonoksit zehirlenmeleri topluca ölümlere yol açmakta, bir aileden çok sayıda kişi aynı anda kaybedilmektedir. Alınacak önlemler ve maruziyet sonrası gelişebilecek bulgular neticesinde erken sağlık kuruluşuna başvurulması hayati önem taşımaktadır” uyarısında bulundu.
Nedenleri
“Karbonmonoksit; renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı ve maruz kalınması durumunda farkedilmesi güç zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer. Doğrudan kana geçerek oksijenin tutulması, taşınması ve kullanımını bozar, böylece dokulardaki oksijenlenememe durumu neticesinde zehirlenme hatta ölümlere neden olabilir.
Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeniyle meydana gelir. Diğer sebepler arasında yangınlar, trafik araçları (egzoz dumanı), sigara ve nargile gibi tütün mamülleri tüketimi gösterilebilir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmaz ise maruziyetin miktarına göre ölümle sonuçlanabilmektedir.”
Kimler risk altında?
“Çocuklar ve yaşlılar, kronik oksijen azlığı olan (yani kronik akciğer, kalp ve damar hastalıkları vb.), hemoglobin (kırmızı kan hücre) anormallikleri (kansızlık vb.) olan hastalar, sigara içenler, hamileler zehirlenme açısından daha fazla duyarlıdır ve risk altındadır” bilgisini veren Uzm. Dr. Burak Hasgül, şunları kaydetti:
“Karbonmonoksit zehirlenmesi, olayın gelişim şekline veya maruz kalınan miktar ve süreye, kişinin sağlık durumuna göre farklı klinik tablolarla seyredebilmektedir.”
Belirtileri
Bulguların özellikle beyin ve kalp gibi yüksek oksijen tüketen organlarda görüldüğünü belirten Uzm. Dr. Burak Hasgül, “CO zehirlenmesinin klinik bulguları değişebilir, maruz kalınan miktar çok azsa genelde bir bulgu oluşmaz. Hafif zehirlenmenin ilk belirtileri ise; baş ağrısı, halsizlik, baş dönmesi, uyuşukluk ya da bulantıdır. Orta şiddetli vakalarda bunlara ek olarak göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bilinç bulanıklığı (uykuya meyil) görülür” dedi.
Ölüm Riski
Özellikle kış döneminde açıklanamayan baş ağrısı, bulantı ve baş dönmesi durumlarında maruziyetten şüphe duyulması ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini belirten Uzm. Dr. Burak Hasgül, şöyle devam etti:
“Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan bir tanesi; eğer ki kişi sağlık kuruluşuna başvurup karbonmonoksit zehirlenmesi tanısı konulduysa mutlak suretle aynı evde yaşayan diğer kişiler de sağlık kuruluşuna çağrılmalı ve zehirlenme açısından araştırılmalıdır.
Şiddetli maruziyetlerde belirgin bir zehirlenme tablosu görülür ve koma ortaya çıkabilir.
Ülkemizde özellikle kış aylarında sobaların, kombilerin ve şofbenlerin yanmasıyla birlikte çok sayıda karbonmonoksit zehirlenmesi gerçekleşmekte yüzlerce vatandaşımız yaşamını yitirmekte, bir o kadarı da sakat kalmaktadır.
Özellikle soba dumanına bağlı zehirlenmeler topluca ölümlere yol açmakta, bir aileden çok sayıda kişi aynı anda kaybedilmektedir. Alınacak önlemler ve maruziyet sonrası gelişebilecek bulgular neticesinde erken sağlık kuruluşuna başvurulması hayati önem taşımaktadır. Yaklaşan kış döneminde vatandaşlarımızın daha dikkatli ve tedbirli olmalarını, belirti ve bulgular açısından duyarlı olmalarını temenni ediyorum.
