Türkiye’ye özgü bir tür olan yitik Türk lalesi, yaklaşık 130 yıl önce götürüldüğü Avrupa’dan 6 yıl önce getirildiği anayurdu Amasya’nın Merzifon ilçesinde çiçek açtı. TEMA Vakfı Merzifon Şubesinin bahçesinde yetiştirilen lalenin çiçeği sadece 2 hafta boyunca görülebiliyor.
6 yıl önce Avrupa’dan soğanı getirildi
Türkiye’ye özgü bir tür olup 1896 yılından bu yana doğada kaybolduğu rapor edilen ‘yitik lale’ o yıllarda götürüldüğü Avrupa’dan 6 yıl önce soğanının getirildiği anavatanı Amasya’nın Merzifon ilçesinde çoğaltılmaya çalışılıyor. 4 yıldır senede bir defa sadece 2 hafta süreyle çiçeği açan lale, meraklıları tarafından ilgiyle gözlemlenip fotoğraflanıyor. Fotoğrafı ’Türkiye Bitkileri Listesi Kitabı’na kapak olan bu özel tür, halen bilim insanları ve gezginler tarafından doğada aranıyor.
Fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabının kapağında
İlk kez 1892’de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak Avrupa’ya gönderilip "tulipa sprengeri" adıyla bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896’da doğada görülen bitkinin Anadolu’da varlığının sona erdiği kayıtlara geçmişti. Avrupa’da az sayıdaki özel bahçede süs bitkisi olarak varlığını devam ettirebilen gizemli bitkinin fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olmuştu.
Yitik lale gurbetten sılaya döndü
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nin lalenin Türkiye’ye geri getirilmesi için 2016 yılında başlattığı "Yitik Lale Gurbetten Sılaya Dönüyor" adlı proje olumlu sonuçlar verdi. İngiltere’den önce İstanbul’daki Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’ne, sonrasında anayurdu Amasya’ya getirilen yitik lale soğan ve tohumları TEMA Vakfı’nın Merzifon’daki bahçesine dikilmişti. Soğan 4 yıl önce 2 çiçek açtı. Sayıları giderek artan çiçek sayısının bu yıl 25’e ulaşması bekleniyor. Çiçekler sadece 2 hafta süreyle izlenebildikten sonra soluyor.
Senede 2 hafta süreyle çiçek açıyor
TEMA Vakfı Merzifon Temsilcisi Kadir Acar, "Lalemiz senede 2 hafta süreyle çiçek açıyor. Diğer lale türlerinden farklı olarak onlardan bir ay sonra çiçekleri ortaya çıkıyor" dedi. Anayurdunda toprakla buluşan kırmızı renkli lalenin güzelliğiyle göz kamaştırdığını anlatan Acar, "Yitik Türk Lalesi 130 yıl sonra Avrupa’dan döndü. Ama bugünlerde bu laleyi doğal ortamında halen arayan insanlar da var" diye konuştu.
Bu yıl açan lale çiçeklerini Merzifon Kaymakamı Ahmet Karaaslan da gözlemleyerek bilgi aldı. Doğaseverlerde lalelerin önünde fotoğraf çektirdi. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nde çoğaltılan 45 bin Yitik Türk Lalesi tohumu, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile yapılan iş birliğiyle geçen yıl Amasya’da farklı noktalara ekilmişti. O bitkilerin 4 yıl içinde gelişerek çiçek vermesi de bekleniyor.
