SAĞLIK - 21 Haziran 2025 Cumartesi 10:58

Uzmanından uyarı: "Kene, türünden bağımsız olarak birçok hastalığı taşıyabiliyor"

A
A
A
Uzmanından uyarı: "Kene, türünden bağımsız olarak birçok hastalığı taşıyabiliyor"

Etlik Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği’nde görev yapan Doç. Dr. Aslı Haykır Solay, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı taşıyan kenenin, türünden bağımsız olarak Lyme ve Tularemi gibi birçok hastalığı taşıyabildiğini söyledi.


Uzmanlar, yaz aylarının gelmesiyle ortaya çıkan ve taşıdığı Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının yanı sıra birçok hastalığı da bulaştırabilen kenelerin ısırması sonucu acil servise başvuran hasta sayısında artış olduğuna dikkat çekiyor.


Salgıladığı anestezik salgı sayesinde kenelerin vücuda tutunduğunun fark edilemediğine vurgu yapan uzmanlar, açık alana giden vatandaşlar için vücutlarını kapatabilen ve açık renkli kıyafetlerin giyilmesi önerisinde bulunuyor.



Etlik Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği’nde görev yapan Doç. Dr. Aslı Haykır Solay, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, kene salyasında bulunan anestezik salgıdan dolayı kene tutulumunun hissedilemediğine dikkati çekti.



"Kene türünden bağımsız olarak birçok hastalığı taşıyabiliyor"


Solay, iklim değişikliğiyle beraber kene sayılarında ciddi artış olduğunu ifade ederek, "Kış aylarının ardından soğuğun azalmasıyla kene sayıları arttı. Aslında kene türünden bağımsız olarak bunlar birçok hastalığı taşıyabiliyorlar. Kırım Kongo Kanamalı Ateşin yanı sıra özellikle ABD ve Avrupa’da görülen, Türkiye’de sıklığı çok değil ama var olduğu bilinen Lyme hastalığı ve Tularemi hastalığı kene ile bulaşabiliyor. Birçok hastalığı bulaştırdığı için korunma en önemlisi ve güvenlisi" önerisinde bulundu.



"Bitkisel yağlar gibi koruyuculuğu gösterilen yöntemler var ama bunlar standardize değil"


Fiziksel olarak korunmanın çok önemli olduğuna vurgu yapan Doç. Dr. Solay, "Dünya Sağlık Örgütü ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) önerdiği bazı kimyasal ürünler var. Kıyafetler Permetrin içeren ürünlerle temas ettirilmelidir. Bu 24 saat kenenin tutunmasını engelliyor. Onun dışında cildimize sürebileceğimiz ürünler var. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği Picaridin denen bir ürün var. Bunlar da güvenli, keneden uzak kalmak için 24 saat boyunca kullanabileceğimiz ürünler. Kekik yağı, nane yağı, okaliptüs ve papatya yağı gibi bitkisel yağlar birçok mecrada konuşuluyor. Bunlarla ilgili birçok çalışma var ve değişik oranlarda koruyuculuğu gösterilen yöntemler var ama bunlar standardize değil" ifadelerini kullandı.



"Kene evde çıkarılabilir"


Solay, sözlerine şöyle devam etti:


"Kene evde çıkarılabilir. Önemli olan elle sıkmamak, herhangi bir kimyasal ürünü kenenin üzerine dökmemek önemli çünkü bu tarz durumlarda içerisinde olan bakteriyi daha fazla vücuda bulaştırma ihtimali oluyor. Bu nedenle bir cımbızla, vücuda en yakın olan bölümünden tutup, kontrollü bir şekilde aşağı-yukarı yaparak yavaşça bırakılması lazım. Başının içerisinde kalmaması ve gövdesinden de kesinlikle sıkılmaması lazım. Her kene tutan hastaneye gelmek zorunda değil. Her kene ısıran da hastalıkta görülmüyor ama bir danışmanlık almalarını önermeliyim. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ile ilgili bir 10 gün kendimizi takip etmemiz lazım. Ateş, baş ağrısı ve herhangi bir yerden kanama olup olmadığını gözlemlememiz lazım."


Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Hatay Depremde tamamen yıkılan Emek Mahallesi, inşa çalışmalarıyla yeniden ışıl ışıl Hatay’ın Antakya ilçesinde bulunan ve depremde yaşanan yıkımlarla yerle bir olan Emek Mahallesi, enkazın kaldırılmasıyla boş araziye dönmüştü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın çalışmalarıyla Emek Mahallesi, binalarla doldu ve ışıl ışıl çehreye kavuştu. Kahramanmaraş merkezli depremde en çok yıkımın olduğu Hatay’da binlerce bina yerle bir olurken yaklaşık 25 bin insan hayatını kaybetti. Asrın felaketinin en çok hasara uğrayan ilçesi olan Antakya kent merkezi, depremden sonra enkazın kalkmasıyla bomboş araziye dönmüştü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kısa sürede çalışmalara başlamıştı. Depremzede vatandaşların yuvalarına kavuşmaları için gece gündüz emek veren ekiplerin çalışmalarıyla Antakya kent merkezi adeta yeni baştan inşa edildi. Depremden önce gecekondu ve harabe evlerin olduğu Emek Mahallesi’nde; asrın inşasının ardından modern, estetik ve sağlam görünümlü yeni konutlar yapıldı. Depremin ardından enkazın kalkmasıyla çorak araziye dönen mahalle, inşa çalışmalarının ardından afetzede vatandaşlarını bekleyen sıcak yuvalara dönüştü. "Enkazın kalkmasıyla bomboş araziye dönmüştü, devletimiz gücünü burada göstererek evlerimizde ışıklar yanmaya başladı" Depremle birlikte boş araziye dönen mahallesinin yeniden inşa edildiğini söyleyen Emek Mahallesi Muhtarı Celal Sarı, "Cumhuriyet Caddesi üzerindeyiz ve arkamda bulunan yerde Emek Mahallesi. Deprem olduktan sonra bu mahallede hiçbir şey kalmamıştı. Binalarımızın çoğu ağır hasarlı veya yıkılmıştı. Mahallemde de birçok can kaybı da oldu. Mahallemizde birçok yerde sadece ağaçlarımız kalmıştı. Depremden sonra mahallemiz enkazla doluydu ve sonra enkaz kaldırılmıştı. Enkazın kalkmasıyla bomboş araziye dönmüştü. Sadece sağlam kalan ağaçlarımızdı. Devletimizin gücünü burada görülmektedir. Evlerimizin ışıkları yanmaya başladı. Allah da en kısa zamanda mahalle sakinlerimizle birlikte oturmamızı nasip etsin. İnşallah böyle acılarda yaşamayız. Bu mahalleyi deprem dümdüz boş araziye çevirdi. Devletimizin gücü o kadar güzel ki burada yapılan işler anlatmakla bitmez. Sadece görmeleri gerekiyor. Emek Mahallesi’ne gelin bakın neler yapıldığını görün. Sayın Cumhurbaşkanıma teşekkür ederim. Depremden önce burası gecekondu ve harabe evler vardı, şimdi ise her şey yapıldı ve dört dörtlük oldu" ifadelerini kullandı.
Kocaeli YEDEP 2026 proje teklif çağrısı yayımlandı: Başvurular 1-31 ocak tarihleri arasında alınacak Kocaeli’de Yerel Destek Programı kapsamında 2026 Yılı Proje Teklif Çağrısı ilan edildi. Sivil toplumun güçlendirilmesi ve katılımcı yerel yönetim anlayışının yaygınlaştırılmasını hedefleyen program için STK’lara yönelik bilgilendirme ve eğitim süreci başlarken, başvurular 1 Ocak’ta başlayacak ve 31 Ocak’ta sona erecek. Yerel Destek Programı (YEDEP) 2026 çağrısı, önceki yıllarda olduğu gibi kentlilik bilincinin artırılması ve katılımcılığın güçlendirilmesi ana temasıyla hayata geçirilecek. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Kocaeli Kent Konseyi ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle sürdürülen program kapsamında; gönüllülüğün teşvik edilmesi, toplumsal dayanışmanın güçlendirilmesi, yerel değerlerin korunması ve tanıtılması, sürdürülebilir kalkınma ve kapsayıcılığın desteklenmesi öncelikli alanlar arasında yer alıyor. 2022 yılından bu yana kesintisiz devam eden YEDEP ile kentte daha bilinçli, katma değeri yüksek ve iş birliğine dayalı projelerin hayata geçirilmesi amaçlanıyor. STK’lara yönelik bilgilendirme ve eğitimler düzenlenecek Proje teklif çağrısının ilan edilmesiyle birlikte, Kocaeli genelinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına yönelik bilgilendirme ve eğitim toplantıları düzenlenecek. Toplantılarda programın kapsamı, hedefleri ve başvuru süreçleri detaylı şekilde anlatılacak, katılımcılara rehberlik sağlanacak. Eğitimlerin yer ve tarihleri, STK’lara SMS ve e-posta yoluyla duyurulacak. YEDEP 2026 için son başvuru tarihi 31 Ocak 2026 olarak belirlendi. Sivil toplum kuruluşları proje başvurularını, 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren online olarak yapabilecek. Kimler başvurabilir? YEDEP 2026’ya başvuracak kuruluşların; kar amacı gütmeyen tüzel kişiliğe sahip STK (dernek, vakıf, federasyon veya konfederasyon) olması, Kocaeli’de faaliyette bulunması, son yıla ait beyannamesini vermiş olması, Sivil Dünya Kocaeli platformuna kayıtlı bulunması gerekiyor. Program kapsamında küçük, orta ve büyük ölçekli olmak üzere üç ayrı destek alanı bulunuyor. Küçük ölçekli projeler için STK’nın 2026 yılı veya öncesinde kurulmuş olması, orta ölçekli projeler için STK’nın 2024 yılı veya öncesinde kurulmuş ve mali, proje ile idari kapasite açısından deneyimli olması, büyük ölçekli projeler için ise STK’nın 2023 yılı veya öncesinde kurulmuş ve yeterli deneyime sahip olması şartı aranıyor.