Geçmişte hemen her evde bulunan fare kapanının ustaları, günümüzde gelişen teknolojinin de etkisiyle unutulan mesleklerini yaşatmak için zamana direniyor.
Antalya’nın Akseki ilçesine bağlı Cemerler Mahallesi’nde yaşayan Mustafa Ay, fare kapanı, elek, kalbur ve mısır pişirme tavası yapıyor. Eskiden elek ve kalburu daha fazla yaparken, şimdi ise en fazla fare kapanını yaparak mesleğini yaşatmaya çalışan Ay, Akseki’de bu mesleği kendisinden başka yapanın kalmadığını söylüyor.
Cemerler Mahallesi’nde 10 metrekarelik dükkanında fare kapanı yapan Mustafa Ay, 15 yaşında mesleğe başladığını ve 42 yıldır bu mesleği sürdürdüğünü söyledi.
Yakın zaman öncesine kadar her evin ihtiyacı olan elek, kalbur ve holus gibi aletlerin yapımını yetiştiremediğini söyleyen Ay, şimdi ise elek ve kalbur işini çok az yaptığını, en çok fare kapanı yaptığını ifade etti.
Mustafa Ay, "15 yaşında kendi köyümüzde bir ustanın yanında çırak olarak başladım. 2 yıl süre ile çıraklık yaparak bu mesleği öğrendim. 1979 yılında ustam askere gitti. O yıldan bu yana 10 metrekarelik dükkanda elek, kalbur, mısır tavası ve fare kapanı yaparak mesleğe kendim devam ettim. Şimdi her şey fabrikasyona döndü. Şu anda sadece fare kapanını daha fazla yapıyorum. Fare kapanı satışı azda olsa oluyor. Elek kalbur işi tamamen bitti. Fare kapanından az da olsa para kazanıyoruz. Ben şu anda emekliyim. Emekliliğimi ise bu meslekten kazanmış olduğum para ile Bağ-Kur yatırarak oldum" dedi.
"Yanıma çırak bulamıyorum"
Ay, "Babam bu işi yapmıyordu. Çiftçilikle uğraşıyordu. Ben mesleği bir arkadaştan öğrendim. Bu mesleği seviyorum. Yanımda çırak yok. Bir oğlum var. Onu okuttum. Oğlum bu mesleğe heves etmedi. Yanımızda çırak bulamıyoruz. Köyümüzde eskiden 3 tane usta vardı. Onlar bu mesleği bırakarak Manavgat ilçesinde otellerde çalışıyorlar. Ürettiğim fare kapanlarının tanesini 15 liradan, eleğin tanesini ise 10 liradan veriyorum. Bu emeğimizin karşılığı değil. Mesleğimi seviyorum. Zaman öldürüyorum. Vakit geçiriyorum" ifadelerini kaydetti.
15 defa elden geçiyor
Mesleğin çok zahmetli bir iş olduğunu belirten Ay, "Bir fare kapanını yapmak için en az 15 defa elden geçiyor. Fare kapanı yapacağım tahtayı önce çiziyorum. El matkabı ile deliklerini deliyorum. Daha sonra iskeletini hazırladıktan sonra örme teli ile örmeye başlıyorum. Dantel gibi işliyorum. Bir fare kapanını ise yaklaşık 20-25 dakikada örüyorum. Daha sonra ise fare kapanının kapağını takarak işlemi sonuçlandırıyorum" dedi.
