ATSO Başkanı Davut Çetin, "Mevsimlik tarım ürünü fiyatlarındaki artışa rağmen taze sebze ve meyve grubunda ortalama enflasyon negatiftir, Antalya sera ürünlerindeki fiyat düşüşü enflasyona olumlu katkı yapmıştır" dedi.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Mayıs ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Pandemi sürecinde işletmeler üzerinde maliyet baskısının arttığını ve bunun da fiyatlara yansıdığını belirten Başkan Çetin, maliyetleri düşürecek her önlemin ekonomiye katkı yapacağını söyledi. Çetin, "2020 Mayıs ayı enflasyonu beklentilerin üzerine çıkarak bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 1,36, Yİ-ÜFE’de yüzde 1,54 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 11,39, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 5,53 olmuştur. TÜFE’de 418 maddeden, 70 maddenin ortalama fiyatında değişim olmazken, 66 maddenin ortalama fiyatında düşüş, 282 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşmiştir.
"Antalya olumlu katkı yaptı"
Çetin, "Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler yüzde 40,87 ile çilek, yüzde 27,19 ile havuç ve yüzde 13,29 ile elma, en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler yüzde-51,34 ile sivri biber, yüzde-40,53 ile dolmalık biber ve yüzde-36,83 ile sarımsak olmuştur. Ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 6,85 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşirken bunu yüzde 3,3 ile ulaştırma izlemiştir. Mevsimlik tarım ürünü fiyatlarındaki artışa rağmen taze sebze ve meyve grubunda ortalama enflasyon negatiftir, Antalya sera ürünlerindeki fiyat düşüşü enflasyona olumlu katkı yapmıştır" ifadelerinde bulundu.
"İşletmeler üzerinde maliyet baskısı var"
Tüketici fiyatlarında yüzde 1,36 aylık enflasyonun 0,48 puanı ulaştırma grubu, 0,43 puanı giyim grubu kaynaklı olduğunu belirten Çetin, "Başka bir ifadeyle açıklanan TÜFE’nin 3’de 2’si ulaştırma ve gıdadan geliyor. Ulaştırma grubundaki hareket akaryakıt, pandemi önlemleri vesilesiyle şehirlerarası otobüs ücreti ve otomobil fiyatlarındaki artışa bağlı olmuştur. Giyimde ise mevsim değişikliği dışında en önemli etken maliyetlerin yükselmesidir. Pandemi sürecinde mağazaların kapanması, talebin ve arzın daralması maliyetleri artırmaktadır. Maliyet baskısı da fiyatlara doğal olarak yansıyor. Marketler dışındaki perakende ticarette talep daralması başta kira gideri olmak üzere sabit maliyet yükünü ağırlaştırmıştır. Bu ay faaliyete başlayan yeme-içme sektöründe de düşük kapasiteyle çalışma nedeniyle maliyet baskısı görülecektir. Bu işletmeler için kira stopajının geçici olarak kaldırılmasının veya kira desteği sağlanmasının enflasyonu düşürücü rol oynayacağı da bu şekilde görülmüş olmaktadır. Üretici fiyatlarında yüzde 1,54 aylık artışta işlenmiş tahıl ürün fiyatları, tekstil, akaryakıt, kağıt, demir-çelik ve enerji grubu etkili olmuştur. ÜFE’de döviz kuru artışına bağlı maliyet enflasyonu baskısının belirgin hale geldiği görülmektedir. Pandemiyle mücadele döneminde istihdamın korunmasının öncelikli hedef olması, enflasyon maliyetinin ikinci planda kalması normaldir. Bununla birlikte enflasyonunun ilave talep düşürücü etkisine karşı maliyetleri düşürecek her önlemin ekonomiye katkı yapacağı açıktır. Bu dönemde kredi destekleri yanı sıra KDV ve ÖTV indirimleri hem maliyet enflasyonu baskısının azaltılması hem de ekonominin desteklenmesi bakımından gerekli görünmektedir" ifadelerini kullandı.
Batı Akdeniz enflasyonu
Batı Akdenizde TÜFE oranının, aylık yüzde 1,42, beş aylık yüzde 4,60 ve yıllık bazda yüzde 11,17 olarak gerçekleştiğini aktaran Çetin, "Enflasyonun aylık ve beş aylık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde, yıllık bazda Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan TR61 Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda 13. sırada, beş aylık bazda 14’üncü sırada ve yıllık bazda ise 15. bölge konumunda yer almıştır. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 9,83 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 2,82 ile ulaştırma gruplarında olmuştur. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 0,19, lokanta ve oteller grubunda yüzde 0,17, sağlık grubunda ise yüzde 0,04 düşüş gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış yüzde 23,82 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 21,16 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 15,41 ile konut gruplarında olmuştur" dedi.
