SAĞLIK - 11 Şubat 2024 Pazar 11:55

Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli: "Yanlış etiketlenen epilepsi hastaları riskten uzak duruyor"

A
A
A
Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli: "Yanlış etiketlenen epilepsi hastaları riskten uzak duruyor"

Epilepsi hastalarının toplum tarafından yapılan yanlış etiketlemelerden dolayı zorluklar yaşadığına dikkat çeken Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, “Bu insanlar tamamen bizim gibi insanlar, çalışmaları ve yaşamları normaldir. Bu bir bulaşıcı hastalık değildir. Bu etiketlerden dolayı da risklerden uzak duruyorlar. Epilepsi hastaları nöbet geçirmeleri durumunda toplumun kendisini nasıl karşılayacağını bilmiyor. Lütfen bunu yapmayalım” dedi.


Türkiye’de ve dünyada her yıl binlerce kişi epilepsi hastaları arasına ekleniyor. Her yıl Şubat ayının ikinci pazartesi günü dünyada Uluslararası Epilepsi Günü olarak kabul ediliyor. Memorial Antalya Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, epilepsi hastalığı beynin anormal elektrikle deşarjların yayılmasına bağlı ortaya çıkan anormal davranışlar, duyumlarla seyreden kronik bir hastalık olduğunu kaydetti.



Toplumda görülme sıklığı yaklaşık yüzde 1


Epilepsinin toplumda görülme sıklığının yaklaşık yüzde 1 olduğunu ve kadın ile erkekte eşit olarak görüldüğünü dile getiren Gömceli, “Her zaman çocukların hastalığı, çocukluktan başlayan bir hastalık olarak bilinmekle beraber öyle bir hastalık değildir. Her yaşta olabilir, sebepleri değişiyor. Çok daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir. Epilepsi tanısı için tekrarlayan ataklar olmasını bekliyoruz” dedi.



“Epilepsi şeker, tansiyon gibi kronik hastalıklardan biraz farklıdır”


Epilepsi rahatsızlığının toplumda çok az bilinen ve kaygılanılan bir hastalık olduğuna dikkat çeken Gömceli, “Epilepsi şeker, tansiyon gibi kronik hastalıklardan biraz farklıdır. Bizim hastalarımız çok ciddi etiketlere maruz kalıyorlar. Öyle olunca ne kadar çok bilgilendirme yapılırsa bu hasta grubumuzun o kadar rahat ve huzurlu olacağını düşünüyoruz. Bu nedenle bu bilgilendirme günleri çok önemli. Çok fazla doğru sanılan yanlışlar var. Biz istiyoruz ki yanlışlar düzeltsin. Hastalarımız da daha özgüvenli yaşamlarına devam edebilsinler. Bugünler bunun için çok kıymetli” ifadelerine yer verildi.



“Onlar gerçekten yaşamlarını sizin, benim gibi sürdürüyorlar”


Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli epilepsi tanısı konulan hastaların yaşam şartlarının nasıl olması gerektiği sorusuna ise şu cevabı verdi:


“Şimdi epilepsili bir sepet gibi düşünüp her şeyin içine atarsanız iş biraz farklı hale geliyor. Epilepsiyi bir yelpaze gibi düşünmek gerekiyor. Bir tarafında çok seyrek nöbetlerle ilaçlarla kolayca kontrol altına alınan bir hasta grubumuz var. Yelpazenin öbür ucundaysa gerçekten günde yirmi, otuz kez nöbetler geçiren, ağır engelli hastalar var. Şimdi bu taraftan diğer tarafa doğru bir evrilme de yok. Hastalarımızın yarısından fazlası bu ilk grupta yer alıyor. Yani bir tane ilaç verdiğinizde rahatsızlığı kontrol altına alınıyor. Onlar gerçekten yaşamlarını sizin benim gibi sürdürüyorlar. Nelere dikkat ediyorlar? En dikkat etmemiz gereken şey belki de ilaç düzenidir. Çünkü ilaçları atlarsak nöbetlerde tekrarlama eğilimi olabilir. Ben hafif hasta grubunun yaşamlarını çok etkilendiğini düşünmüyorum.”



“Bu etiketlerden dolayı risklerden uzak duruyorlar”


Epilepsi hastalarının riskli işlerde çalışmasının tehlikeli olabileceğine dikkat çeken Gömceli, “Özellikle yüksek yerlerde çalışmayı gerektiren işlerden uzak durmak gerekir. İnşaat alanlarında, dağcılık ve yüzmek gibi sporlar riskli olabilir. Bunun dışında normal hayatını sürdüren birçok epilepsi hastamız var. Bir yıl önce 50 yaşında bir hastam ile karşılaştım. 18 yaşında nöbet geçiriyor. Aslında o günden beri ilaç kullanıyor bir daha da nöbeti olmamış. Hayatını sordum. Evlenmemiş, mesleğini bırakmış, epilepsi olduğu için bunları yapmış. Bütün engelleri kendisi koymuş, çok üzüldüm. Bizim istediğimiz hastalarımız ve toplum bunun farkında olsun. Bu insanlar tamamen bizim gibi insanlar, çalışmaları ve yaşamları normaldir. Bu bir bulaşıcı hastalık değildir, toplum tarafından yapılan yanlış etiketlemelerden dolayı zorluklar yaşıyorlar. Bu etiketlerden dolayı da risklerden uzak duruyorlar. O sırada nöbet geçirmesi durumunda toplumun kendisini nasıl karşılayacağını bilmiyorlar. Lütfen bunu yapmayalım” ifadelerine yer verdi.


Epilepsilerin bir kısmının genetik diğer kısmının ise sonradan gelişen nedenlerden kaynaklandığını belirten Gömceli, konuşmasını şöyle tamamladı:


“Tedavi yaklaşımlarımız sebebe göre değişiyor. Temel tedavimiz ilaç tedavisidir. Bazı epilepsi türlerinde ilaç da vermiyoruz, uyarandan uzak durmasını söylüyoruz. İlaçlara dirençli ise cerrahi yöntemleri konuşuyoruz. Bu noktada yıllar içerisinde görüntüleme yöntemlerinin gelişmesi tanı koymamızda yardımcı oldu.”


Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Kocaeli Kocaeli İtfaiyesi, AFAD’ın en üst düzey arama kurtarma akreditasyonunu aldı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiyesi, kapsamlı hazırlık ve tatbikatların ardından AFAD’ın ağır seviye arama kurtarma akreditasyonunu kazanarak afetlere karşı tam donanımlı hale geldi. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı, uzun süreli hazırlıklar ve kapsamlı saha çalışmaları sonucunda AFAD’ın uluslararası standartlardaki en zor seviyesi olan "Kentsel Arama Kurtarma Ağır Seviye Ekip" Akreditasyon sınavını başarıyla tamamladı. Bu kapsamda büyükşehir itfaiyesi, zorlu süreci tamamlayarak iki ayrı enkaz alanında 10 gün boyunca kesintisiz görev yapabilme kapasitesine sahip ağır seviye akredite ekipler arasına girdi. AFAD standartlarında en üst yeterlilik seviyesi AFAD’ın uluslararası akreditasyon kuralları doğrultusunda oluşturduğu sistem kapsamında, Türkiye genelindeki arama kurtarma ekipleri ortak bir operasyon dili ve koordinasyon anlayışıyla sınava tabi tutuluyor. Ekipler; hafif, orta ve ağır olmak üzere üç seviyede sınıflandırılırken, ağır seviye akreditasyon arama kurtarma alanında ulaşılabilecek en üst yeterlilik olarak kabul ediliyor. Bu kapsamda büyükşehir itfaiyesi, bu zorlu akreditasyon testine katılarak, yetkinliğini ve başarısını bir üst seviyeye taşıdı. Tüm birimler sürece tam destek verdi Akreditasyon sürecinde büyükşehir belediyesinin ilgili tüm birimleri koordinasyon içerisinde görev aldı. Buna göre Afet İşleri ve Risk Yönetimi Dairesi Başkanlığı, Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı, Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı, Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ve Antikkapı Hızır 41 ekipleri süreç boyunca tüm imkanları ile destek verdi. Ana kamp alanı kuruldu Akreditasyon kapsamında oluşturulan ana kamp alanında ekiplerin tüm ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde kapsamlı bir kamp altyapısı kuruldu. Ana kamp alanında; yönetim ve haberleşme çadırları, sanitasyon ve arındırma alanları, banyo ve tuvaletler, 120 kişilik barınma alanı, yemekhane ve dinlenme alanları, arama kurtarma köpeği alanı ve köpek tedavi ünitesi, sağlık alanı ve bulaşıcı hastalık izolasyon bölgesi ve çay ocağı yer aldı. Gerçeği aratmayan zorlu saha uygulamaları Sahada gerçekleştirilen uygulamalarda ekiplerin teknik kapasitesi ve koordinasyon kabiliyeti test edildi. Gerçeği aratmayan zorlu saha çalışmaları kapsamında; 5 tonluk enkaz kütleleri domuz damı yöntemiyle kaldırılarak vinçle taşındı. Beton, çelik ve ahşap elemanları kesim yapılarak kontrollü şekilde ayrıldı. Oksijen-asetilen ile sıcak kesim uygulamaları yapıldı. İple erişim teknikleri kullanılarak yatay ve dikey kazazede tahliyeleri gerçekleştirildi. Temiz ve kirli çalışma yöntemleriyle beton kütlelerde enkaza giriş boşlukları 60x60 ölçülerinde açıldı. Güvenli çalışma için ahşap tahkimat ve destekleme yöntemleri uygulandı. Yaslama, kapı, pencere ve eğik tavan tahkimatları ile t-spot tahkimat uygulamaları başarıyla tamamlandı. Tüm bu zorlu aşamaları başarıyla tamamlayan ekipler AFAD’ın en üst yeterlilik seviyesine ulaştı. Büyükşehir afetlere karşı güçlü ve hazır Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin tüm birimlerinin birbirleriyle koordine şekilde yürüttüğü bu süreç, Kocaeli’nin ağır seviye arama kurtarma kapasitesini güçlendirirken, afetlere karşı kurumsal hazırlık ve müdahale seviyesini en üst noktaya taşıdı. Türkiye’de afetlere karşı güçlü ve her daim hazır bir kent olarak bilinen Kocaeli, büyükşehir ekipleri sayesinde bu niteliğini bir kez daha ortaya koydu.
İstanbul İleri yaş grubuna uygulamalı spor aktivitesi Yakın Doğu Üniversitesi ile Yaşlı Hakları ve Ruh Sağlığı Derneği iş birliğiyle düzenlenen etkinlikte, egzersizin sağlıklı yaş alma sürecindeki kritik rolü bilimsel veriler ve uygulamalı çalışmalarla ele alındı. Sağlıklı yaş alma sürecine bütüncül bir bakış sunmak amacıyla düzenlenen "Sağlıklı Yaş Alma Yolculuğunda Egzersiz" etkinliği, Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ile Yaşlı Hakları ve Ruh Sağlığı Derneği iş birliğinde, Lefkoşa Türk Belediyesi ev sahipliğinde Merkez Lefkoşa’da gerçekleştirildi. Akademisyenler ve uzmanların katılımıyla düzenlenen etkinlikte, egzersizin yaşlanma sürecindeki önemi teorik bilgiler ve uygulamalı çalışmalar eşliğinde ele alındı. Egzersiz yaşlanma sürecini yavaşlatıyor Etkinlik, Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adile Öniz Özgören ile Yaşlı Hakları ve Ruh Sağlığı Derneği Başkanı Prof. Dr. Hatice Jenkins’in açılış konuşmalarıyla başladı. Konuşmalarda, artan yaşlı nüfusla birlikte sağlıklı yaş alma kavramının giderek daha fazla önem kazandığı vurgulandı. Prof. Dr. Adile Öniz Özgören, sağlıklı yaş almanın yalnızca fiziksel değil, zihinsel ve sosyal boyutları da kapsadığını belirterek "Sağlıklı yaş almak; bedeni, zihni ve ruhu birlikte koruyabilmekten geçer. Doğru yaklaşımlar benimsendiğinde ileri yaşlar daha üretken ve anlamlı bir yaşam dönemine dönüşebilir" dedi. Beslenmenin sağlıklı yaş alma sürecindeki rolüne de değinen Prof. Dr. Özgören, dengeli ve bilinçli beslenmenin kronik hastalık riskini azaltmada belirleyici olduğunu vurguladı. Akdeniz diyetinin yaşlılık döneminde en uygun beslenme modellerinden biri olduğunu ifade eden Özgören, düzenli ve basit egzersizlerin kas-iskelet sistemi sağlığını koruduğunu ve yaşam kalitesini artırdığını söyledi. Kas gücü bağımsız yaşamın anahtarı İnsan ömrünün uzadığını ancak bu uzamanın büyük ölçüde yaşlılık döneminde gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Hatice Jenkins, bu sürecin sağlıklı geçirilmesinin bilinçli tercihlere bağlı olduğunu ifade etti. Prof. Dr. Hatice Jenkins, "Ne kadar yaşadığımızdan çok, uzayan bu yılları nasıl yaşadığımız önemlidir. Yaş aldıkça kaslarımızı nasıl çalıştıracağımızı bilmek hayati önem taşıyor. Kas gücünün korunması, bireyin bağımsızlığını ve yaşam kalitesini doğrudan etkiler" diye konuştu. Son 30 yılda insan ömrünün ortalama 10 yıl uzadığına dikkat çeken Jenkins, gerçekleştirilen etkinliğin temel amacının, bireylerin yaşlanma sürecini daha sağlıklı ve aktif geçirebilmeleri konusunda farkındalık oluşturmak olduğunu belirtti. Teorik bilgiler uygulamayla desteklendi Etkinlik kapsamında, Kıbrıs Türk Fizyoterapistler Derneği Genel Sekreteri ve Yakın Doğu Üniversitesi öğretim üyesi Uzm. Fzt. Yelda Kıngır, "Kas-iskelet sistemi yaşa bağlı emekli olur mu?" başlıklı sunumunda, yaşlanmayla birlikte kas ve iskelet sisteminde meydana gelen fizyolojik değişimleri bilimsel veriler ışığında değerlendirdi. Kıngır, düzenli ve doğru egzersizin hareketsizliğin olumsuz etkilerini azalttığını ve fonksiyonel bağımsızlığın korunmasında kritik rol oynadığını vurguladı. Etkinliğin uygulamalı bölümünde ise Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğretim Üyesi Fzt. Nima Jabri, "Aktif Yaş Almada Egzersiz" başlığı altında katılımcılarla birlikte grup egzersizleri gerçekleştirdi. Jabri, ileri yaş bireyler için güvenli ve etkili egzersizlerin nasıl planlanması gerektiğini uygulamalı olarak gösterdi.