Türk milletinin destan yazarak tarihe adını altın harflerle kazıdığı bir zaferle sonuçlanan Çanakkale Savaşları’nın kahramanlarının hikayeleri, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının "Şehit Bilgi Kapısı" projesi ile gün yüzüne çıkıyor.
Dünya ülkelerindeki güç dengelerini alt üst eden, tarihin seyrini değiştirerek Anadolu topraklarını Türk milleti için ebedi bir vatan yapan Milli Mücadele’nin ruhunu ateşleyen Çanakkale Muharebeleri’nin ölümsüz kahramanlarının hikâyeleri, "Şehit Bilgi Kapısı" ile gün yüzüne çıkıyor. Çanakkale Muharebeleri esnasında şehit olan askerlere dair bilgiler bugüne kadar Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan şehit listeleri ile tespit edildi. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı bünyesinde 2024 yılında başlatılan "Şehit Bilgi Kapısı" projesi ise Çanakkale kahramanlarının gizli kalmış bilgilerine ışık tutuyor. 3 yılda tamamlanması hedeflenen proje kapsamında Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri, Milli Savunma Bakanlığı Lodumlu Arşivi ve Kızılay Arşivi’nde yapılan detaylı ve titiz bir arşiv çalışması ile Çanakkale Cephesi’ne ait olan zayiat istatistik cetvelleri, zayiat cetvelleri, şehit subaylara ait mektup ve safahat belgeleri, hastane defterleri, sıhhi vukuat cetvelleri, tabur ve bölük seviyesinde sıhhiye cerideleri, sıhhi tesisleri gösterir askeri krokiler dâhil 30 binden fazla belge tespit edilerek, Osmalıca’dan günümüz Türkçesine çevirisi yapıldı. Böylece ortaya Çanakkale Savaşları’na ait tarih yazımını da değiştirecek çok önemli veriler ortaya çıktı. Bu çalışma sonucunda Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde hazırlanan listelerde yer almayan şehit isimlerine ve detaylı bilgilerine, subayların şehit olma süreçlerine ait detaylı verilere, hastane kayıtlarında askerlerin tedavi süreçleri ve şehit olma nedenlerine dair raporlara ve istatistiksel bilgilere, Çanakkale dışında bulunan Çanakkale şehitlerine dair detaylı raporlara ulaşıldı. Titiz bir çalışma neticesinde şu ana kadar 27. Alay ve 57. Alay dahilinde 2 bin 500 şehidin bilgisine ulaşıldı. Tasnifleme işlemleri sonrasında her gün belirli miktarda veri web sitesine girilerek, vatandaşların ve araştırmacıların hizmetine sunulacak. Bu bilgilere https://sbk.canakkaletarihialan.gov.tr/ sitesinden erişilebilecek.
"Şehit Bilgi Kapısı"nda 58 binden fazla şehidin bilgileri kamuoyuna açılacak
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın elde ettiği bu verileri kamuoyunun kullanımına sunmak için geliştirdiği "Şehit Bilgi Kapısı" projesi kapsamında Çanakkale Cephesi’nde şehit olmuş bir askere dair temel bilgiler girildiğinde askerin safahatı, şehit olduğu güne dair detaylı bilgilere ulaşılabiliyor. Kaynaklardan temin edilebilen ölçüde kahramanların şehit olma sürecine detaylı olarak yer veriliyor. Bunun yanı sıra şehidin Çanakkale Cephesi’ne ne zaman ve hangi yoldan geldiği, hangi muharebelere katıldığı, komutanlarının kimler olduğu, birliğinin safahatı, birliğine ait görsel verilere de yer veriliyor. Birliğinin katıldığı muharebelere dair özel hazırlanan haritalar, görsel veriler, belgeler de kamuoyuna sunuluyor. Şehidin hangi şehitliğe defnedildiği, isminin nerede yer aldığına ulaşılabileceği gibi şehit olduğu bölgeye ve şehitliğe gitmek için yol tarifine de ulaşılıyor. Bu proje ile Çanakkale Cephesi’nde şehit olmuş askerlerin her birinin bilinmeyen hikâyeleri, yaşanmışlıkları, nasıl şehit oldukları gibi birçok özel bilgi kamuoyuna sunulurken, ilerleyen dönemde veri göndermek için de özel bir alanın olacağı ve buradan veri paylaşımının da olacağı belirtildi. 3 yıl sonunda tamamlanacak proje ile "Şehit Bilgi Kapısı"nda 58 binden fazla şehidin verileri kamuoyuna açılmış olacak.
"Şu anda 2 bin 500 civarında şehidimizin teferruatlı bilgisine sahibiz"
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, "Şehit Bilgi Kapısı" projesiyle ilgili Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nde basın açıklaması yaptı. Kaşdemir, "Çanakkale Deniz Zaferimizin 110’uncu yıl dönümünde Tarihi Alan Başkanlığı olarak yeni bir projeyi hayata geçiriyoruz. Çok heyecanlıyız. Çanakkale’yi geçilmez yapan zaferin mimarları aziz şehitlerimizle alakalı yeni bilgilere eriştik ve bunu kamuoyuyla paylaşacağız. ‘Şehit Bilgi Kapısı’ adı altında bu çalışmayla birlikte Çanakkale şehitlerimizin daha detaylı, daha teferruatlı bilgilerine kavuşmuş olacağız. Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığımızın web sayfasına yükleyeceğimiz bilgilerle Çanakkale şehitlerimizin yakınları, akrabaları, şehidimizle alakalı temel bilgileri girdikten sonra Çanakkale’deki şehidimizin Çanakkale’ye nasıl geldiği, hangi yollardan geldiği, hangi cephelerde savaştığı, Çanakkale’de hangi birlikte görev yaptığı, komutanının kim olduğu, yaralanmışsa nerede yaralandığı, hangi işlemlere maruz kaldığı, nasıl tedavi olduğu ve kahramanlık hikayelerinin de yer aldığı, hatta ve hatta Çanakkale Tarihi Alan’da hangi şehitlikte metfun bulunduğu, isminin nerede yazdığı, bu şehitliğe nasıl gidilebileceği, hangi yolların kullanılabileceği gibi birçok bilgiye sahip olma imkanına kavuşacaklar. Tabii Çanakkale şehitleriyle alakalı şu anda Genelkurmay Başkanlığımızın, Milli Savunma Bakanlığımızın bir şehit listesi var. Fakat burada eksikler vardı. Bunun güncellenmesi gerekiyordu. Tarihi Alan Başkanlığı olarak geçtiğimiz yıl çok özel bir ekip oluşturduk ve bu ekibimiz hem Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerimizde, hem Milli Savunma Bakanlığımızın Lodumlu Arşivi’nde, hem de Kızılay’ın arşivinde çok yoğun bir çalışma içerisine girdi. 30 bin sayfalık bir arşiv tarandı. 30 bin sayfalık Osmanlı Türkçesindeki bu bilgiler günümüz Türkçesine aktarıldı ve şu anda peyderpey sisteme girilmeye başlandı. Şu anda 2 bin 500 civarında şehidimizin teferruatlı bilgisine sahibiz. Yeni şehit listelerimizin, yeni şehit isimlerimizin de ortaya çıktığı düşünüldüğünde bugüne kadar var olmayan, bugüne kadar isimleri belli olmayan birçok şehidimizin de bilgileri gün yüzüne çıkmış olacak" dedi.
"Türkiye’nin her bir vilayetinde, her bir ilçesinde, köyünde, hatta her aileden mutlaka birisi Çanakkale’de ya şehit olmuştur ya gazi olmuştur"
2027 yılı sonuna kadar 58 binden fazla şehidin teferruatlı bilgilerine kavuşma imkanına sahip olacaklarını ifade eden Kaşdemir, sözlerine şöyle devam etti:
"Çanakkale şehitleri her zaman çok merak edilmiştir. Çünkü Türkiye’nin her bir vilayetinde, her bir ilçesinde, köyünde, hatta her aileden mutlaka birisi Çanakkale’de ya şehit olmuştur ya gazi olmuştur. İşte şehitlerimizin kıymetli aileleri o şehidimize ait temel bilgileri girdikten sonra şehidimizle alakalı çok teferruatlı bilgiye ulaşmış olacaklar. Tabii ortaya birçok yeni bilgi ve belge de çıkmış oldu. Yeni şehit isimleri çıkmış oldu. Hatta çok ilginizi çekecek çok özel kahramanlık hikayeleri de evraklardan çıkmaya başladı. Çok özel bir arşivden faydalandık. O yüzden inşallah bu çalışma bittiği zaman ’Şehit Bilgi Kapısı’na girildiğinde bütün Çanakkale şehitleri ile alakalı teferruatlı bilgiye sahip olacağız. Hatta bu çalışmanın sonunda Çanakkale Cephesi ile alakalı tüm arşivlere ulaşılmış, tüm arşivler çalışılmış, yani tabiri caizse Çanakkale Cephesi ile alakalı bütün belgeler okunmuş olacak. O yüzden çok heyecanlıyız, çok da istekliyiz. Çanakkale şehitlerimizi, gazilerimizi bir kez daha rahmetle anıyoruz. Bir kez daha Çanakkale’yi geçilmez yapanları, Çanakkale zaferinin mimarlarını rahmetle ve saygıyla anıyoruz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, Cevat Paşamızı, Seyit Onbaşı’mızı, Yüzbaşı Yusuf Kenan’ı, bütün o büyük kahramanları, aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi bir kez daha rahmet ve minnetle anıyoruz. Onları unutmadık, unutmayacağız. Onların hatıralarını tarihe mal edip gelecek kuşaklara aktaracağız."
