KÜLTÜR SANAT - 08 Mayıs 2024 Çarşamba 14:53

Tarih teknolojiyle buluştu: Binlerce yıllık 2 bin tablet, yapay zekayla okundu

A
A
A
Tarih teknolojiyle buluştu: Binlerce yıllık 2 bin tablet, yapay zekayla okundu

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, binlerce yıllık tarihi vesikalardan oluşan 2 bine yakın Hitit tabletinin yapay zeka yöntemiyle okunduğunu açıkladı.


Dünyada bir ilk olarak hayata geçirilen projeyle binlerce yıllık geçmişe sahip olan Hitit tabletleri yapay zeka yöntemiyle okunmaya devam ediyor.


Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzeleri ve Çorum Müzesi envanterinde bulunan Hitit çivi yazılı tabletlerin yapay zeka kullanılarak okunması, taranması ve dijital ortama aktarılması amacıyla başlatılan projenin ilk aşaması geçtiğimiz aylarda tamamlanmıştı. Ankara Üniversitesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ile Müzeler Genel Müdürlüğü’nün iş birliğinde yürütülen proje çerçevesinde, Hititlerin başkenti Hattuşa’da bulunan binlerce yıllık tabletler yüksek çözünürlüklü olarak fotoğraflanarak 3 boyutlu taranarak yapay zekaya öğretildi.



Hitit tabletleri kurulan dijital kütüphane ile dünyaya açılacak


Proje çerçevesinde ilk etapta çivi yazılı 500 Hititçe tabletin yapay zeka ile öğrenme süreci tamamlanmış, yapay zeka çalışmasında yüzde 75,66 başarı sağlanmıştı. Proje çerçevesinde bugüne kadar 2 bin tabet yapay zeka yöntemiyle okundu. Okumalardan elde edilen veriler Hititologlar tarafından yapılacak çalışma ile bilim dünyasıyla paylaşılacak. Tarihi vesikalardan oluşan Hitit tabletleri kurulan dijital kütüphane ile dünyaya açılacak.



Çorum’da düzenlenen "Hititlerin İzinde: Yeni Bilgiler ve Perspektifler" konulu sempozyumun ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, Hitit uygarlığının daha anlaşılması için teknolojiyi kullanma noktasında büyük bir emek harcadıklarını belirterek, “Tüm tabletlerin 3 boyutlu taramak suretiyle yapay zekayı da bunun içerisine katmayı düşündük. Ankara Üniversitemiz ile birlikte bugüne kadar bulunmuş tabletlerimizi tarama yoluyla eşleştirdik. Yapay zeka ile buradaki parçaların kırılmış olan tabletlerin yapay zeka ile birlikte tamamlanmasını sağladık. Bugüne kadar 2 bine yakın tablet taranarak okumaları yapıldı. Ve Hitit Kültürü ile uygarlığı ile ilgili birçok veriye bu sayede güvenilir bilgiye ulaşılması noktasında büyük bir adım attık. Bundan sonraki hem kazı çalışmalarında hem restorasyon çalışmalarında bu buluntuların değerlendirilmesi, raporlandırılması Hitit uygarlığının dünyaya daha iyi tanıtabilmesi için bakanlık olarak üniversitelerimizle birlikte daha yoğun çalışacağız” dedi.


Yazgın, tabletlerden elde edilen veriler bilimsel bir çalışma ile Ankara Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü kamuoyuyla paylaşılacağını sözlerine ekledi.




Tarih teknolojiyle buluştu: Binlerce yıllık 2 bin tablet, yapay zekayla okundu

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Burdur Play-out maçını Oğuzhan Spor kazandı, saha karıştı Burdur Bölgesel Amatör Lig Play-out maçında MAKÜ Spor ile karşılaşan Bucak Belediye Oğuzhan Spor maçtan 2-1’lik galibiyetle ayrılarak seneye Burdur’u Bölgesel Amatör Lig’de temsil etme hakkını kazandı. Maç sonu sevinç gösterisi yapan Oğuzhansporlu futbolcular ile MAKÜ Spor futbolcuları ve yönetimi birbirine girdi. 2024-2025 sezonunda Burdur’u Bölgesel Amatör Lig’de temsil edecek takımı belirleyecek olan maçta Burdur MAKÜ Spor ile Bucak Belediyesi Oğuzhanspor MAKÜ Spor Toto Stadyumu’nda karşı karşıya geldi. Burdur Valisi Türker Öksüz ve protokol üyelerinin de izlediği maça Burdur’dan ve Bucak’tan gelen taraftarların ilgisi büyüktü. Maçın ilk düdüğü ile birlikte seyircilerin yoğun desteğiyle başlayan maçta Bucak Belediye Oğuzhan Spor 2. dakikada Oğuzhan Şahan’ın attığı golle 1-0 öne geçti. MAKÜ Spor ise 34. dakikada Fatih Özaydın’ın attığı golle maçı 1-1’e getirirken ilk yarı bu skor ile tamamlandı. İkinci yarıda da her iki kalede yaşanan pozisyonlar sonuçsuz kalınca maç uzun süre 1-1 devam etti. Maçta 75. dakikada yaşanan bir karambol anında kafasına darbe alan MAKÜ Spor kalecisi ayağa kalkamayınca sahaya giren ambulans ile hastaneye kaldırıldı. Maçın 83. dakikasında ise İsmail Odabaşı’nın attığı golle Bucak Belediye Oğuzhan Spor maçta 2-1’lik üstünlüğü sağladı. Maçta başka gol olmayınca Bucak Belediye Oğuzhanspor 2024-2025 sezonunda Bölgesel Amatör Lig’de Burdur’u temsil edecek takım oldu. Maç bitti saha karıştı Maçın bitiş düdüğüyle birlikte sevinen Bucak Belediye Oğuzhan Sporlu futbolcular ile MAKÜ Spor futbolcuları arasında arbede yaşandı. Spor Toto Stadyumu’na flama dikmek isteyen Oğuzhan Sporlu futbolculara ise MAKÜ Spor yöneticileri koşarak tepki gösterdi. Emniyet güçlerinin araya girmesiyle olaylar yatışınca Bucak Belediye Başkanı Hülya Gümüş’de sahaya inerek Oğuzhan Spor futbolcuları ve taraftarlarıyla kutlama yaptı. Gerginlik stat dışında da devam etti. Saha içinde yaşanan olaylar nedeniyle gerilen MAKÜ Spor taraftarları saha dışından Oğuzhan Sporlu taraftarların olduğu bölüme geçmek isteyince polis ekipleri ile gerginlik yaşadı. Yaşanan gerginliğin ardından MAKÜ Spor taraftarları bölgeden uzaklaştırıldı.
İstanbul Trendyol Süper Lig: Galatasaray: 0 - Fenerbahçe: 1 (Maç sonucu) Trendyol Süper Lig’in 37. haftasında Galatasaray, sahasında Fenerbahçe’ye 1-0 mağlup oldu. Maçtan dakikalar (İkinci yarı) 62. dakikada sağ kanattan çalımlarla ceza sahasına giren Fred’in çapraz pozisyondaki vuruşu savunmada Köhn’den döndü. Tekrar Fred’in ayak koyduğu dönen top kalenin yanından auta çıktı. 64. dakikada Szymanski’nin pasında savunma arkasına sarkan Fred’in altıpas içinde sol çaprazdan kaleciyle karşı karşıya pozisyonda çektiği şutu Muslera oyun alanına çeldi. 71. dakikada sağ taraftan Szymanki’nin kullandığı köşe vuruşunda arkada direğe gelen top Köhn’e çarparak çizgi üzerindeki Çağlar’ın önünde kaldı. Bu oyuncunun boş kaleye vuruşu ağlarla buluştu. 0-1 Hakemler: Arda Kardeşler, Mehmet Emin Tuğral, Süleyman Özay Galatasaray: Fernando Muslera, Kaan Ayhan, Victor Nelsson (Wilfried Zaha dk. 80), Davinson Sanchez, Derrick Köhn (Kerem Aktürkoğlu dk. 73), Lucas Toreira, Kerem Demirbay (Berkan Kutlu dk. 74), Hakim Ziyech (Tete dk. 84), Dries Mertens (Carlos Vinicius dk. 84), Barış Alper Yılmaz, Mauro Icardi Yedekler: Günay Güvenç, Abdülkerim Bardakcı, Serge Aurier, Eyüp Aydın, Sergio Oliveira Teknik Direktör: Okan Buruk Fenerbahçe: Dominik Livakovic, Bright Osayi-Samuel, Çağlar Söyüncü, Jayden Oosterwolde, Ferdi Kadıoğlu, Alexander Djiku, Fred, Sebastian Szymanski, Mert Hakan Yandaş (Joshua King dk. 65), Dusan Tadic (Leonardo Bonucci dk. 89), Michy Batshuayi (Edin Dzeko dk. 83) Yedekler: İrfan Can Eğribayat, Mert Müldür, Yusuf Akçiçek, Miha Zajc, Zeki Dursun, Efekan Karayazı, Serdar Dursun Teknik Direktör: İsmail Kartal Gol: Çağlar Söyüncü (dk. 71) (Fenerbahçe) Kırmızı kart: Alexander Djiku (dk. 21) (Fenerbahçe) Sarı kartlar: Dries Mertens, Barış Alper Yılmaz, Hakim Ziyech, Berkan Kutlu (Galatasaray), Bright Osayi-Samuel, Michy Batshuayi, Mert Hakan Yandaş, Dominik Livakovic, Fred (Fenerbahçe)