Eğitim öğretimin tatile girdiği dönemlerde Erzincan yaylalarında çobanlık yapan lise öğrencisi Umut Orhan (17), kızılcıktan yola çıkarak hazırladığı projeyle Alzheimer hastalığına umut oldu. Çoban Umut’un TÜBİTAK projesi bölge birincisi, Türkiye finallerinde ise ikinci oldu.
Erzurum Yakutiye Prof. Dr. Necmettin Erbakan Fen Lisesi öğrencilerinden Umut Orhan ve Ömer Mert Atasever ‘Alzheimera karşı doğal bir düşman kızılcık’ adlı bilimsel çalışmalarıyla 51. TÜBİTAK Liseler Arası Proje Yarışmasında Türkiye 2.’si oldu. Danışmanlığını okul müdürü Osman Coşkun’un yaptığı ve öğrencilerin büyük bir bilimsel çalışma sonucunda yaptıkları proje ile Erzincan, Bayburt ve Erzurum’da çok tüketilen kızılcık bitkisinin Alzheimer’a karşı iyi geldiğini bilimsel olarak ispatladılar. TÜBİTAK tarafından Türkiye genelinde düzenlenen çok sayıda projenin katıldığı yarışmada biyoloji dalında Türkiye 2.’si oldular, ödül almaya hak kazandılar.
“Yaylalarda çobanlık yapan Umut’un gururlandıracak başarı hikayesi”
Erzincan yaylalarında çobanlık yaparak ailesine yardımcı olan ve hayvancılıkla geçimlerini sağlayan Orhan ailesinin 17 yaşındaki çocukları Umut, TÜBİTAK başarısıyla Doğu Anadolu Bölgesinde birinci, Türkiye’de ise ikinci oldu.
Erzincan’ın Tercan ilçesi Gevenlik köyünde ikamet eden 17 yaşındaki Umut Orhan bir yandan çobanlık yaparken diğer yandan bilim ile ilgileniyor. Kızılcığın Alzheimer üzerindeki etkisini araştıran Umut ve Ömer Mert, kızılcığın Alzheimer üzerinde büyük etkisi olduğunu ve tedavi noktasında kullanılabilirliğini ortaya koydular.
Umut Orhan yaptığı açıklamada, “Kışın köydeyiz yazları yaylaya çıkıyoruz. Yazları aileme yardım ediyorum yaylaya çıkıyoruz koyunlara bakıyoruz. Erzurum Profesör Necmettin Erbakan Fen Lisesi olarak rehber öğretmenimiz Osman Coşkun öğretmenimiz ve arkadaşım Ömer Mert Atasever ile kızılcığın yöremizde çok tüketildiğini keşfettik ve bu bizim dikkatimizi çekti. Biz bu gözlemlerimiz sonucunda kızılcığın neden bu kadar çok tüketildiğini sorduğumuzda ise unutkanlığa iyi geldiğini söylediler. Biz de bunu araştırdık acaba gerçekten böyle bir etkisi var mı diye. Literatür taraması yaptığımızda da böyle bir çalışma daha önce yapılmadığını fark ettik bu da bizi heyecanlandırdı. Arkadaşımla birlikte çalışmalarıma hız verdik. Kızılcığın Alzheimer üzerinde olumlu etki oluşturduğunu ortaya çıkardık. Projemiz Erzurum bölge sergisinde birinci oldu. Türkiye finallerine kaldık. Türkiye finalleri içinde pandemi süreci nedeniyle bir arada bulunamadık. Dolayısıyla online çalışmak zorunda kaldık. Yaylada olduğumuz için çalışma fırsatımız pek olmuyor ama çalışmaya devam ettik. Zor oluyordu fakat yaptık ve Türkiye ikincisi olduk mutluyuz. Yaylada üniversite sınavlarına hazırlanıyorum, imkanlarımız zor ama çalışmaya hiçbir şey engel değil. Bulduğumuz her vakitte çalışıyoruz. Yaylada kitap okuyorum, kitap okumayı hiçbir zaman bırakmadım. Testlerimi çözüyorum, üniversite sınavlarına hazırlanıyorum. Uzaktan eğitim sürecinde eğitim derslerine katıldım, üniversite sınavına hazırlandım. Aynı zamanda TÜBİTAK finalleri için projemize arkadaşımla birlikte çalıştık. Bu çalışma ile ilgili inşallah ileriki dönemlerimizde daha iyilerini gerçekleştirmek için planlarımız var. İleriki zamanlarda kızılcığın detaylı analizini yaparak belki de Alzheimer hastalığı için bir ilaç bile üretebilmeyi planlıyoruz. Tabi ki bunun için laboratuvar ve daha detaylı çalışmak için iyi bir ortama ihtiyacımız var” dedi.
Umut Orhan’ın babası Özkan Orhan ise oğlu ile gurur duyduğunu, vatana ve millete hayırlı bir evlat olmasını dileyerek her zaman kendisinin yanında olacağını söyledi. Özkan Orhan, “Umut Doğu Anadolu birincisi Türkiye genelinde ikisi ikinci oldu. Umut hem kendi işlerinde hem de derslerinde çalışıyor hiç aksatmıyor, disiplinli bir çocuk. Hem koyunlarla uğraşıyor hem derslerini yapıyor, her konuda benim oğlum dört dörtlük bir çocuk inşallah ülkemize insanlığa hayırlı bir evlat olur. Tabi bunun amacı tıpı kazanmak, ileride genel cerrah olmayı düşünüyor. İmkanlarımız kısıtlı yazın gelip bana yardım ediyor, benimle koyun sağıyor gerektiğinde çobanlık yapıyor. Çocuğa gereken imkanları veremiyoruz, yine de Allah’a şükür oğlum disiplinli çalışıyor. İnşallah ileride vatanına, milletine hayırlı bir evlat olur” diye konuştu.
