12 yıllık zorunlu eğitim Açık Lise yolu ile açık verdiğini belirten DES Genel Hukuk ve Toplu Görüşme Sekreteri Hüseyin Akca, fiili olarak uygulanmayan ve uygulanması mümkün gözükmeyen 12 Yıllık zorunlu eğitimin kaldırılarak 10 yıla düşürülmesini istedi.
4+4+4 sisteminin hayata geçirilmesi ve zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılması ile birlikte Açık Liseye yönelen öğrenci sayısında büyük artış yaşandığını söyleyen Akca “Zorunlu eğitim 1+5+4 formülü ile Anaokulunu da kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmelidir. İlköğretimin ilk kademesi olan ilkokul 5 yıl ortaokul ise 4 yıl olarak planlanmalıdır. Lise eğitimi ise 3 yıl olmalı, zorunlu eğitim kapsamından çıkarılmalı” dedi.
AKCA, İlköğretimden Ortaöğretime geçiş sınav sistemi ile Ortaöğretimden Üniversiteye geçiş sistemlerinden sadece adlarının değiştiğini, içerik aynı kaldığını vurgulayan Akca “12 yıllık zorunlu Eğitim ile eğitim alanların niceliği artırdı fakat nitelik her seferinde daha da aşağıya düştü. Bu durum mesleki eğitimde öngörülmeyen sakınlar oluşturdu” şeklinde konuştu.
En önemli olumsuz etkisinin ise Mesleki Eğitime (Çıraklık) olduğu dikkat çeken Akça “13 buçuk yaşındaki çoçuk meslek seçmek ve iş hayatına atılmak zorunda kalıyor. 6764 sayılı Kanun ile çıraklık eğitimi zorunlu eğitim kapsamına alınarak buna ilişkin görev ve hizmetler Ocak 2017 tarihinden itibaren Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Söz konusu eski adı ile çıraklık eğitim merkezleri yeni adı ile mesleki eğitim merkezleri Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. Bununla birlikte ortaokulu bitiren 14 yaşındaki hatta 13 buçuk yaşındaki çocuklar mesleki eğitim merkezlerine kayıt yaptırarak çalışma hayatına başlıyor ve iş kazası ve meslek hastalığı ile sağlık hizmetlerinden yaralanmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından SGK kapsamına alınıyor” ifadelerini kaydetti.
Kağıt üzerindeki eğitim ile fiili eğitim arasındaki çarpıklığı anlatan Akca şunları söyledi: “Ülkemizdeki çalışma hayat ile ilgili düzenlemelere göre 15 yaşından küçük çocuklar çalıştırılamaz. 3308 göre "Çırak", çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişiye denir. Dolayısı ile Mesleki Eğitim Merkezine kayıtlı öğrenciler kanunlarımıza göre mesleki eğitim alabilirler fakat bu öğrenciler iş içerisinde işi yaparak öğrenen kişilerdir. Okuldaki gibi temrinlik malzeme üzerinde eğitim alan değil gerçek iş parçası üzerinde çalışan öğrencilerdir. Burada ülkemizdeki kağıt üzerindeki durum ile fili durum arasındaki hastalığı görüyoruz. Evet kağıt üzerinde bunlar işçi değil fiiliyatta işçi olacaklar. Evet ülkemizde kağıt üzerinde 12 yıllık eğitim var fiiliyatta yok. Evet 12 yıllık zorunlu eğitim yok ve hiç olmadı fiili olarak. Evet bunun nedeni AÇIK LİSE yani 12 Yıllık zorunlu eğitim Açık veriyor. Çocuklar artık Açık lise yönlenerek zorunlu örgün eğitim kapsamından çıkıyor. Evet kağıt üzerinde zorunlu örgün eğitim Fiiliyatta Açık Lise üzerinden deliniyor. Meslek Lisesi memleket meselesi deniliyor. Maalesef bu slogan olarak kalıyor. Bu yüzden eğitim sistemimiz mesleki eğitimi teşvik edecek şekilde kurulmalıdır. “MIŞ GİBİ” yapılmamalıdır. Meslek Lisesi öğütücü gibi başarılı olanları öğütüyor. Sanayi Bakanlığı, TOBB, TESK, Çalışma Bakanlığı sadece protokol konuşması yapıp’mış’ gibi yapıp gidiyor. Meslek Liseleri sanayinin ihtiyacı olan nitelikli iş gücünü yetiştirmekten çok özel güvenlik görevlisi ve resmi dairelerde temizlik elemanı olarak çalışmak olmak için gerekli olan diplomaya ulaşmanın bir aracı haline gelmiştir. Öğrenciler ben bu okulu bitirince bu mesleği yapabilir miyim diye değil buradan gerekli diploma kağıdını nasıl alırım derdinde; tabi istisnalar da var çok zeki olan çok başarılı olan fakat genelde bunlarda üniversiteye gidemezse iş alanı olmayan Bilişim Teknolojisi gibi alanlardadır. Mesleki Eğitim pahalı bir eğitim ve burada başarılı olmak çok önemli ve bakanlıklar arası koordinasyonda çok önemli. Çoğu meslek lisesinde Metal Teknolojisi Alanı, Mobilya Dekarasyon Alanı gibi bölümler öğrenci bulamıyor. Sanayinin ihtiyacı olan alanlar da bunlar; çoğu meslek liselerinde de bu alanlar yok. Bu Alanların açılması ve eğitim maliyeti yüksek. Bu yüzden ülkemizde meslek lisesi açıyor “MUŞ GİBİ” yapıp 2 - 3 bilgisayar laboratuarı ve kara tahta (gerçi çoğu okul akıllı tahtaya kavuştu bunu belirtelim) ile ders yapılacak bölümlerden oluşmakta.”
Demokrat Eğitimciler Sendikasının Eğitimdeki çarpıklığın giderilmesi ve en geniş perspektifte bakılarak oluşturduğu modeli anlatan Akca şu önerilerde bulundu: “ Aşağıda yer alan tabloda önerdiğimiz sisteme temel dayanak bugün ortaokulu bitiren çocukların 13 buçuk veya 14 yaşında olması bu çocuklar zorunlu kapsamda mesleki eğitim merkezlerine kayıt yaptırarak sanayide tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde iş yerlerinde haftanın 5 günü çalışıp bir gün okula gelerek eğitime devam edeceklerinden bu yaş meslek seçimi için uygun değildir. Zaten yaşıtları olan ve lise eğitimine devam eden arkadaşları da 10 sınıfta mesleklere yönlenmektedir. 9. Sınıf tanıtım ve yönlendirme ve yaş olarak ta çocuk işçi olabilecek yaşa uygun değil. O yüzden 9. Sınıfı ortaokulda tamamlayan öğrenci eskiden olduğu gibi ilköğretim diplomasını alarak hayata atılabilir. Bu ilköğretimden ortaöğretime geçecek olan ve istekli öğrencilerin örgün sistemde kalmasını isteyenin mevcut sistemdeki gibi açık lise sisteminden eğitim hayatına devam etmesini ve bu sayede ortaöğretime başlayacak öğrenciler arasında da seçme yapmak zorunda olduğumuz öğrenci sayısı da göreceli olarak düşüş olacaktır. Bu durum adına bugün TEOG dediğimiz yarın başka bir şey diyeceğimiz sistemdeki öğrenci sayısını azaltacaktır. Ülkemizi emanet edeceğimiz çocuklarımızın yetiştirilmesinde Sendikamız mutlaka paydaşların görüşleri alınarak, yaz-boz tahtasına dönen eğitim sistemimizin geniş katılımla aceleye getirilmeden çağdaş bir eğitim sisteminin kurulmasıdır.”
