KÜLTÜR SANAT - 21 Eylül 2025 Pazar 12:07

Tuzcu’nun Erzurum’un inanç kültüründeki yeri ve Yunus Emre

A
A
A
Tuzcu’nun Erzurum’un inanç kültüründeki yeri ve Yunus Emre

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin EBB Dil ve Edebiyat Konağı’nda düzenlediği "Cumartesi Buluşmaları" devam ediyor. Cumartesi Buluşmaları’nın bu haftaki konuğu AÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr. Müdahir Özgül oldu.


Müdahir Özgül Hoca Tuzcu Mahallesi’nin Erzurum coğrafyasında, inanç kültüründeki yerinden bahsederek burada Yunus Emre ve Tapduk Emre kabirlerinin olmasının muhtemel sebepleri üzerine değerlendirmelerde bulunarak şöyle dedi: "Tuzcu (Dutçu) Mahallesi Hicaz, Kudüs, Şam, Halep, Urfa, Diyarbekir taraflarından gelen ticaret ve Hac yolunun Harput üzerinden Erzurum’a bağlandığı tarihi Harputkapı’nın hemen bitişiğindeki bir kervan mahalidir, köyüdür. Burası Tuzcu adını bu ticaret ve seyahat kervanlarının dinlenme merkezi olmasından dolayı alır. Köy etrafı zengin gözelerle çevrili, Erzurum ovasına hakim bir tepeyle Eğerli dağ arasında koltuk gibi bir coğrafi zemine kuruludur. Tarihi Tuzcu, Pasin Ovası’ndan başlayıp Palandöken’in kuzey yamaçları boyunca devam eden Alperenlerin, "Baba"ların en yoğun yaşandığı sırlı bir yerdir. Dolayısıyla burada Yunus Emre, Tapduk Emre, Pir Ali Baba gibi nice Allah dostunun kabrinin olması boş bir tesadüf değildir. Tuzcu Kabristanı derviş yatağıdır. Türkiye’de Yunus Emre, Derviş Yunus, Aşık Yunus adıyla birçok şehirde Yunus’un makamı veya kabri vardır. Ancak hem köyümüzde ve Erzurum’daki dil ve ağız özelliklerinin Yunus’un şiirlerindeki kelimelerle örtüşmesi, hem Erzurum’da binlerce yıldır halk arasında devam eden gazel, hikmetli söz ve ilahi söyleme geleneği, zikir meclisleri göstermektedir ki bu şehir bir mutasavvıflar şehri olmakla beraber bu şehrin caddesinde, sokağında, çarşısında ve hemen her insanında dinî-tasavvufi şiirin insanın ruh inşasında ve terbiyesinde mühim yer tuttuğu açıktır. Erzurum küçük Türkistan’dır ve şehrin manevi iklimine tesir eden birçok hakikat Tuzcu’da sırlanmıştır."


Programda Müdahir Özgül Hoca ezberinden Yunus Emre şiirleri okuyarak şiirlerdeki dil özelliklerinin Erzurum ağzındaki kelimelerle yakınlığına dikkat çekti. Program sonunda Gazelhan İsmail Tataroğlu bir inanç kültürü olarak Erzurum gazel söyleme geleneğindeki Yunus şiirlerinden örnekler okudu.



Tuzcu’nun Erzurum’un inanç kültüründeki yeri ve Yunus Emre

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Kayseri Kayseri’de komşuluk örneği: Ulaşamadığı komşusundan soğuk havada haber bekledi Kayseri’nin Kocasinan ilçesinde şeker hastası olan komşusuna ulaşamayan aile ekiplere haber verdi. Adeta komşuluk örneği gösteren aile komşularının evden sağ salim çıkması için dua ederken, soğuk havada umutla bekledi. Komşusundan iyi haberi alan yaşlı kadın derin nefes aldı. Edinilen bilgiye göre, ilçeye bağlı Barbaros Mahallesi Akgün Sokak’ta 3 katlı binada meydana gelen olayda, şeker hastası komşusu C.A.’yı art arda arayan komşusu Şemsi Erzurum, C..A.’nın telefonuna bakmaması üzerine telaşlanarak, 112 Acil Çağrı Merkezi’ni aradı. İhbar üzerine bölgeye polis, sağlık ve itfaiye ekipleri sevk edildi. Polis ekipleri çevrede güvenlik önlemi alırken, itfaiye ekipleri de C.A.’nın son kattaki evine platformlu merdivenle ulaştı. Pencereden eve giren ekipler C.A.’nın hareketsiz şekilde yattığını gördü. C.A. sağlık ekiplerinin olay yerindeki ilk müdahalesinin ardından tedbir amaçlı ambulansla hastaneye kaldırıldı. Ekiplerden iyi haberi alan Şemsi Erzurum ise komşusu C.A.’ya ambulansa kadar eşlik ederken, derin nefes aldı. "Vicdanen rahatsız oldum" Ekiplerin çalışması sırasında komşusundan iyi bir haber bekleyen Şemsi Erzurum, "Komşumuz şeker hastası ve kimsesi yok. Bende kendisini akşam saatlerinde hastaneye gitmesi için aramıştım. Çok kez aradım ve geceye kadar ulaşamadığım için vicdanen rahatsız oldum. Polisi ve itfaiyeyi aradım. İnşallah sağ çıkar inşallah bir şey olmaz. İyi bir komşumuz. İnşallah sağlığı, sıhhati yerinde olur. Komşum inşallah iyi olur. Bende mutlu olurum. Soğukta olsa ben vicdanen rahatsız oldum" dedi. "Çok şükür bulundu" Komşusundan gelen iyi haberi gülücüklerle karşılayan Erzurum, "Çok şükür bulundu. Sağ salim bulunduğuna çok sevindim. Bayılmış içeride ve şimdi de hastaneye götürüyorlar. İnşallah iyi olur. Geçmiş olsun" ifadelerini kullandı.
Kırıkkale Kırıkkale’de "kız meselesi" nedeniyle çıkan kavgada 3 kişi yaralandı: 5 gözaltı Kırıkkale’de iki grup arasında "kız meselesi" nedeniyle çıkan tartışmanın silahlı kavgaya dönüşmesi sonucu 3 kişi yaralanırken, olayla ilgili 5 şüpheli gözaltına alındı. Olayın ardından firar eden 3 şüphelinin yakalanmasına yönelik çalışma başlatıldı. Olay, Sanayi Mahallesi Alparslan Türkeş Bulvarı üzerinde meydana geldi. Edinilen bilgilere göre, O.D. (29), Y.K.K. (21), Y.Ö. (19) ile M.D. (19), T.C. (21), Y.K. (21), M.D. (17), M.K. (23), H.M.C. (23), U.K. (18) ve A.A.U. isimli şahıslar arasında "kız meselesi" nedeniyle tartışma çıktı. Kısa sürede büyüyen tartışmanın silahlı kavgaya dönüşmesi üzerine, O.D. tüfekle, Y.Ö. bıçakla, Y.K.K. ise darp edilerek yaralandı. İhbar üzerine olay yerine sevk edilen sağlık ekipleri, yaralılara ilk müdahaleyi olay yerinde yaptı. Yaralılar, ambulanslarla hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı. Hastanede tedavileri süren 3 yaralının da hayati tehlikesinin bulunmadığı öğrenildi. Saldırının ardından araçla kaçan şüpheliler, Asayiş Şube Müdürlüğü Cinayet Büro Amirliği ekiplerince kısa sürede yakalanarak gözaltına alındı. Olayla bağlantılı olduğu belirlenen H.M.C., U.K. ve A.A.U. isimli firari şüphelilerin yakalanmasına yönelik çalışmaların sürdüğü bildirildi. Silahlı kavganın yaşandığı bölgede Olay Yeri İnceleme ekiplerince yapılan çalışmada, bir adet tabanca ile 4 adet kovan ele geçirildi. Şüphelilerin yakalandığı araçta ise bir adet av tüfeği ve sentetik ecza hapı bulundu. Şüpheliler hakkında "kasten yaralama", "mala zarar verme" ve "genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması" suçlarından adli işlem başlatılırken, her iki tarafın da çeşitli suçlardan sabıkalarının bulunduğu öğrenildi.