Bağ-Kur'lular dikkat!

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş bugün ``Bağ-Kur`lulara, işsizlik maaşı için ilk adım yılbaşında atılıyor`` başlıklı bir yazı kaleme aldı. İşte o yazının detayları...

Ekonomik daralma ve diğer ekonomik darboğaz hâllerinde sadece işçiler, işsiz kalmamaktadır. Özelikle küçük esnaf ve sanatkârlar ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar da çoğu zaman iflas, ödeme aczine düşme ya da kendi iş yerlerini kapatmak durumunda kalmaktadır. Bu olumsuz durumların etkisini gidermek, ekonomik kayıplarını telafi etmek amacıyla bazı istisnalar hariç olmak üzere Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalılar için “Esnaf Ahilik Sandığı” kurulması için 2017 yılında yasal düzenleme yapılmıştır.

Bağ-Kur’luların işsizlik ödeneği almalarının ilk adımını prim kesintisi oluşturmaktadır. Bunun için 01 Ocak 2018 tarihinden itibaren prim kesintisi yapılacaktı. Ancak sonradan yapılan düzenleme ile prim toplanması 01 Ocak 2020 tarihine ertelenmişti. Böylece bu yılbaşından itibaren Ahilik Sandığı için prim kesintisi yapılmaya başlanacaktır.

Her ay asgari ücretin %2’si oranında ek prim ödenecek Kendi nam ve hesabına çalışanların işlerini kaybetmeleri hâlinde kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini önlemek amacıyla Esnaf Ahilik Sandığı hayata geçirilmiş bulunmaktadır.

Zorunlu bir sigorta kolu olan Esnaf Ahilik Sandığı, sigortalının prime esas aylık brüt kazançlarından %2 sigortalı ve %1 devlet payından oluşmaktadır. Bu fon da İşsizlik Sigortasına benzer bir yapıda olacaktır.

2020 yılının ocak ayından itibaren kapsamda bulunan Bağ-Kur’lulardan (en az) geçerli asgari ücretin brütü üzerinden Bağ-Kur primlerine ek olarak %2 oranında sandık kesintisi yapılacaktır.

Esnaf Ahilik Sandığı sigortası zorunlu olduğundan prim ödemeden kaçınmak mümkün değildir.

Hâlen ödenmekte olan Bağ-Kur primi geçerli brüt asgari ücretin %34,5 oranındadır. 2019 yılında her ay ödenen Bağ-Kur primi en az 882,6 TL’dir. Ödeme gücü olup primlerini aksatmadan ödeyenlere ise bu tutar üzerinden %5 indirim yapılmaktadır.

Alınacak primlerin tavanı ise geçerli asgari ücretin iki katının %2’si ile sınırlandırılmıştır.

01.01.2020 yılından itibaren kapsamdaki Bağ-Kur’lular sandık kesintisi ile birlikte geçerli asgari ücretin %36,5 oranında prim ödemek zorunda kalacaktır. Primlerini aksatmadan düzenli ödeyenler ise %31,5 oranında indirimli prim ödeyeceklerdir.

Primlerin iadesi Herhangi bir nedenle sigortalılık durumunun sona ermesi hâlinde, o ana kadar sigortalıdan kesilen Esnaf Ahilik Sandığı primleri ile %1’lik devlet payı iade edilmesi ya da toptan ödenmesi mümkün bulunmamaktadır. Esnaf Ahilik Sandığına sigortalılarca ödenen primler, kazancın tespitinde gider olarak vergiden indirilmesi kabul edilmektedir.

Esnaf Ahilik Sandığı primlerinin toplanmasından Sosyal Güvenlik Kurumu sorumlu tutulmuştur.

Bu bağlamda anılan Sandığın primlerinin toplanmasından, sigortalı bazında kayıtların tutulmasından, toplanan primler ile uygulanacak gecikme cezası ile gecikme zammının Esnaf Ahilik Sandığına aktarılmasından, teminat ve hak edişlerin prim borcuna karşılık tutulmasından ve yersiz olarak alınan primlerin iadesinden Sosyal Güvenlik Kurumu görevli, yetkili ve sorumlu bulunmaktadır.

Asgari ücretin %80’ine kadar işsizlik ödeneği 01.01.2020 tarihinden itibaren prim kesilmeye başlandığı takdirde üç yıl sonra 2023 yılından itibaren ödenek ödenmeye başlanacaktır. Günlük Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama kazancının %40’ıdır. Bu şekilde hesaplanan Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyecektir.

300 güne kadar ödenek verilecek Esnaf Ahilik Sandığı sigortalıları için sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde; -600 gün faaliyetini sürdüren ve primi ödemiş olanlara 180 gün, -900 gün faaliyetini sürdüren ve primi ödemiş olanlara 240 gün, -1080 gün faaliyetini sürdüren ve primi ödemiş olanlara 300 gün,

Süre ile Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecektir. Ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılacaktır. Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak sigortalının kendisine ödenecektir.