Özel Sani Konukoğlu Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Esra Özkaplan, kadınlar için menopoz döneminin aslında yaşlanmanın başlangıcı değil, bir olgunlaşma ve hayattan keyif alma dönemi olduğunu söyledi.
SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Öğretim Üyesi de olan Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, “18 Ekim Dünya Menopoz Günü” dolayısıyla bir açıklama yaptı. Menopozun ortalama başlangıç yaşının 50 olarak kabul edildiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, “Başlangıç yaşı 40 yaşından önce olabileceği gibi, 50’li yaşların sonunda da görülebilir. Bu süreç kalıtımsal olmakla birlikte, beslenme ve yaşam şartları menopozu geciktirebilir” dedi.
Menopoz Nasıl oluşur
Menopozun nedenlerine değinerek Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, “Yumurtalıklar, 35 yıl olan ömürlerinde yaşlanmanın etkisiyle görevlerini yerine getiremez duruma gelir. Adet kanamaları gecikir ya da sıra atlamaya başlar” diye konuştu.
“Kanama miktarı azalırken, bazılarında aşırı kanama da görülebilir. Yumurtalıklar giderek daha az östrojen hormonu üretmeye başladığından, hormonal aktivitelerde belli belirsiz değişiklikler ve yeniden düzenlemeler olur” diyen Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, şöyle devam etti:
“Şanslı dediğimiz bir azınlığın ise adet kanamaları menopoza dönemiyle birlikte kesilir. Menopozun tipik özelliklerinden olan ani ateş değişiklikleri, östrojen seviyelerinin düşmesiyle başlayabilir. Hipofiz bezelerinin metabolizmasının değişmesiyle kan ve idrarda yüksek miktarlarda hormonlara (FSH) karşılaşılabilir. Adrenal ve tiroid bezlerinin hormonal dengesi de bozulabilir ancak bunlar her kadında fiziksel veya zihinsel rahatsızlıklara neden olmaz.”
Menopoza girildiği nasıl anlaşılır
Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, menopozun adet düzensizlikleri ve değişiklikler yanında belirtilerini şu şekilde sıraladı:
“Genellikle göğüste bir ısınma hissiyle ortaya çıkan ani ateş basması, boyuna, yüze ve bazen de tüm vücuda yayılır. Ateş hissine bazen iğnelenme de eşlik edebilir. Yüzde ateş basması sonucu ortaya çıkan kızarıklık, rahatlıkla başkaları tarafından da fark edilebilir. Geceleri uyku düzenini bozabilen ani ateş basması yanı sıra aşırı terleme veya üşüme de uykuyu bölebilir. Menopozdan hemen önce başlar, yaklaşık 2-3 yıl devam eder. Menopozun belirtileri yanında, kaynağı menopozla ilgili olmayan baş ağrısı, gerginlik gibi rahatsızlıklar da görülebilir, yaşlanma endişesi ise bir takım rahatsızlıklara yol açabilir. Menopoz esnasında kadınların en çok yakındığı konulardan bir de kilo artışıdır. Nedeni genellikle azalan fiziksel aktiviteler ile aşırı yemedir. Bazen tiroid faaliyetlerinde azalma olabilir.”
Kısa bir süre öncesine kadar östrojen hormonunun menopoz belirtilerini azalttığı, damar tıkanıklığı ile osteoporozu yavaşlattığı kanısıyla yaygın olarak kullanıldığını anımsatan Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, östrojenin günümüzde rahim mukozası ve bazı meme kanserleri ile ilgili olabileceğinin düşünüldüğünü ve hormon tedavisi alanlarda kalp krizi ve inme riskinde artış olduğuna ilişkin veriler nedeniyle östrojen tedavisinin tekrar gözden geçirildiğin ifade etti.
Prematüre yumurtalık yetmezliği
Erken menopoz dönemini de değinen Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, 35 - 40 yaş altı kadınlarda kesilen adet kanamalarının “erken menopoz” olarak adlandırıldığını, bu durumla karşı karşıya kalan kadınlardan bazılarının kendiliğinden gebe kalabildiklerini, bazılarının ise yardımcı üreme tedavileri ile gebe kalabildiğine vurgu yaptı. Kadının adet döngüsü bir yılı geçmiş ve bu süre içinde kanama olmamış ise menopoz tanısı konulabileceği uyarısını yapan Yrd. Doç. Dr. Özkaplan, “Normal menopozun, erken menopoz dışında, geri dönüşü ihtimali mümkün değildir” diyerek sözlerini tamamladı.
