Bir çorba kaşığı tüketildiğinde vücudun günlük ihtiyaç duyduğu demirin yüzde 20’sini, kalsiyumun yüzde 17’sini ve potasyumun yüzde 17,5’unu karşılayan Gümüşhane’nin katkısız ve doğal meşhur dut pekmezi köylerde yaşayan vatandaşlar tarafından geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediyor.
Merkeze bağlı Akçakale köyünde 40 yıldır bahçelerindeki beyaz dutlardan geleneksel yöntemlerle pekmez yapan Memnune Şişman (61), evin erkekleri tarafından ağaca çıkılarak silkelenen dutları ‘tec’ diye tabir edilen geniş kapta odun ateşinde kaynatmaya sabahın erken saatlerinde başlıyor. Kaynatılan dutlardan çıkan şıra birkaç kez süzüldükten sonra bu kez tek başına kazanda kaynatılarak uygun kıvama gelmesi beklenerek pekmez haline dönüşüyor. Yaz mevsiminin ortasında oldukça sıcak hava koşullarında gerçekleştirilen zorlu işlemler imece usulüyle komşu ve akrabaların yardımıyla gerçekleşiyor.
Hiçbir katkı maddesi kullanmadan yalnızca gerektiğinde su ilave ederek yaptıkları pekmezin oldukça meşakkatli bir süreçten geçtiğini anlatan Şişman, sabah başladıkları çalışmaları akşam saatlerine kadar sürdürdüklerini söyledi.
Kendisinin pekmez yapımını annesinden öğrendiğini ifade eden Şişman, her yıl 3-4 kez pekmez pişirdiğini belirterek, sağlık açısından oldukça yararlı olan pekmezi ürettikten sonra fazlasını sattıklarını, akrabalarına verdiklerini kaydetti.
Şişman’ın pekmez yapımına sürekli iştiran eden küçük torunu 7 yaşındaki Gökçe Kurt ise pekmezi çok sevdiğini, sağlığı açısından çikolata yerine yararlı olan pekmezi sürekli yediğini ifade etti.
Mahalle sakinlerinden 75 yaşındaki Zülfiye Erdener ise 25 yaşından beri dut pekmezi yaptığını belirterek Gümüşhane’nin temiz havası, suyu ve toprağında yetişen dutlardan yapılan pekmezi katkısız bir şekilde yaptıklarını ifade etti.
Pekmez yapımına iştirak eden Gıda Mühendisi Zübeyde Usta da pekmezin protein, mineral, kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum içerdiğinden dolayı oldukça önemli bir besin kaynağı olduğunu, vücut direncini, bağışıklık sisteminin direncini arttırıcı ve güçlendirici özelliği ile hastalıklara karşı koruyucu bir etkiye sahip olduğunu söyledi.
Bir çorba kaşığı dut pekmezinde önemli miktarda antioksidan ve manganez bulunduğunu, yine bir çorba kaşığı pekmezin vücudun günlük demir ihtiyacının yüzde 20’sini, potasyum ihtiyacının ve yüzde 14,5’unu ve kalsiyum ihtiyacının yüzde 17’sini karşıladığını belirten Usta, cilt sağlığı için büyük fayda sağlayan pekmezin cilt kırışıklıklarını giderici ve cilt hücrelerinin yaşlanmasını yavaşlatıcı etkiye sahip olduğunu söyledi.
Dut pekmezinin özellikle sigara içenlerde damar ve karaciğer, akciğerde meydana gelen hasarın onarılmasına yardımcı olduğunu ifade eden Usta, demir, potasyum ve kalsiyum deposu pekmezin mutlaka tüketilmesi gerektiğine dikkati çekti.
