117. element elde edildi

AGŞİN KİŞİYEV/MOSKOVA

Ria Novosti Ajansı'nda basın toplantısı düzenleyen Rusya Ortak Nükleer Araştırmalar Enstitüsü (RONAE) fizikçileri, daha önce elde ettikleri 112. ve 116. ağır elementler ile tablonun en ağır elementi 118. elementten sonra 117. elementi de sentez ettiklerini beyan ettiler.

Rusya'nın bilimsel araştırmalar kenti Dubna'da, Dimitrovgrad Atom Reaktörleri Bilimsel Araştırma Enstitüsü'nün hazırladığı berkelyum hedef tahtasını kullanarak 117. elementi elde eden bilim adamları, aynı deneyi ABD'li uzmanlarla birlikte yeniden tekrarlayarak başarılarını uluslararası çapta kanıtladılar. 117. elementi U-400 siklotronunda (parçacık hızlandırıcı), hızlandırılmış kalsiyum iyonlarının berkelyum hedef tahtasını bombalaması sırasında kalsiyum ve berkelyum atomlarının çarpışması sonucu elde ettiklerini belirten Araştrma Heyeti Başkanı Yuriy Oganesyan, 2000 yılından beri planladıkları bu buluşun gerçekleşmesinde katkılarından dolayı Obama Başkanlığındaki yeni ABD yönetimine teşekkürlerini sundu. Bu araştırmanın yapılması için Amerikan Oak Ridge Ulusal laboratuvarında hazırlanan 25 miligram berkelyum-249 maddesinden yararlandıklarını kaydeden Oganesyan, "İlk önce Rusya Dimitrovgrad Atom Reaktörleri Bilimsel Araştırma Enstitüsü'nden berkelyum-249 maddesi istedik.

Bizden 3 yıl süre ve 3 milyon dolar para istendi. Başka sorunlar da ortaya çıkınca Amerikan Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'ndan yardım istedik. ABD tarafı 2005 yılında isteğimizi geri çevirmişti. Obama yönetiminin desteğiyle 2008'de bu ihtiyacımız karşılandı" dedi.

Rusya Ortak Nükleer Araştırmalar Enstitüsü nükleer reaksiyonlar şubesi başkanı Sergey Dimitriyev ise konuşpmasında yeni buluşu ve daha önceki 114. 116 ve 118. maddelerle ilgili buluşları 2010 yılında uluslararası düzeyde resmen tanınacağını ifade etti. International Union of Pure and Applied Chemistry - IUPAC kurallarına göre yeni bir elemintin bulunuşunun resmen tanınması için aynı deneyin başka bir labaratuvarda da başarıyla test edilmesi gerektiğine dikkat çeken Dimitriyev, bu nedenle ABD'de gerçekleştirdiğimiz testin hayati önem taşıdığını kaydetti. Yeni elementin pratik hayatta kullanılıp kullanlmayacağı sorusunu yanıtlayan Dimitriyev, "Biz bir kapı açtık. Bu kapıdan içeri girdikten sonra diğer buluşlar ve pratik faydalar da zamanla ortya çıkacak" dedi.