Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2017 yılı 4’üncü çeyrek banka kredileri eğilim anketinin sonuçlarını paylaştı. Bankaların 2017 yılının son çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile 2018 yılının ilk çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren banka kredileri eğilim anketinin 2017 yılı 4’üncü çeyrek sonuçları incelendiğinde, bankalar, 2017 yılının son çeyreğinde tüm kredi türleri için uyguladıkları standartları temelde aynı bıraktılar. 2018 yılının ilk çeyreği için beklentiler, taşıt kredilerinde standartların gevşetileceği, diğer kredi türlerinde aynı kalacağı yönünde oldu.
2017 yılının son çeyreğinde kredi talepleri incelendiğinde; işletmelerin banka kredilerine olan talebi genel olarak artış gösterdi. Bu çeyrekte, küçük-orta ölçekli işletmeler ile büyük işletmelere verilen kredi talepleri bir önceki çeyreğin aksine, artış gösterdi. Ayrıca, kısa ve uzun vadeli kredi taleplerinde de artış kaydedildi. Bu dönemde, Türk Lirası kredi talebindeki artış bir önceki döneme göre güçlenirken, yabancı para cinsinden açılan kredi talebindeki azalışın devam ettiği gözlendi.
Bireysel kredi türleri açısından incelendiğinde konut ile taşıt kredi taleplerinde azalış yaşanırken, diğer bireysel kredi talebindeki artış devam etmekte. 2018 yılının ilk çeyreğinde, konut ile diğer bireysel kredi türlerinde talebin azalması beklenirken, taşıt kredi talebinde artış öngörülüyor.
İşletmelere verilen kredilerde, sabit yatırım ve diğer bankalardan alınan krediler talebi azaltıcı yönde etkileyen faktörler olurken; borcun yeniden yapılandırılması, banka dışı mali kesimden alınan krediler, borçlanmak için menkul kıymet ihracı, stok artırımı ve işletme sermayesi, satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar, birleşmeler/satın almalar ve yeniden yapılanma ile iç finansman talebi artırıcı yönde etkileyen faktörler oldu.
Bireysel kredi türlerinden konut kredisi talebini etkileyen faktörlere bakıldığında; konut piyasasına ilişkin beklentiler, tüketici güveni, diğer bankalardan sağlanan krediler, bireysel tasarruflar, konut alımı dışındaki tüketim harcamaları ve diğer finansman kaynakları talebi azaltıcı yönde etkilerken, hiçbir faktör talebi artırıcı yönde etkilemedi. Taşıt kredilerinde; diğer bankalardan sağlanan krediler, tüketici güveni, taşıt alımı dışındaki tüketim harcamaları, diğer finansman kaynakları, bireysel tasarruflar ve taşıt piyasasına ilişkin beklentiler talebi azaltıcı yönde etkilerken, krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talebi artırıcı yönde etkiledi. Diğer bireysel kredilerde ise bireysel tasarruflar ve dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalar talebi artıran faktörler olurken, diğer bankalardan sağlanan krediler talebi azaltıcı yönde etkiledi.
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın son çeyreğinde yurt içi fonlama koşulları sıkılaşmaya devam ederken, yurt dışı fonlama koşulları sıkılaşma yönüne döndü. 2018 yılı ilk çeyreği için bankaların beklentileri söz konusu eğilimin devam edeceği yönünde.
