KÜLTÜR SANAT - 29 Temmuz 2017 Cumartesi 09:58

3 kuşaktır fırın küreği imal ediyorlar

A
A
A
3 kuşaktır fırın küreği imal ediyorlar

Hatay'da ağaçların usta ellerde işlenerek şekle büründüğü fırın küreği imalathanesi dededen toruna miras kalan bir altın bilezik oldu.

Şükrü Buğdaycığil ve Murat Buğdaycıgil'in ortak yürüttükleri fırın küreği imalatı günümüzde unutulmaya yüz tutmuş meslekler arasında yerini alıyor. Şükrü Buğdaycıgil, dedesinin kalfa olarak uzun yıllar önce Uzun Çarşı içerisinde yer alan eski adıyla Neccar Çarşısı'na geldiğini ve fırın küreği imalatı yaptığını anlatarak, "Çocukluğum burada geçti amcaoğluyla birlikte. Bu bizim dede mesleğimiz. 150-160 senedir dedemizin kalfa olarak bu çarşıya gelmesinden dolayı devam ettiriyoruz. Bu dede mesleği, baba mesleğiyle biz üç karın olarak bunu bu şekilde devam ettiriyoruz. Ayakta durmaya da çalışıyoruz. Biliyorsunuz malum olaylardan dolayı dışarıya mal veremiyoruz. İç piyasadaki durumlarda malum zaten. Ciddi anlamda bunun sıkıntılarını yaşıyoruz" dedi.

"Her gürgenden, ağaçtan kürek olmaz"

Buğdaycıgil, fırın küreği yaparken en iyi kaliteli ürünleri ve birinci sınıf ağaç kullandıklarını vurgulayarak, "Her gürgenden, ağaçtan kürek olmaz" sözüyle yaptıkları işin inceliklerini anlattı.
Fırın küreğinin birçok çeşidinin olduğunu ve bunları Hatay'ın 15 ilçesine gönderdiklerini söyleyen Buğdaycıgil, "Bunun somun küreği ile tut lavaş küreğine kadar, lavaş küreğinden katıklı ekmek sac ekmeği şeklindeki ekmeğe göre küreklerimiz var. Çeşit çeşit, her ebatta. Türkiye'nin değil de bizim 15 ilçede müşterilerimiz var. Bizi tanıyanlar bilenler dedemizden, babamızdan, çocuklarına kadar gelip bizimle devamlı alışverişlerini devam ettirmektedirler" diye konuştu.

"Kira vermediğimiz için ayakta kalıyoruz"

Önceleri 45 dakikada yapımı tamamlanan küreklerin teknolojinin gelişmesinden sonra 5 dakikada bitirdiklerini kaydeden Buğdaycıgil, "Teknolojinin gelişmesi bize çok faydalı oldu. Babamız elimizdeki makinelerle değil keserle kürekleri yontardı, rende ile de ağızlarını inceltirdi. Dolayısıyla bir kürek aşağı yukarı yarım saat, 45 dakikada ancak yapılabilirdi. Şuanda bir küreği biz üç yada beş dakikadan ağzını yapıp müşterimize veriyoruz. Bizim günde siparişlerimiz hiç belli olmaz. Dünden beri siftah etmemişiz. Evvel günde siftah etmedik. Ancak bizim burada ana temeldeki olayımız bir yada üç kürekle ayakta durmamız değil. Dükkanımız malımız olduğu için kiramız da yok. Bunu kalan hobi, nereye kadar giderse oraya kadar götürmeye çalışıyoruz. Diğer nesillere aktarabilmemiz için bizim buradaki işimizin güzel olması lazım. Ancak kalkındıramıyor, kurtarmıyor. Dolayısıyla biz kira versek yapmazdık. Kira vermediğimiz için ayakta durmaya çalışıyoruz" dedi.

"Ceyiz sandıklarıyla başladık kürekle çıktık"

Buğdaycığil ailesi, imalathane kurulduğu yıllarda zamanın gözde işlerinden olan çeyiz sandıklarıyla işe başladı. Ustalarının ellerinden çıkan işlemeli, nakışlı çeyiz sandıkları genç kızların çeyizlerinin göz bebeği durumundaydı. Ancak zaman ilerledikçe bu el emeği göz nuru işlemeli sandıklar yerini modern mobilyalara bıraktı.

Önceden yapılan nakışlı sandıkların antika değeri taşıdığını belirten Şükrü Buğdaycığil, şöyle devam etti:
"Çeyiz sandığını dedem yapardı. Dedemin çeyiz sandığı yaptığı o zaman böyle mobilya türleri yok. Köylü çarşıya indiği zaman burası neccar pazarıydı. Neccar pazarı dediğimiz yerde marangozdan arabacısına, kapçısına kadar burası olduğu gibi marangoz çarşısı. Bu çarşıda sırf biz kaldık. Bunu dedemizin mesleğini devam ettirmek, onların rahmetini devamlı söyletmek için bizleri görenler bu şekilde anımsıyorlar. Dolayısıyla eski çarşımız kalmadı. Marangoz çarşısı dediğimiz zaman her taraf keser sesleri, çekiç seslerinden geçilmezdi. Şimdi kala kala biz kaldık."

"Dedemiz tabut çakardı, tabutçu derlerdi bize"

Şükrü Buğdaycıgil, fırın kürekleri ve çeyiz sandığının yanında önceleri tabut imal ettiklerini de belirtti.
Dedeleri zamanından bu yana tabut çaktıklarını ancak belediyelerin tahta tabut işini kaldığını belirten Buğdaycıgil, "Bunun dışında da tabut çakardık biz. Dedemiz de tabut çakardı. Bize tabutçu derler aslında. Bu para karşılığı ya da kar amaçlı yapılan bir şey değildir. Bu da bir hizmettir. Belediyelerimiz şuanda bu olayı da kaldırdı. Dışarı giden cenazesi olan kişiler zaman zaman sipariş verdiği zaman yarım saat içerisinde Allah kimseye kötü gün vermesin tabutunu çakarız" diye konuştu. 

Adem Karagöz

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Erzincan Tarımsal girdi fiyatları yıllık yüzde 33,66 arttı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayına ilişkin Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini açıkladı. Buna göre Tarım-GFE, ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2,04, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 29,06, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,66 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 32,3 artış gösterdi. Ana gruplar incelendiğinde, bir önceki aya göre tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksi yüzde 2,12, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksi ise yüzde 1,57 yükseldi. Geçen yılın aynı ayına göre ise tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksinde yüzde 34,79, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksinde yüzde 27,19 artış kaydedildi. Alt gruplar bazında yıllık Tarım-GFE verilerine göre 6 alt grupta artış oranı ortalamanın altında, 5 alt grupta ise üzerinde gerçekleşti. Yıllık artışın en düşük olduğu alt gruplar yüzde 18,91 ile tarımsal ilaçlar ve yüzde 20,98 ile bina bakım masrafları olurken, en yüksek artış yüzde 64,33 ile veteriner harcamaları ve yüzde 47,39 ile gübre ve toprak geliştiricilerde görüldü. Aylık Tarım-GFE’ye göre ise 6 alt grup daha düşük, 5 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Ekim ayında aylık bazda artışın en düşük olduğu alt gruplar yüzde 0,09 ile enerji ve yağlayıcılar, yüzde 0,27 ile gübre ve toprak geliştiriciler olarak belirlendi. Buna karşılık, aylık artışın en yüksek olduğu alt gruplar yüzde 5,61 ile veteriner harcamaları ve yüzde 4,71 ile tohum ve dikim materyali oldu.
Ankara 7 ilde 7 ayrı organize suç örgütüne yönelik operasyon: 67 şüpheli yakalandı, 42’si tutuklandı İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya 7 ilde dolandırıcı, tefeci ve göçmen kaçakçısı 7 ayrı organize suç örgütüne yönelik düzenlenen operasyonlarda 67 şüphelinin yakalandığını ve 42’sinin tutuklandığını açıkladı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın paylaştığı bilgilere göre, Cumhuriyet Başsavcılıkları ile Jandarma KOM Daire Başkanlığı koordinesinde; İl Jandarma Komutanlıklarınca 7 ilde 7 ayrı organize suç örgütüne yönelik operasyonlar düzenlendi. Şüphelilerin; Denizli’de 30 ayrı iş yerinden organize şekilde hırsızlık yaptıkları, Yalova’da nitelikli dolandırıcılık suçunu organize şekilde yönettikleri, İzmir’de trafo ve enerji nakil kablosu hırsızlığı yaptıkları, Iğdır’da göçmen kaçakçılığı suçunu işledikleri ve Muğla’da tefecilik yaptıkları, Tekirdağ ve Şanlıurfa’da terör örgütüyle bağlantıları olduklarını söyleyip para talep ederek vatandaşları dolandırdıkları tespit edildi. Düzenlenen operasyonlar ile hesaplarında son 5 yıl içerisinde 251 Milyon Türk lirası hesap hareketi bulunan 67 şüpheliyi yakalandı. 42’si tutuklandı. 23’ü hakkında adli kontrol hükümleri uygulandı. Diğer 2 şüphelinin işlemleri devam ediyor. Ayrıca operasyonlar sonucu çok sayıda dijital materyal ile muhtelif miktarda nakit para ve ziynet eşyası ele geçirildi.
Erzincan Erzincan’da soğuk hava nedeniyle sürüler yayladan indirildi Erzincan’da yüksek kesimlerde görülen kar yağışı ve soğuk havayla birlikte yaylalarda bulunan küçükbaş hayvan sürüleri donma tehlikesi nedeniyle merkeze ve köylere taşındı. İlkbahar aylarından itibaren yaylalarda kalan küçükbaş hayvanlar, hava sıcaklıklarının düşmesi ve kar yağışının başlamasıyla birlikte daha güvenli alanlara çekildi. Üreticiler, kış şartlarının ağırlaşması nedeniyle sürülerini Erzincan merkez ve çevre köylere indirerek ahırlara aldı. Kış boyunca hayvanların yem, saman ve arpa ile besleneceği öğrenildi. Üreticilerden İlhan Koyun, nisan ayı sonunda koyunlarını yaylaya çıkardıklarını belirterek, "Aylarca yaylada kaldık, süt ve peynir üretimi yaptık. Aralık ayının sonlarına doğru havalar sertleşince geri dönmek zorunda kaldık. Kış aylarında yem ve saman temini bizim için en büyük sıkıntı" dedi. Tulum peyniri üreticisi Özkan Beydili ise bahar aylarında çıktıkları yaylalarda aralık ayına kadar kaldıklarını ifade ederek, soğuk havanın etkisini artırmasıyla köylerine dönmek zorunda kaldıklarını söyledi. Beydili, hayvancılığın büyük emek ve fedakârlık gerektirdiğini vurguladı. Üretici Ferdi Kaya da ilkbaharda yaylaya çıkarılan koyunların yaz boyunca otlatıldığını ve peynir üretimi yapıldığını belirterek, "Hava şartları sertleşince dönüş hazırlıklarına başladık. Hayvanlar ilkbahara kadar yem ve arpa ile beslenecek" diye konuştu. Erzincan’da her yıl kış mevsimiyle birlikte yaşanan bu dönüş, bölgedeki küçükbaş hayvancılığın doğayla iç içe süren zorlu üretim sürecini bir kez daha gözler önüne serdi.