Romanya'nın başkenti Bükreş'te Azerbaycan elektriğinin Avrupa’ya taşınmasını içeren yeşil enerji geliştirme ve iletimi alanında Stratejik Ortaklık Anlaşmasının imza töreni gerçekleştirildi. İmzaları Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, Romanya Başbakanı Nicolae Ionel Ciuca ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın attığı törene Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de katıldı.
"Avrupa'nın enerji güvenliğinin sağlanmasına daha fazla katkımız olacak"
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, törenden önce gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında yaptığı konuşmada anlaşmanın önemine değinerek, “Yeşil enerji anlaşmasıyla, Avrupa'nın enerji güvenliğinin sağlanmasına daha fazla katkımız olacaktır. Bu, yeşil enerji güvenliğinin oluşturulması için çok önemli bir anlaşma. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e bu projedeki çabalarından dolayı teşekkür etmek istiyorum. Leyen’in Haziran ayında Azerbaycan ziyareti sırasında enerji alanında Azerbaycan ile Avrupa arasında anlaşma memorandumu imzalamıştı ve artık bu belgenin icrasına başladık” dedi.
"Azerbaycan 2023’te toplam 24 milyar metreküp doğal gaz ihraç edecek"
Azerbaycan’ın geçtiğimiz yıl Avrupa pazarlarına 8.2 milyar metreküp doğalgaz ihraç ettiğini belirten Aliyev, “Azerbaycan bu yıl Avrupa’ya 11.3 milyar metreküp doğalgaz ihraç etti. Gelecek yıl ise Avrupa’ya en az 11.6 milyar metreküp gazın ihraç edilmesi bekleniyor. 2023’te Azerbaycan'dan ihraç edilen doğal gaz hacmi yaklaşık 24 milyar metreküp olacak. 2021'de ise toplam ihraç edilen doğal gaz hacmi 19 milyar metreküptü” diye konuştu.
"Azerbaycan, Avrupa pazarına tedarik edilen doğal gaz coğrafyasını daha da genişletecek"
Dün SOCAR ve Romgaz’ın Azerbaycan'dan Romanya'ya doğal gaz tedariki konusunda bir anlaşma imzaladığını hatırlatan Cumhurbaşkanı Aliyev, ”Gelecek yıl 1 Ocak'tan itibaren Azerbaycan, Avrupa pazarına tedarik edilen doğalgaz coğrafyasını daha da genişletecek. Bu her iki taraf için de faydalı. Çünkü Avrupa Birliği'nin enerji güvenliğini sağlaması, Azerbaycan'ın da devasa enerji kaynakları için güvenilir bir pazara ihtiyacı var" dedi.
"Azerbaycan, Avrupa'nın önemli bir elektrik tedarikçisi haline geliyor"
Azerbaycan ile Avrupa arasında yeni bir enerji köprüsünün temelinin atıldığını ifade eden Aliyev, “Azerbaycan, yenilenebilir enerji alanında büyük bir potansiyele sahip. Azerbaycan, Avrupa'nın önemli bir elektrik tedarikçisi haline geliyor. Özellikle yeşil enerji alanında Azerbaycan, sadece karada 26 gigawatt yenilenebilir rüzgar ve güneş enerji kapasitesine sahiptir. Hazar Denizi'nin Azerbaycan sektöründe rüzgar enerjisi 157 gigawatt'tır. Azerbaycan, stratejik yatırımcılarından biriyle 2027 yılına kadar 3 gigawatt rüzgar ve 1 gigawatt güneş enerjisi üretmeyi planlıyor. Bunların yüzde 80'i ihraç edilecek. 2037 yılına kadar en az 6 gigawatt ek güç oluşturmayı planlıyoruz” diye konuştu.
Birlikte çalışma vurgusu
Küresel enerji şirketlerinden birinin Azerbaycan'da 10 gigawatt'lık yeşil enerji üretimine yatırım yapmayı planladığını söyleyen Aliyev, “İki gün önce Azerbaycan Enerji Bakanlığı başka bir küresel enerji şirketi ile anlaşma imzaladı. Bu şirket, Azerbaycan'da 12 gigawatt’a kadar rüzgar ve güneş enerjisi üretimi için yatırım yapmayı planlıyor. Böylece Azerbaycan'ın ihracatının ilk aşamasında en az 3 gigawatt ek iletim kapasitesi oluşturulmuş olacak. Hedeflerimize ulaşmak için verimli çalışmalıyız. Azerbaycan, Gürcistan, Macaristan, Romanya ve Avrupa Birliği ile yakın iş birliği ve eşgüdüm içinde ekip olarak çalışmalıdır" ifadelerini kullandı.
Leyen: "Proje arz güvenliğimizi güçlendirmeye yardımcı olacak"
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise konuşmasında, AB'nin fizibilite çalışmalarının sonuçlanmasının ardından projeye mali destek sağlamaya hazır olduğunu söyledi. Leyen, "Proje arz güvenliğimizi güçlendirmeye yardımcı olacak" diye konuştu. Leyen, projenin Gürcistan'a önemli faydalar sağlayabileceğini belirterek, "Bu ülkeyi bir elektrik merkezine dönüştürebilir ve AB elektrik piyasasına entegre edebilir. Karadeniz'in altındaki kablo, elektriği Moldova ve Batı Balkanlar'daki komşularımıza ve tabii ki Ukrayna'ya taşıyabilir" dedi.
"Daha fazla dayanışma göstermeliyiz"
Romanya Cumhurbaşkanı Iohannis de projenin, Avrupa'nın enerji güvenliğini güçlendirme ve Karadeniz bölgesinde iş birliği kurmada önemli bir adım olduğunu vurguladı. Iohannis, "Ukrayna'ya yönelik saldırılar nedeniyle mevcut güvenlik durumu göz önüne alındığında sorunları çözmek için daha iyi iş birliği yapmalı ve daha fazla dayanışma göstermeliyiz" ifadelerini kullandı.
AB, Rus enerjisine bağımlılığını azaltmaya çalışıyor
Romanya Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, 4 ülke arasında imzalanan anlaşmanın denizaltı elektrik kablosu projesi için "mali ve teknik çerçeve" sağlayacağı belirtildi. Projenin ayrıca enerji arzını çeşitlendirmeyi ve bölgesel enerji güvenliğini artırmayı hedeflediği vurgulandı. Anlaşma, AB'yi Güney Kafkasya'daki ortaklarına yaklaştıracak ve temiz enerjiye geçişine yardımcı olacak. Yaklaşık bin 200 kilometre uzunluğunda olması planlanan denizaltı elektrik kablosu, Azerbaycan elektriğini Gürcistan üzerinden Romanya ve Macaristan'a taşıyacak. 6 yılda tamamlanması beklenen proje, AB'nin Rus enerjisine bağımlılığı azaltma çabalarının da bir parçası olarak görülüyor.
Kamil Nadirli
