BAU Eczacılık Fakültesi, Türkiye’nin 2023 stratejik hedefleri doğrultusunda yenilikçi ve rasyonel ilaç tasarım çalışmaları alanında önemli bilimsel çalışmaların yürütülmesi amacıyla kuruldu. Fakülte, üniversitede yer alan 13 AR-GE merkezi ile iş birliği içinde olarak, sektörde yer alan ‘orijinal ilaç keşif-geliştirme faaliyeti’ gerçekleştirecek tecrübeli eleman açığının kapatılması ve bu alanda ileri çalışmalar yapabilecek bilim insanlarının yetiştirilmesine yönelik akademik faaliyetler yürütecek. Bilgisayar destekli ilaç tasarımı ve molekül modelleme çalışmalarına odaklanılacak çalışmalar BAU Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Serdar Durdağı yürütücülüğünde gerçekleştirilecek.
Fakülte bünyesinde oluşturulacak moleküler modelleme ve moleküler simülasyonlar laboratuvarlarında lise döneminden başlamak üzere farklı aşamalarda lisans, yüksek lisans, doktora ve doktora sonrası araştırmacılar farklı biyolojik problemlerin çözümü için çeşitli projelerde yer alacak.
“Çalışma alanlarımız özellikle yapay zekâ tabanlı ve bilgisayar destekli moleküler simülasyonlar ile farklı hastalıklara karşı tedavi seçeneklerini ortaya çıkarmak”
Konuya ilişkin çalışma alanlarından bahseden BAU Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Serdar Durdağı, “Çalışma alanlarımız özellikle yapay zekâ tabanlı ve bilgisayar destekli moleküler simülasyonlar ile farklı hastalıklara karşı tedavi seçeneklerini ortaya çıkarmak. Özellikle moleküler simülasyonlar ile hastalığın atom düzeyinde mekanizmasını aydınlatmaya çalışıyoruz. Moleküler mekanizmanın aydınlatılması sonrasında ya küçük moleküllerden oluşan molekül kütüphanelerinin taranmasıyla veya moleküllerin farklı yaklaşımlar ile tasarımı ile yeni, etkin ve aktif hit moleküllerin ortaya çıkarılması için bilimsel çalışmaları yürütüyoruz” diye konuştu.
“Yeni ilaçların geliştirilmesinde özellikle hesaplamalı ilaç tasarımına odaklanacağız”
Öne çıkarılan çalışmalardan bahseden Dekan Prof. Dr. Serdar Durdağı, “Bahçeşehir Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nde özellikle hesaplamalı ilaç tasarım çalışmalarına öncelik vereceğiz. Yapay zekâ tabanlı ve moleküler simülasyonların kullanıldığı bu yaklaşımda mezun edeceğimiz öğrencilerimizin programlama dillerine hâkim olmasını ve moleküler modelleme çalışmalarında tecrübe kazanarak mezun olmasını önemsiyoruz. Bu amaçla da ders programımızı bunun üzerine kuracağız. Dolayısıyla bilgisayar destekli ilaç geliştirilmesi çalışmalarında oldukça fazla kullanılan programlama dillerini müfredatımıza zorunlu dersler olarak ekleyeceğiz. Bunları zorunlu olarak öğrencilerimize vermek istiyoruz ve böylelikle tüm bu donanımlarla öğrencilerimizi mezun etmek hedefimiz” dedi.
“Özellikle ilaç yeniden konumlandırma çalışmalarına çok önem veriyoruz”
Sözlerine devam eden Prof. Dr. Serdar Durdağı, “Özellikle farklı kanser tiplerine karşı ilaçların geliştirilmesi bizim öncelik verdiğimiz alanlar. Bunun dışında da bizim ilgi duyduğumuz bir alan olan nadir hastalıklara karşı da ilaçların geliştirilmesi ve yeni ilaçların denenmesi bizim için çok önemli. Bu amaçla var olan ruhsatlı ve onaylı ilaç kütüphanelerinin bu hastalıklara karşı taranması, ortaya çıkarılması en büyük hedeflerimizden. Özellikle ilaç yeniden konumlandırma dediğimiz çalışmalara çok önem veriyoruz. Hem laboratuvarımızda hem de kuracağımız fakültede bu amaca yönelik çalışmalar yürüteceğiz” diye konuştu.
“Preklinik ve klinik çalışmaların yapılması bizim asıl hedefimiz”
Hesaplamalı Biyoloji ve Moleküler Simülasyonlar Laboratuvarı (DurdağıLab) hakkında da bilgiler veren Prof. Dr. Serdar Durdağı, “Laboratuvarımız 2014 yılında BAU Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı altında kuruldu. Özellikle ülkemizde moleküler simülasyonlar ve ilaç tasarımı üzerine önemli çalışmalar yapan uluslararası düzeyde bir laboratuvar. Bu laboratuvardan şimdiye kadar 10 tane yüksek lisans öğrencisi ve 5 doktora öğrencisi mezun ettik. Halen farklı ülkelerden hem yüksek lisans hem doktora tezini yapan öğrencilerimiz ve doktora sonrası araştırmacılarımız mevcut. DurdağıLab TÜBİTAK, TÜSEB gibi ulusal projeler ile birlikte ve Avrupa Birliği çerçevesindeki önemli projeleri de ülkemize kazandırdı. Buradaki amacımız yeni moleküllerin, yeni ilaç adayı moleküllerin öncü hit moleküllerinin açığa çıkarılması. Yeni molekül adaylarının bulunması ve sonrasında da bunların hem preklinik testlerinin hem de klinik çalışmalarının yapılması bizim asıl hedefimiz” ifadelerini kullandı.
Abdul Samet Kaya -Onur Hamzaoğlu
