Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 2020 yılı Kaçakçılıkla Mücadele Değerlendirme Toplantısı'na katıldı. Toplantıda genel yakalama verileri, kaçakçılıkta kullanılan farklı yöntemler, sıra dışı yakalamalar ve kaçakçılıkla mücadele alanında yürütülen projeler ele alındı. Toplantıda konuşan Bakan Pekcan, 2020 yılının tüm dünya için zor bir yıl olduğunu, küresel salgın koşullarının birçok alanda olduğu gibi uluslararası ticarette ortaya koyduğu olumsuz ve ağır sonuçlara şahit olduklarını belirtti. Pekcan, zor ve sıra dışı şartlara rağmen gümrük muhafaza teşkilatının ve tüm Bakanlık personeli tarafından başta Türkiye’nin sınır kapıları olmak üzere ülkenin tamamında büyük bir özveri ile 2020 yılında kaçakçılıkla mücadelede önemli başarılar elde edildiğini söyledi.
Halkın sağlığını tehdit eden uyuşturucu, tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içecekler başta olmak üzere birçok alanda yapılan yakalamalara dair rakamları aktaran Bakan Pekcan, ”Geçtiğimiz yıl halkımızın sağlığını tehdit eden uyuşturucu, tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içecekler başta olmak üzere elektronik eşyadan tekstil ürünlerine, tarihi eser ve kültür varlıklarından nesli tükenmekte olan canlılara kadar pek çok farklı alanda yaptığımız yakalamalarla birlikte 4 bin 149 olayda 4 milyar 403 milyon Türk Lirası değerinde kaçak eşya ele geçirdik. Böylelikle 2019’daki 3 milyar 165 milyon TL olan yakalama rakamımızın yüzde 40 üzerine çıktık. Dakikada 8 bin 377 TL değerinde yakalama gerçekleştirmiş olduk“ ifadelerini kullandı.
“Gümrük muhafaza ekiplerimiz tarafından gerçekleştirilen uyuşturucu operasyonlarında 9,7 ton uyuşturucu madde ele geçirdik”
2020 yılının salgın nedeniyle azalan ekonomik aktivite ve hareketliliğe rağmen her hecen gün Bakanlık tarafından geliştirilen kaçakçılıkla mücadele kapasitesi ve personellerin özverili çalışmaları sayesinde rekor yakalamalara sahne olan bir yıl olduğuna değinen Pekcan, "Özellikle uyuşturucu madde kaçakçılığı ile mücadelede yüzümüzü ağartan bir yılı geride bıraktık. Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde ülkemizin geleceği olan gençlerimizin hayatlarını karartan uyuşturucuya karşı amansız mücadelemizi sürdürdük. Bu çerçevede 2020 yılında gümrük muhafaza ekiplerimiz tarafından gerçekleştirilen uyuşturucu operasyonlarında toplam 9,7 ton uyuşturucu madde ele geçirdik. Böylelikle 8,7 ton olan 2019 yılı uyuşturucu yakalamamızı yüzde 11,5 artırmış olduk” şeklinde konuştu.
Geçtiğimiz yıl uyuşturucu alanında 5 adet rekor yakalamaya imza attıklarını anımsatan Bakan Pekcan, ”Yılın ilk aylarında Kapıkule’de bir tırda 2 ton 70 kg esrar yakalayarak ülkemiz tarihinde kara gümrük kapılarında bugüne kadar tek seferde ele geçirilen en yüksek miktardaki uyuşturucu yakalamasını gerçekleştirdik. Ayrıca Kocaeli’nde bir konteyner içerisinde deniz gümrüklerimizdeki tüm zamanların en yüksek kokain yakalaması olan 540 kg kokaini ele geçirdik. Yine Dilucu Gümrük Kapısı'nda bir tırın akaryakıt deposunda yapılan arama sonucunda 260 kg sıvı metamfetamin yakaladık. Ayrıca bir seferde 2 milyon 80 bin adet ekstazi ve halk arasında yemen otu olarak da bilinen 216 kg kat maddesinin ele geçirilmesi gibi önemli rekor yakalamalar da gerçekleştirildi” şeklinde konuştu.
Ticaret Bakanı Pekcan, uyuşturucu madde kaçakçılığının yanı sıra tütün ve tütün mamulleri ile alkol kaçakçılığı başta olmak üzere her türlü kaçakçılıkla mücadelede önemli sonuç elde ettiklerini söyledi. Pekcan, ”Toplam 10,8 milyon paket kaçak sigara gümrük muhafaza ekiplerimizce ele geçirilirken, kaçak sigara yapımında kullanılan 144 milyon adet makaron ve 3,5 milyon adet sigara kâğıdı, 44 bin adet elektronik sigara ve 261 bin adet elektronik sigara tütünü ele geçirdik. Yine gümrük muhafaza ekiplerimizce gerçekleştirilen operasyonlarda toplam 705 bin litre kaçak alkollü içki yakalaması gerçekleştirildik. Bunların yanında ülkemizde ciddi bir vergi kaybına neden olan akaryakıt ve çay kaçakçılığının da kararlılıkla üzerine giderek 2 bin 098 ton kaçak akaryakıt ile 176 ton çay ele geçirdik” dedi.
Kaçakçılıkla mücadele operasyonlarında ticari eşya yakalamalarında dikkat çekici örneklere değinen Bakan Pekcan, ”Kocaeli’de bir limanda bulunan şüpheli konteynerlerde X-Ray ve dedektör köpekler ile yapılan kontrol sonrasında 624 bin 800 paket sigara, Sarp Gümrük Kapısı'nda bir tırın dorse tabanına özel düzenekle gizlenen 40 bin paket elektronik sigara tütünü, İzmir’de 37 milyon adet makaron ele geçirdik. Yine İzmir’de gerçekleştirilen bir diğer operasyonda 3 bin 560 litre sahte alkollü içki, Kapıkule’de bir tırda beyan harici 20 ton çay, Gürbulak Gümrük Kapıs'nda 26 tanker dolusu 591 ton fuel-oil yakalandı. Akçakale’de bir tırın yakıt deposunda ve Habur’da yine bir tırın tekerlek bağlantı noktalarında olmak üzere bin 83 adet cep telefonu yakalandı. İstanbul’da 50 bin şişe sahte parfüm, Hatay’da bir antrepoda 5 bin ton GDO’lu pirinç ele geçirdik” ifadelerini kullandı.
Kaçakçılıkta kullanılan farklı yöntemlere değinen Bakan Pekcan şunları kaydetti:
“Midesinde uyuşturucu saptanan 3 yutucu kuryeyi 3 kg aşkın kokain ile geçtiğimiz günlerde yakaladık. Keza, adeta bir uyuşturucu korsesi olarak tasarlanmış düzeneğin içerisinde kokain ele geçirildi. İlk bakışta alkol şişesinden farksız görünümdeki şişelerde sıvılaştırılmış kokain olduğunu saptadık. Yakın zamanda vefat eden ünlü futbolcu Maradona’nın tablolarının da zehir tacirlerince kullanıldığına şahit olduk.”
Kaçakçılıkta 2020 yılında kullanılan sıra dışı yakalamaları aktaran Pekcan, ”Bir otomobilin kapısındaki boşluklara gizlenmiş binlerce su kaplumbağası, ilk yardım çantasına saklanmış tespihler, 15 adet saati koluna takarak ülkemize girmek isteyen bir yolcu, toplu halde 235 adet güvercin, valizde saklanmaya çalışılan 2. Dünya Savaşı dönemine ait Nazi subay tabancaları, araç yakıt deposunda yakalanan yüzlerce litre süzme bal, bufalo boynuzları ve fil dişleri, vizon kürkler, halüsinasyon gördüren kaktüsler gibi yakalamalar, 2020 yılında engellenen sıra dışı kaçakçılık teşebbüsleri arasında yer aldı” şeklinde konuştu.
Pekcan, Bakanlık olarak kaçakçılıkla mücadele faaliyetlerinde bir taraftan vatandaşların sağlığını ve Türkiye’nin ekonomik refahını gözetirken diğer taraftan da yasal ticaretin akış hızını korumaya azami gayret gösterdiklerini belirtti. Kaçakçılıkla mücadele alanında yürütülen projeler hakkında bilgi veren Bakan Pekcan, ”Ortaya koyduğumuz vizyoner projelerimizden biri olan ve Savunma Sanayii Başkanlığı ile yürüttüğümüz MİLTAR projesi ile dünyada sayılı ülke tarafından üretilebilen araç ve konteyner tarama sistemlerini ülkemizde milli imkanlarla üreteceğiz. TÜBİTAK ile yürüttüğümüz Tarama Ağı Projesi ile envanterimizdeki 72 adet araç ve konteyner tarama sisteminden elde edilen görüntülerin farklı gümrük idarelerinde ve Komuta Kontrol Merkezi'nde çoklu kontrole tabi tutulması ile araç ve yükte meydana gelen bütün değişimler yapay zeka ile tespit edilebilir hale gelecektir. Bulgaristan, Gürcistan, İran ve Nahçıvan gümrük idareleri başta olmak üzere komşu ülkelerle de görüntü paylaşımı sağlanacak. Yine bu projelerimizle uyumlu olarak TÜBİTAK ile Veri Yönetimi ve Hedefleme Yazılımı projesini başlattık. Projemiz ile yapay zekânın, zengin veri tabanımızın yönetimi ve analizi için kullanılmasını, bu sayede diğer yöntemlerle belirlenmesi güç olan risklerin de tespit edilmesini amaçlıyoruz” dedi.
Bakan Pekcan, gümrük muhafaza ekiplerinin 2021 yılında da kaçakçılıkla mücadelede Türkiye’nin güven ve gurur kaynağı olduğunu söyledi. Pekcan, konuşmasının ardından Ticaret Bakanlığı Komuta Kontrol Merkezi'ndeki çalışanlarla buluşarak çalışmalarını inceledi.
Mustafa Cenik - Erdinç Türkcan
