Türk Ocaklarının kuruluşunun 105’inci yıl dönümü ile ilgili açıklamada bulunan Okutman Mehmet Bilgehan, söz konusu gönüllü hareketinin, 190 Askeri Tıbbiye öğrencisinin çalışması ile başladığını ifade etti. Türk milletinin geleceği, istiklali, bağımsızlığı konusunu kendilerine görev edinmiş öğrencilerin, o dönem Gelibolu’da Milli Mücadeleyi destekleyen İleri gazetesinin imtiyaz sahibi ve başyazarı Celal Nuri İleri’nin önderliğinde bir araya geldiğini belirten Okutman Mehmet Bilgehan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İleri gazetesi aynı zamanda, Milli Mücadeleden sonra Osmanlı Devletinin Türkiye Cumhuriyetine dönüşmesinde son derece önemli rol oynamış ve Celal Nuri İleri Cumhuriyet’ten sonra 4 dönem milletvekilliği yapmıştır. İleri, Jone Türk adlı gazetede yazdığı bir makalede, Türklerin fikri ve ilmi bakımdan gelişmesini sağlayacak bir cemiyetin kurulması yönünde bir takım fikirler beyan ediyor ve bu fikirler doğrultusunda o günün 190 Tıbbiyeli öğrencisi bir taraftan eğitimlerine devam ederken, bir taraftan da devrin son derece önemli fikir insanlarına, gazetecilerine yazılar yazıyorlar. Son derece nazik bir dille yazılmış mektuplarında o dönemin kişilerinden böyle bir cemiyetin nasıl kurulacağına ve nasıl olması gerektiğine dair tek tek görüşlerini alıyorlar. Bu hazırlık aşamasından sonra 25 Mart 1912 tarihinde Türk Ocağı Nizamnamesi hazırlanıyor ve Ocak bu tarihte resmen kurulmuş oluyor.”
141 parça mülk ve nakdi varlık CHF’ye devredildi
1927 yılında Türk Ocağının 264 şubeye ulaştığını kaydeden Okutman Mehmet Bilgehan, aynı yıl Türk Ocağının kapatıldığını ve mal varlığının dönemin Cumhuriyet Halk Fırkası (bugün CHP)’na devredildiğini dile getirdi. Kapatılmasının nedenini, Türk Ocağın kuruluşunda kesinlikle reddedilmesine rağmen, faaliyetlere siyaset bulaşmasına bağlayan Okutman Mehmet Bilgehan, “Derneğin nizamnamesinde asla siyasetle uğraşılmayacağı ve herhangi bir siyasi partiye hizmet edilmeyeceği belirtilmiştir. Ama 1927 yılında toplanan Türk Ocağı Kurultayı o dönemin CHP yöneticilerinin baskısıyla Türk Ocağını CHP ile ilişkilendirmek için bir kanun çıkarıyorlar böylece kuruluştaki asla siyasetle uğraşmama ilkesinden sapılmış oluyor. 1927’de 264 şube ve 32 bin üyeye ulaşan Türk Ocakları kapatılıyor ve 141 parça mülkü ile bütün nakdi varlıkları dönemin CHF’sine devrediliyor” dedi.
Anayasanın 2. Maddesi Türk Ocağı gönüllülerinin eseri
Okutman Mehmet Bilgehan, 1937 yılında, kapalı olmasına rağmen, Anayasanın 2. maddesindeki ‘Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir’ ilkesinin Türk Ocağı gönüllülerinin çalışmaları ile metne dahil edildiğine dikkat çekti.
“Faaliyetlere halen siyaset bulaştırılmak isteniyor”
Türk Ocaklarının şu anda üniversite olan tüm illerde faaliyetlerine sürdürdüğünü kaydeden Okutman Mehmet Bilgehan, “Türk Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı 1988 yılında bir resmiyet kazandı. Eğitim faaliyetleri şu anda Ankara’da daha güçlü ilerliyor. Ancak halen daha Türk Ocaklarına siyaset bulaştırmak istendiği için amacına uygun hareket edemiyor. Türk Ocağı genel olarak bir Türk milliyetçiliği sevdasının Türk insanının geleceğini ilmek ilmek işleyen, Türk milliyetçiliği bakış açısı ile meselelere çözüm arayan insanların yetişmesi gereken bir yerdir. Ve bu insanların partili kimliği düşünülmemelidir. Bu bakış açısı ile yaklaşılmadığı için şubeleri desteksiz durumda.” ifadelerini kullandı.
SELMA KARA
