Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası tarafından UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine alınması için çalışma başlatılan Hasuni Mağaraları, birbirine bağlı 300’den fazla odasıyla Ilısu Baraj suları altında kalan Hasankeyf'e alternatif olarak görülüyor.
Diyarbakır’ın Silvan ilçesi Albat Dağı eteklerinde bulunan Hasuni Mağaraları, ilçenin en yüksek tepelerinde bulunuyor. Mağara içersin de birbirine bağlı 300’den fazla odayla geçmiş yıllarda yapılan çalışmalarda, milattan önce 1000 ile milattan sonra 13’üncü yüzyıla ait kalıntılara rastlandı. mezolitik devri günümüze taşıyan yapı olma özelliğini barındıran Hasuni Mağaralarında yer alan su depoları, hamam, kaya merdivenleri, taş döşeme yolları, kaya kilisesi ve kilisenin yanında mini amfi tiyatroyla tam bir görsel şölen sunuyor. Terör olaylarında zarar gören mağara, şimdilerde güvenlik problemi olmadan vatandaşların uğrak noktası haline getirildi. İlk yerleşim yeri olan Hasuni Mağaraları şimdilerde turizme kazandırılarak yerli ve yabancı ziyaretçilerini bekliyor.
"Hasankeyf’in sular altında kalmasıyla Hasuni Mağaraları turizmin cazibe merkezi olabilir"
Silvan Muhtarlar Derneği Başkanı Murat Ateş, Hasankeyf’in sular altında kalmasıyla kardeşi olarak bilinen Hasuni Mağaralarına sahip çıkılması ve turizme kazandırılması gerektiğini söyledi. Ateş, “Şuanda bulunduğumuz yer, tarihi olarak dünyanın ilk yerleşim yerlerinden bir tanesindir. Sahipsiz kalmış, geçmişimize bir türlü sahip çıkmıyoruz. Silvan Hasuni ile Batman Hasankeyf kardeştir. Hasankeyf’in sular altında kalmasıyla Silvan turizm olarak cazibe merkezi haline gelebilir. Biz bu imkanları ilçemize sunmalarını istiyoruz. Silvan’a herhangi bir fabrika istemiyoruz, aslında fabrika yerlerini binlerce kat tutabilecek Hasuni Antik Kent ve Malabadi Köprümüz gibi yerlerimiz var. Devletimizin ve özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığının buralara eğilmesi lazım, bu işle ilgilenen hangi kurum varsa Silvan tarihine sahip çıkması bizi onure edecektir. Keşke 1990 yıllarında zamanın olaylarını yaşamasaydık ve o olaylar olmasaydı, antik kentimiz turizm cenneti olabilirdi. Ama geç değil, hala imkanlarımız var, devletimiz yanımızda bunu biliyor ve hissediyoruz. Devletimizin tüm organlarından el birliği ile Silvan’da binlerce yapımız var sahip çıkalım. Bizim bacasız turizmi çekecek fabrikalarımız var” dedi.
“Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinden bir tanesi”
Hasuni Mağaraları alan sorumlusu Aslan Bakır da mağaraların Silvan’a 6 kilometre uzaklıkta olduğunu, söyledi. Hasuni Mağaralarında 300 oda ve taş kiliselerin de bulunduğunu aktaran Bakır, “Hasuni Mağaraları Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinden bir tanesi, ilçeye 6 kilometre uzaklıkta uluslararası İpek Yolu üzerinde bulunuyor. Tarih bakımında çok geniş kapsamlı bir yer, ilk yontma taş devrinde insanların yerleşim hayatına geçtiği yerdir. Burada mağaraları oyarak yaşam alanı inşa ettiklerini görüyoruz. Yaklaşık 300 mağaramız var, bu mağaraların içersin de taş kilise mevcut. Bu taş kilise Silvan’a özgü kesme taşlarla yapılmış bir kilise. İçerisinde su sarnıçları, hamamı var ve dünyanın ilk dubleks geçişleri var, bir mağaradan diğerine geçiş yapabiliyorsunuz. İçerisindeki hava döngüsü bronşit ve astım hastalıklarına iyi geldiği ile ilgili rivayet var. Toprak bütünlüğü olarak baktığımız zaman tatlı incir ağaçlarının yetiştiği ve dağ kekiğinin olduğu toprak. Toprak verimliliği bakımından neden insanların burayı seçtiğini anlayabiliyoruz. Güvenlik olarak artık eski dönem bitti, burası şuan en güvenli yerlerden bir tanesi, biz herkesi buraya bekliyoruz. Devletimiz 2012 yılında büyük bir proje ile turizme kazandırdı, tesislerimiz mevcut, gönüllü olarak rehberlik hizmeti de yapıyoruz. Biz herkesi Hasuni’ye bekliyoruz” diye konuştu.
Murat Başal - Rıdvan Kılıç - Muhammet Romedi Yılmaz
