Edinilen bilgiye göre; Muğla Yatağan’da yaşayan Topal Mustafa Lakaplı Mustafa Akyol, 1920 yılında Yatağan’da bir fırın açıp ekmek pişiriyor. Topal olduğu için dağıtım işlerinde kullanmak üzere bir eşek alan Mustafa Akyol, ilk yıllarda pişirdiği ekmeği eşeğe yüklediği sandıklara doldurup ağzında düdük sokak sokak dolaşıp, lokantalara ve evlere servis yapıyor. Daha sonra abonelik sistemi oluşturan Mustafa Akyol her gün belli noktalara belli saatlerde ekmek bırakmaya başlıyor.
“Dağıtım işini eşek devralıyor”
Eşek bir süre sonra ekmek verilen teslimat noktalarında kendiliğinden durmaya başlayınca Fırıncı Mustafa, iş yoğunluğu nedeniyle bir gün eşeğe ekmekleri yükleyip kendi başına salıyor. Eşek, ekmekleri başarılı bir şekilde teslim edip fırına dönünce dağıtım işini tamamen eşek üstleniyor. Yaklaşık 25 yıl dağıtım işini kendi başına yapan eşeğin ünü her yere yayılıyor.
1950’li yıllarda Muğla’ya gelen bir turist Yatağan’ı gezerken kendi başına ekmek dağıtan meşhur eşeği görünce sahibi Mustafa Akyol ile birlikte fotoğrafını çekiyor. Memleketine döndükten sonra da çok sevdiği eşeğin fotoğrafını bastıran İngiliz turist fotoğrafın bir tanesini de posta ile Yatağan’a gönderiyor.
Adeta bir personel gibi yaklaşık 30 yıl çalışan Karakaçan daha sonra yaşlanıp telef oluyor. Aile, işine sadık bu vefalı hayvanı kefenleyip gömmeyi düşünüyor. Ancak uygun görülmediği için bu işlemden vazgeçiliyor. Yaklaşık 66 yıl önce telef olan Topal Mustafa’nın Fırıncı Eşeği bugün halen anılarda yaşıyor.
Dede mesleğini torun sürdürüyor
Topal olduğu için dedesinin eşeği ile sürdürdüğü fırıncılık mesleğini babası İbrahim Akyol’un kamyonetle sürdürdüğünü belirten torun Mustafa Akyol, “Babamın dedemden devraldığı mesleği ben de babamdan devraldım. Yaklaşık 96 yıllık bu işimizin temeli dedem ve vefalı eşeğidir. Bu nedenle 66 yıldır bu fotoğrafı işletmemizin baş köşesinde tutuyoruz” diye konuştu.
İbrahim Kılınç
