Türkiye’de 2019 yılı itibarıyla 148 milyonu banka kartı ve 66 milyonu da kredi kartı olmak üzere, toplamda 214 milyon kullanıcı kartı bulunuyor. Ülkemiz kart sayısı bakımından, son beş senedir İngiltere, Fransa ve Almanya’nın da önünde Avrupa’da birinci sıraya yükseldi. Kredi kartı kullanımı çoğaldıkça, dolandırıcılık yöntemleri de artmaya başladı. Uzmanlar ise işlemlerini kredi kartı ile yapanları, bilmedikleri sitelerden alışveriş yapmamaları, online işlemlerde sanal kredi kartı kullanmaya dikkat etmeleri konusunda uyarıyor. Türkiye’de her yıl yaklaşık 5,5 milyar adet kartlı işlem yapıldığına dikkat çeken avukat Baran Usanmaz “Türkiye’de tüketim harcamalarının yaklaşık yüzde 38’i kartlı işlemlerden yapılıyor. Buda dolandırıcıların iştahını kabartıyor. Günlük ATM para çekim işlemlerinde, ödeme anında POS cihazlarındaki kredi kartı kopyalama hâlleri ile internet üzerinden yapılan alışverişler neticesinde meydana gelen kredi kartı dolandırıcılığına maruz kalanların sayısı da her geçen gün artıyor” dedi. Usanmaz, dolandırıcıların teknolojinin bütün imkanlarından yararlandığına dikkat çekerek dolandırıcılıkta en sık başvurulan yöntemleri şöyle sıraladı:
İŞTE YÖNTEMLER
1- Kayıp veya çalıntı kartların kullanımı: Dolandırıcılar, kimlik ve imza kontrolü yapılmadan harcamaya izin verilen veya görmezden gelinen iş yerlerindeki alışverişlerde, başka kişilere ait kayıp ya da çalıntı kartları kullanıyor. Bunu engellemek için kredi kartı kaybolan kişinin en kısa sürede bankasına bildirim yapması ve kaybolan ya da çalınan kredi kartını derhâl işleme kapatması gerekiyor.
2- Yeni basılarak müşteriye gönderilen ancak alınmayan kartlar: Kredi kartının müşteriye, posta ya da kargo yoluyla ulaştırılması sırasında çalınarak veya müşteri tarafından teslim reddedilerek kredi kartının hiç alınmaması ve ilgili kartların kullanılması hâlinde bu sonuç meydana gelmektedir.
3- Sahte kartlar: Sahte parada olduğu gibi, önceden sahte kredi kartı da basılabilmektedir. Dolandırıcılık hâli ise söz konusu sahte kartın arkasında bulunan manyetik şeride, ‘kodlayıcı’ adı verilen bir cihazla gerçek kredi kartı bilgilerinin kodlanması suretiyle gerçekleştiriliyor.
4- Kart kopyalama: Bir iş yerinden alışveriş yapan müşterilerin kartları, müşteri görmeden ‘kodlayıcı’ cihazından geçirilip, bilgiler kopyalanmaktadır. Sonra bu bilgiler, üretilen sahte bir kartın şeridine aktarılır. Bu, en tehlikeli dolandırıcılık olarak nitelendirilmektedir, çünkü karttaki bilgiler üçüncü bir kişiye ait ve gerçek olduğu için dolandırıcılığın ispatlanması zordur.
5- ATM kopyalama işlemi: Dolandırıcı, bankaya gelen müşteriden önce ATM’nin kart giriş haznesine, genellikle bu hazneyi taklit eden bir ‘kodlayıcı’ yerleştirir. Sonra gelen müşteri kartını ATM cihazında kullandığında dolandırıcı, söz konusu kartın bilgilerini kopyalamış olur.
6- İnternetten mail order yöntemiyle mal siparişi: Dolandırıcı, internetteki alışveriş siteleri içerisindeki güvenli sunucularda saklanmakla birlikte, çeşitli güvenlik açıkları içerebilecek işbu sunuculara siber saldırı düzenleyerek şirket ve kişilerin güvenlik şifrelerini aşar, kart numaraları ve özlük bilgilerini çalarak ve bu bilgilerle mail order üzerinden yeni siparişler verir.
BUNLARA DİKKAT
Sürpriz ekstrelerle karşılaşmak istemiyorsanız internet bankacılığı üzerinden kredi kartı dönem işlemlerini sürekli kontrol edin. Şüpheli harcama hâlinde derhal ilgili bankaya harcama itirazında bulunarak, oluşan dolandırıcılık hâli tersine çevrilebilir. Ayrıca internet alışverişlerinizde mutlaka sanal kart kullanın. Sanal kartlarda limit düşük olduğu için risk de daha az olacaktır.
NE YAPMALI?
¥ Kredi kartı dolandırıcılığı, kart sahibi müşterinin hesap özetinde kendisine ait olmayan bir işlem görmesi veya harcamanın yapıldığı anda müşteriye iletilen uyarı mesajı sonucunda ortaya çıkar.
¥ Kart sahibi hileli bir işlem sebebiyle bankayı bilgilendirdiğinde kart kullanıma kapatılır ve soruşturma başlatılır. Soruşturma kapsamında ilk olarak banka, satıcılardan söz konusu kredi kartı ile yapılmış tüm alışverişlerin fişlerini ve sliplerinin bir kopyasını ister. Eğer yapılan işlem hileli değil ise, kart sahibi yaptığı haksız ihbar sebebiyle cezalandırılabilir.
¥ Eğer yapılan işlem hileli ise kart sahibinin bankası öncelikle yapılan işlemin satıcının bankası tarafından gerektiği gibi onaylanıp onaylanmadığını tespit etmek durumundadır. İşlem gerektiği gibi onaylanmadı ise satıcının bankasından para iadesi talep edilir. Eğer satıcının bankası işlemi düzgün bir şekilde yaptı ise kart sahibinin bankası tüm sorumluluğu üstlenerek kredi kartı sahibine geri ödeme yapacaktır.
¥ Soruşturma kapsamında ulaşılan bilgiler, dolandırıcılığa maruz kalan müşteri açısından net değilse veya işlem tarihi üzerinden zaman geçerek kredi kartı dolandırıcılığı kesinleşmiş bir durum hâline ulaşmışsa, mağduriyet yaşayan kişinin ikamet ettiği yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak şikayet dilekçesi vermeli ve şikâyetine istinaden ceza davası açılması yönünde talepte bulunması gerekmektedir.
Türkiye Gazetesi
