Ordu Üniversitesi (ODÜ) Ziraat Fakültesi Toprak ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kürşat Korkmaz ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadri Saltalı’nın danışmanlığında yürütülen yüksek lisans çalışmalarının iki yıllık verilerinin sonuçları açıklandı. Buna göre gidya uygulamalarının fındıkta ideal gübrelemenin yapıldığı uygulamalara göre verimi yüzde 54 oranında artırdığı ortaya çıktı.
FINDIK İÇİN YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR
Konuyla ilgili açıklama yapan Prof. Dr. Kürşat Korkmaz, gidya uygulamasının fındıkta ideal gübrelemenin yapıldığı uygulamalara göre verimi yüzde 54 oranında artırdığının belirlendiğini, bu alınan verimin çifti koşullarında alınan üretim ile kıyaslandığında ise yaklaşık yüzde 130 oranında bir verim artışına karşılık geldiğini vurguladı.
Gidya uygulamasının fındığın randımanını da önemli ölçüde artırdığının belirlendiğini kaydeden Korkmaz, “Sonuç olarak Karadeniz Bölgesinde kirece göre daha ucuz ve milli bir kaynak olan gidyanın kullanımının fındıkta verimin ve kalitenin artırılmasının yanı sıra ticarileşmesi halinde ülke ekonomisine de önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca fındık için başlayan bu tür çalışmalar bölge için diğer önemli bitki olan çay tarımı içinde altlık olarak önemli yer tutacaktır” dedi.
“FINDIK KİRECİ FINDIĞA ZARAR VERİYOR"
Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde genellikle toprakların pH değerinin 5’in altında ve kireç içeriği genellikle düşük olduğunu, bu nedenle Karadeniz bölgesinde fındıkta verim ve kalitenin her geçen gün önemli ölçüde azaldığını kaydeden Korkmaz, “Karadeniz Bölgesi’nde yağışın fazla olması nedeniyle, topraklardan kireç, kalsiyum, magnezyum, potasyum gibi besin maddeleri yıkanmakta ve toprak asitleşmektedir. Toprak asitleşmesi de özellikle fosfor yarayışlılığını da önemli ölçüde düşürmektedir. Üreticiler toprak asitliğini gidermek için üç yılda bir yaklaşık 400-500 kg/da kireç (CaCO3) uygulamaktadır. Kireç yüksek enerji ile üretilen masraflı bir inorganik kaynaktır. Bu uygulanan kireç yüksek oranda fosfor tutarak bitkilerde fosfor noksanlığına neden olmaktadır” diye konuştu.
“ÖNEMLİ BİR ARAŞTIRMAYA İMZA ATTIK"
ODÜ Rektörü Prof. Dr. Tarık Yarılgaç da gidya üzerine yapılan bu araştırmanın bölgenin en önemli tarımsal ürünü olan fındığın verimini yükseltmeye yönelik kayda değer bir çalışma olduğuna dikkat çekti. Ordu’nun fındık ürününde önemli bir yeri olduğunu vurgulayan Yarılgaç, ”Elimizdeki bu alanları, bu toprakları modern tarım yöntemiyle organik materyallerle buluşturarak tarımsal ürünlerimizde verimi artırabiliriz. Kurumlarımızda bu tür çalışmalara imza atmak, bu tarz gelişmeleri yakından takip etmek ülkemiz ve ilimiz tarım çalışmalarına katkı sağlaması bakımından önemlidir” açıklamasında bulundu.
GİDYA NEDİR?
Gidya, linyit havzalarında linyit katmanlarının üst kısmında bulunan ve asit karakterli topraklar için tarımsal değeri yüksek olan ve içerisinde yüzde 40-50 organik madde, yüzde 30-40 kireç ile az miktarda kil ve suda yaşamış canlı kabuklarını barındıran (organo-mineral) doğal bir materyal. Gidya içeriğinde bulunan yüksek organik madde ve kireç içeriği nedeniyle toprak sağlığı ve kalitesi açısından değerlendirildiğinde Karadeniz Bölgesinde kirecin yerine kullanılabilecek daha ucuz ve sağlıklı önemli bir toprak düzenleyici olarak görülüyor.
Gidya asit topraklara uygulandığı zaman toprakların pH’sını düzenlerken, besin elementi yarayışlılığını ve özelikle de fosfor yarayışlılığını, bitkilerin kök ve gövde gelişimini ve toprağın su tutma kapasitesini artırarak kuraklığın olumsuz etkisini azaltıyor. Gidya ayrıca toprakların biyolojik ve enzim aktivitesi ile bitkiler için asit toprağı iyileştiriyor ve toprak verimliliğini artırıyor.
Metin Akyürek
